Page Text
________________
दशवैकालिके चतुर्थाध्ययनम्।
१०३ (नंते के० ) हे नदंत, जयांत अथवा नवांत, एटले हे गुरो ! ( पडिकमामि के०) प्रतिक्रमामि एटले प्रतिकमुं बुं, अर्थात् पाडो वढुं बु. (निंदामि के० ) आत्मसाखें निहुं बु. (गरिहामि के०) गुरुनी साखें गहुँ बु. (अप्पाणं वोसिरामि के० ) ते पापकारी श्रात्माने हुँ ओवासिरावं . ॥
(दीपिका.) एतेषां षणां जीवनिकायानामिति । अत्र सप्तम्यर्थे षष्ठी । तत एतेषु षट्सु जीवनिकायेषु पूर्वं कथितखरूपेषु नैव स्वयं श्रात्मना दएकं संघटनपरितापनादिलदाणं समारनेत प्रवर्तयेत् । तथा नैव अन्यैः प्रेष्यादितिः दममुक्तरूपं समारंनयेत् कारयेदित्यर्थः । दंडं समारनमाणानपि अन्यान् प्राणिनो न समनुजानीयात् । न अनुमोदयेदिति विधायकं नगवचनं । यतश्चैवं ततो जावजीवमित्यादि । यावत् व्युत्सृजामि यावजीवं यावत्प्राणधारणं तावदित्यर्थः। किमित्याह । त्रिविधं त्रिविधेनेति । तिस्रो विधाः कृतादिरूपा यस्येति त्रिविधो दफ इति गम्यते । तं त्रिविधेन करणेन । एतदेव दर्शयति । मनसा, वाचा, कायेन एतेषां स्वरूपमेव । अस्य च करणस्य कर्म उक्तलक्षणो दामः तं च वस्तुतो निषेधरूपतया सूत्रेणैव दर्शयति । न करोमि स्वयं, न कारयामि अन्यैः, कुर्वन्तमप्यन्यं न समनुजानामीति । तस्य हे नदंत प्रतिकमामीति।तस्य इति अधिकृतो योऽसौ त्रिकाल विषयोदएमस्तस्य संबन्धेन अतीत. मवयवं प्रतिक्रमामि । न वर्तमानमनागतं वा । अतीतस्यैव प्रतिक्रमणात् । नदंतेति गुरोरामंत्रणम्। नदन्त जवान्त जयान्तशति साधारणा श्रुतिः। अनेन एवं ज्ञापितम् । व्रतप्रतिपत्तिगुरुसादिक्येव । प्रतिक्रमामि इति नूतदएकात् अहं निवर्त इत्युक्तं नवति । तस्माच निवृत्तिर्यदनुमतेविरमणम् । तथा निन्दामि गर्हामि । तत्र निंदा थात्मसादिकी गर्दा परसादिकी जुगुप्सा च । आत्मानमतीतदएमकारिणम् अश्लाघ्यं व्युत्सृजामीति विशेषेण नृशं च त्यजामि ॥
( टीका.) उक्तोऽजीवानिगमः । सांप्रतं चारित्रधर्मः। तत्रोक्तसंबन्धमेवेदं सूत्रम्। सर्वे प्राणिनः परमधर्माण इत्यनेन हेतुना एतेषां षलां जीवनिकायानामिति सुपां सुपो नवन्तीति सप्तम्यर्थे षष्ठी । एतेषु षट्सु जीवनिकायेषु अनन्तरोदितस्वरूपेषु नैव स्वयमात्मना दएकं संघटनपरितापनादिलक्षणं समारनेत प्रवर्तयेत्तथा नैवान्यैः प्रेष्यादिनिर्दएकमुक्तलक्षणं समारंजयेत् कारयेदित्यर्थः। दएकं समारजमाणानप्यन्यान्प्राणिनो न समनुजानीयात् नानुमोदयेदिति विधायकं नगवचनम् । यतश्चैवमतो यावजीवमित्यादि । यावट्युत्सृजामीत्यादीत्येवमिदं सम्यक् प्रतिपद्यतेत्यैदंपर्यम् । पदार्थस्तु जीवनं जीवः यावङीवो यावजीवमाप्राणोपरमादित्यर्थः । किमित्याह ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003659 |
| Book Title | Agam 42 Mool 03 Dashvaikalik Sutra |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Darbarilal Nyayatirth |
| Publisher | Manikchand Digambar Jain Granthamala Samiti |
| Publication Year | |
| Total Pages | 728 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_dashvaikalik |
| File Size | 29 MB |