________________
शश राय धनपतसिंघ बदाउरका जैनागमसंग्रह नाग तेतालीस-(४३)-मा.
(अर्थ.) हवे, जे पुरुष संयमने जाणे तेनुं लक्षण कहे . जो इति ( जो के०) यः एटले जे पुरुष (जीवे विके० ) पृथ्वीकायादि जीव प्रत्ये पण (वियाण के०) विजानाति एटले सारीरीते जाणे, तथा (अजीवे वि के ) अजीवानपि एटले धर्मास्तिकायादिक तथा संयमना उपघातक एवा मद्य सुवर्णादि अजीव पदार्थ प्रत्ये पण ( वियाण के० ) विजानाति एटले विशेषे करी जाणे. ( सो के) सः एटले ते पुरुष ( जीवाजीवे के०) जीवाजीवान् एटले जीव तथा अजीव प्रत्ये ( वियाणंतो के) विजानन् एटले जाणतो थको (संजमं के) संयम एटले सत्तर प्रकारना संयम प्रत्ये (हु के०) खलु एटले निश्चये करी ( नाही के०) झास्यति एटले जाणशे. ॥ १३ ॥
(दीपिका. ) ततश्च यो जीवानपि विजानाति । अजीवानपि विजानाति । जीवाजी. वान्विजानन् स एव झास्यति संयममिति । उपदेशाधिकारःसमाप्तः ॥ १३ ॥
(टीका. ) ततश्च यो जीवानपि जानात्यजीवानपि जानाति । जीवाजीवान् विजानन् स एव शास्यति संयममिति । प्रतिपादितः पञ्चम उपदेशार्थाधिकारः ॥ १३ ॥
जया जीवमजीवे अ, दो वि एए वियाण ॥
तया गई बदविह, सबजीवाण जाण॥१४॥ (अवचूरिः) सांप्रतं धर्मफलमाह । यदा यस्मिन् काले जीवानजीवांश्च धावप्येतो विजानाति विविधं जानाति । तस्मिन् काले गतिं नरकगत्यादिरूपां बढ़ विधां जीवाजीवानां जानाति यथा स्थितझानमन्तरेण गतिपरिझानाजावात् ॥ १४ ॥
(अर्थ.) हवे पूर्वोक्त ज्ञाननुं फल कहे जे. जया इति. ( जया के० ) यदा एटले ज्यारे (जीवमजीवे अके०) जीवाजीवौ च एटले जीव तथा अजीव ( एए दो वि के ) एतौ छावपि एटले ए बेहुने पण ( वियाण के ) विजानाति एटले जाणे. ( तया के ) तदा एटले त्यारे ( सबजीवाणं के०) सर्वजीवानां एटले सर्वे जीवोनी (बह विहं के०) बहुविधां एटले देवतिर्यनारकादि अनेकप्रकारनी (गई के) गतिं एटले गतिने ( जाणश् के) जानाति एटले जाणे. ॥ १४ ॥
(दीपिका.) सांप्रतधर्मस्य फलमाह । जया इत्यादि। यदा यस्मिन् काले जीवानजीवान् छौ अपि एतौ विजानाति अनेकप्रकारेण जानाति । तदा तस्मिन् काले गति
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org