Agam 42 Mool 03 Dashvaikalik Sutra

SR No.: 003659
Original Sutra Author: N/A
Author: Darbarilal Nyayatirth
Publisher: Manikchand Digambar Jain Granthamala Samiti
Total Pages: 728
Language: Prakrit, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_dashvaikalik
File Size: 29 MB

Page 149

दशवैकालिके चतुर्थाध्ययनम् ।
१४३
इत्याह तदनुकम्पाप्रवृत्तेरिति । उक्तं च ॥ श्रमे घडे निहित्तं, जहा जलं तं घडं विणासेइ ॥ इय सिद्धंतरहस्सं, अप्पाहारं विषासे ॥ १ ॥ आयुश्च प्रधानो गुणः सति, तस्मिन्नव्यवच्छित्तिजावात् तथा तेन जगवता एवमाख्यातमिति । अनेन खमनी - षिकानिरासाच्छास्त्रपारतन्त्र्यप्रदर्शनेन । नह्य सर्वज्ञेनात्मवतान्यतस्तथाभूतात्सम्यगनिश्चित्य परलोक देशना कार्येत्येतदाह । विपर्ययसंजवादित्युक्तं च ॥ किं एत्तो पावयरं, सम्मं श्रहिगयधम्मसनावो ॥ अन्नं कुदेसाए कठे रागम्मि पाडे ॥ १ ॥ अथ - वान्यथा व्याख्यायते सूत्रैकदेशः । उसंतेां ति जगवत एव विशेषणम् । आयुष्मता जगवता चिरजीविनेत्यर्थः । मङ्गलवचनं चैतदथवा जीविना सादादेवानेन च गणधर परंपरागमस्य जीवन विमुक्ताना दिशुरुवक्तुश्चापोहमाह । देहायजावेन तथाविधप्रयत्नानावादित्युक्तं च ॥ वयणं न काययोगा- जावेण य सो य णादिसुद्धस्स । गहणं मिय नो देऊ, सवं छत्तागमो कह ॥ १ ॥ अथवा वसंतेति । गुरुमूलावता । अनेन च शिष्येण गुरुचरण से विना सदा जाव्यमित्येतदाह ॥ ज्ञानादिवृद्धिसङ्गावाडुक्तं च ॥ नास्स होइ जागी, थिरयर दंसणे चरित्ते य ॥ धन्ना यावहार, गुरुकुलवासं न मुंचति ॥ १ ॥ अथवा | उसंतेणं । श्रमृशता जगवत्पादारविंदयुगलमुत्तमांगेन । अनेन च विनयप्रतिपत्तेर्गरीयस्त्वमाह । विनयस्य मोक्षमूलत्वात् । उक्तंच ॥ मूलं संसारस्स उ होंति कसाया तपत्तस्स ॥ वि गणपत्तो, डुक विमोरकस्स देउति ॥ १ ॥ कृतं प्रसंगेन प्रकृतमनुसरामः अत्र खलु षड्जीवनिकायिकानामाध्ययनमस्तीत्युक्तं सा च जगवता समग्रैश्वर्यादियुक्तेन महावीरेण काश्यपगोत्रेण प्रवेदिता केवलालोकेन । प्रकर्षेण वेदिता ज्ञाता इत्यर्थः । स्वाख्याता सदेवमनुष्यासुरायां पर्षदि कथिता सुष्ठु श्राख्याता । सुप्रज्ञप्ता । सूक्ष्मपरिहारासेवनेन स्वयं सम्यग् सेविता । सुष्ठु प्रज्ञप्ता वा याता आसेवनद्वारेणात्मसात्कृता अनेकार्थत्वाद्धातूनां इपिरासेवनार्थः । तां चैवंभूतां षड्जीवनिकां श्रेयो मेऽध्येतुं पतितुं । बान्दसत्वात्सामान्येन ममेत्यात्म निर्देश इत्यन्ये । ततश्च श्रेय श्रात्मनोऽध्येतुमिति पठितुं श्रोतु नावयितुं । कुत इत्याह । अध्ययनं धर्मप्रज्ञप्तिः । निमित्तकारणहेतुषु सर्वासां प्रायो दर्शनमिति वचनात् हेतौ प्रथमा । अध्ययनत्वात् अध्यात्मानयनाच्चेतसो विशुद्ध्यापादनादित्यर्थः । एतदेव कुत इत्याह । धर्मप्रज्ञतेः । प्रज्ञापनं प्रज्ञप्तिः । धर्मस्य प्रज्ञप्तिः ततो धर्मप्रज्ञप्तेः कारणाच्चेतसो विशुद्धयापादनाच्च धर्मप्रज्ञप्तिः । श्रेय श्रात्मनोऽध्येतुम्। अन्ये तु व्याचक्षते अध्ययनं धर्मप्रज्ञप्तिरिति पूर्वोपन्यस्ताध्ययनस्यैवोपादेयतया अनुवादमात्रमेतदिति ॥ १ ॥
1
For Private Personal Use Only