________________
२६४ राय धनपतसिंघ बहारका जैनागमसंग्रह नाग तेतालीस (४३) -मा.
नहीं. कारण, तेथी गृहस्थने चोरपणानी शंका उपजे. तथा ( उष्फुल्लं न विनिनाए hu ) उत्फुल्लं न विनिध्यायेत् एटले गृहस्थनां जे उपकरणादिक पडेलां होय ते प्रत्ये दृष्टि विकाशीने जुवे नहीं. कारण, तेथी गृहस्थ एम जाणे के, एणें कांश संपत्तिनो जोग लीधो नथी, तेथी एम जुवे छे. तथा गोचरी न मले तो ते घरथी ( पिरो ० ) अल्पन् एटले गृहस्थना दोष अथवा दीन वचन ण बोलतो बतो ( नि० ) निवर्तेत एटले पाठो वले. पण गृहस्थनी निंदा अथवा दीन वचन बोले नहीं. ॥ २३ ॥
( दीपिका. ) व विशेषदोषमाह असंसक्तं न प्रलोकयेत् योषिदृष्टेर्दृष्टिं न मी - लयेत् । रागोत्प तिलोको पघातदोषात् । तथा नातिदूरं प्रलोकयेत् । दायकस्य श्रागमनमात्र प्रदेशं प्रलोकयेत् । चोरा दिकशङ्कादोषात् । तथा उत्फुल्लं विकसितलोचनं न विनिलाए न निरीक्षेत गृहपरिदमपि । दृष्टकल्याण इति लाघवोत्पतेः । तथा निवर्तेत लब्धेऽपि सति । परं किं कुर्वन् । श्रजल्पन् दीनवचनमनुञ्चरन्निति ॥ २३ ॥
( टीका. ) इहैव विशेषमाह । असंसत्तं ति सूत्रम् । असंसक्तं प्रलोकयेत् । नो योषिदृष्टेर्दृष्टिं मेलयेदित्यर्थः । रागोत्पत्तिलोकोपघातदोषप्रसङ्गात् । तथा नातिदूरं प्रलोकयेत् । दायकस्यागमनमात्र देशं प्रलोकयेत् । परतश्चौरादिशङ्कादोषः । तथा उत्फुल्लं विकसितलोचनं न विणिनाए त्ति न निरीक्षेत गृहपरिदमपि । अदृष्ट कल्याण इति लाघवोत्पत्तेः । तथा निवर्त्तेत गृहादलब्धेऽपि सति । प्रजल्पन् दीनवचनमनुच्चारयन्निति ॥१३॥ भूमिं न गचेका, गोरग्गगन मुली ॥
कुलस्स भूमिं जाणित्ता, मियं भूमिं परक्कमे ॥ २४ ॥
( अवचूरिः ) तिनू मिं न गच्छेत् । अननुज्ञातां गृहस्थैर्यत्रान्ये निक्षाचरा न यान्तीत्यर्थः । गोचराग्रगतो मुनिः कुलस्य भूमिमुत्तमादिरूपामवस्थां ज्ञात्वा मितां भूमिं तैरनुज्ञातां पराक्रमेत् । यत्रैषामप्रीतिर्न जायते ॥ २४ ॥
( अर्थ. ) तथा ( गोयरग्गगर्ड मुली के० ) गोचराग्रगतो मुनिः गोचरीए एलो साधु (भूमिं के० ) प्रतिभूमिं एटले जूमिनी मर्यादा मूकीने गृहस्थनी आज्ञा विना ( न गच्छेका के० ) न गच्छेत् एटले न जाय. एटले गृहस्थना घरमा बीजा निक्षुक लोक ज्यां सुधी भूमि श्राक्रमीने जाय, ते मर्यादा मूकीने साधु जाय नहीं. पण ( कुलस्स के० ) कुलस्य एटले कुलवंत गृहस्थनी ( भूमिं के० ) लूमिनी मर्यादा प्रत्ये ( जाणित्ता के० ) ज्ञात्वा एटले जाणीने
Jain Education International
For Private Personal Use Only
www.jainelibrary.org