Page Text
________________
•
१५६ राय धनपतसिंघ बदाडुरका जैनागमसंग्रह नाग तेतालीस (४३) - मा.
मत्त्वाशङ्कापोहायाह ॥ न उ इंदियाई जवल द्धिमंति विगएसु विसयसंजरणा ॥ जह गेहगवरकेहिं, जो अणुसरिया स उवला ॥ २६६ ॥ व्याख्या ॥ न पुनरिन्द्रियायेवोपलब्धिमन्ति प्रष्टणि । कुत इत्याह । विगतेष्विन्द्रियेषु विषयसंस्मरणात् तनदी तरूपाद्यनुस्मृतेरन्धवधिरादीनामिति । निदर्शनमाह । यथा गेहगवादैः करणभूतैः दृष्टानर्थाननुस्मरन् योऽनुस्मर्ता स उपलब्धा नतु गवाक्षा एवमत्रापीति गाथार्थः । उक्तमेकेन प्रकारेणान्यत्वद्वारमधुना अमूर्तद्वारावसर इत्याह जाष्यकारः ॥ संपयममुत्तदारं, अईदियत्ता बेययत्ता ॥ रुवाइ विरह वा अणाइपरिणामनावार्ड ॥ २६७ ॥ व्याख्या ॥ सांप्रतममूर्तद्वारम् । तद्व्याख्यायते । अमूर्तो जीवः छातीन्द्रियत्वात् द्रव्येन्द्रियाग्राह्यत्वात् । अवेद्यानेयत्वात् खड्गशूलादिना । रूपादिविरहितश्च रूपत्वादित्यर्थः । तथानादिपरिणामनावादिति स्वनावतोऽनाद्यमूर्तयरिणामत्वादिति गाथार्थः ॥ बमबाणवलंजा, तदेव सवन्नुवया चैव ॥ लोयाइपसिद्धी, जीवो मुत्तोत्ति नायवो ॥ २६८ ॥ व्याख्या || बद्मस्थानुपलम्नादवधिज्ञानिप्रभृतिनिरपि साक्षादगृह्यमाणत्वात्तथैव सर्वज्ञवचनाच्चैव सत्यवक्तृवीतरागवचनादित्यर्थः । लोकादिप्रसिद्धेलोंकादावमूर्तत्वेन प्रसिद्धत्वात् । श्रादिशब्दाद्वेदसमयपरिग्रहः । मूर्ती जीव इति ज्ञातव्यः । सर्वत्रैवेयं प्रतिज्ञेति गाथार्थः । उक्तममूर्तद्वारमधुना नित्यत्वद्वार प्रस्तावः । तथाचाद जाष्यकारः । णिच्चोति दारमहुणा, णिच्चो प्रविणा सि सास जीवो ॥ जावत्ते सइ जम्मा-जावान नहं व विन्ने ॥ २६ ॥ व्याख्या ॥ नित्य इति । नित्यद्वारमधुनावसर प्राप्तं तझ्या चिख्यासयाह । नित्यो जीव इति । एतावत्युच्यमाने परैरपि संतानस्य नित्यत्वान्युपगमात्सिद्धसाध्यतेति । तन्निराकरणायाह । अविनाशी क्षणापेक्षयापि न निरन्वयनाशधर्मा । एवमपि परिमितकालावस्थायी कैश्चिदिष्यते । कप्पा पुढवी जिकू वेति वचनात्तदपोहायाह । शाश्वत इति । सर्वकालावस्थायी । कुत वस्तुत्वे सतीत्यर्थः । जन्माभावात् । अनुत्पत्तेर्नजोवदाकाशवद्विज्ञेयः । जावत्वे सतीति विशेषणं खरविषाणादिव्यवच्छेदार्थमिति गाथार्थः । हेत्वन्तराष्याह || संसारा आलो-याउ तह पञ्चन्निजावा ॥ खणजंग विघायचं, जणि तेलोक्कसीहि ॥२७०॥ व्याख्या ॥ संसारादिति । संसरणं संसारस्तस्मात्स एव नारकः स एव तिर्यगादिरिति नित्यः । श्रालोचनादिति । आलोचनं करोम्यहं कृतवानहं करिष्येऽहमित्यादिरूपं त्रिकालविषयमिति नित्यः । तथा प्रत्यनिज्ञानावात् स एष इति प्रत्यनिशा प्रत्यय विदङ्गनादिसिद्धः । तदभेदग्राहीति नित्य इति । उक्ता निधानफलजङ्गविघातार्थं निरन्वयक्षणिकवस्तुवाद विघातार्थं गणितं त्रैलोक्यदर्शि निस्ती
ह |
माह
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003659 |
| Book Title | Agam 42 Mool 03 Dashvaikalik Sutra |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Darbarilal Nyayatirth |
| Publisher | Manikchand Digambar Jain Granthamala Samiti |
| Publication Year | |
| Total Pages | 728 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_dashvaikalik |
| File Size | 29 MB |