________________
दशवैकालिके तृतीयाध्ययनम् ।
१३३ पोतानी जाति, कुल इत्यादि तेणे करी पोतार्नु उदरपोषण करवं, ते त्रीशमुं श्राजीववृत्तितानामक अनाचरित, (तत्तानिबुमनोश्तं के०) तप्तानिवृतनोजित्वम् एटले तप्त नाम तपावेलुं पण अनिवृत एटले त्रण जकाला आव्या विना जे प्रासुक थयुं नथी एवं पाणी पी. अर्थात् मिश्र उदकनुं पान करवू ते एकत्रीशमुं तप्तानितनोजित्व नामक नाचरित. ( आउरस्सरणाणि य के ) आतुरस्मरणानि च एटले नूखथी पीडित थवाथी पूर्वोपनुक्त अवस्थानां स्मरण करवां, अथवा आतुरशरणानि च एटले रोगेकरी पीडा पामता लोकोने आश्रय देवो, ते बत्रीशमुं थातुरस्मरणनामा अनाचरित जाणवु ॥६॥
(दीपिका) पुनर्गहिणो गृहस्थस्य वैयावृत्त्यं व्यावृत्तस्य नावो वैयावृत्त्यं गृहस्थं प्रत्यन्नादिसंपादनमित्यर्थः श्ए । तथा या च आजीववृतिता जातिकुलगणकर्मशिपानामाजीवनमाजीवः तेन वृत्तिः आजीववृत्तिः तस्या नाव आजीववृत्तिता जात्यादेराजीवनेन आत्मपालनमित्यर्थः३० । तप्तानिवृतनोजित्वं तप्तं च तत अनिवृतं तप्तानिवृतं अत्रिदंमोवृत्तं चेति समासः । उदकमिति शेषः । तस्य नोजित्वं मिश्र सचित्तोदकनोजित्व मित्यर्थः ३१ । तथा आतुरस्मरणानि च दुधादिना आतुराणां पीडितानां पूर्वोपचुक्तस्मरणानि । अथवा दोषातुराणामाश्रयदानादीनि ३२ ॥ ६ ॥
(टीका) तथा गिहिणोत्ति सूत्रमस्य व्याख्या । गृहिणो गृहस्थस्य वैयावृत्त्यं व्यातनावो वैयावृत्त्यं गृहस्थं प्रत्यन्नादिसंपादनमित्यर्थः । एतदनाचरितमिति । तथा चाजीववृत्तिता जातिकुलगणकर्म शिल्पानामाजीवनमाजीवस्तेन वृत्तिस्तन्नाव आजीवत्तिता । जात्याद्याजीवनेनात्मपालनेत्यर्थः । श्यं चानाचरिता। तथा तप्तानितनोजित्वम् तप्तं च तदनिर्वृतं च अत्रिदएमोकृतं चेति विग्रहः । उदकमिति विशेषणान्यथानुपपत्त्या गम्यते । तनोजित्वं मिश्रसचित्तोदकनोजित्वम् इत्यर्थः । इदं चानाचरितम् । तथातुरस्मरणानि च कुधाद्यातुराणां पूर्वोपचुक्तस्मरणानि च अनाचरितानि । आतुरशरणानि वा । दोषातुराश्रयदानानीति सूत्रार्थः॥ ६॥
मूलए सिंगबेरे य, उदुखेमे अनिवुमे॥
कंदे मूले य सच्चित्ते, फले बीए य आमए ॥ ७॥ (अवचूरिः ) मूलको लोके प्रतीतः (३१) शृङ्गाबेरकं चार्डकम् (३२) श्ख एकं चानिवृतमपरिणतं सर्वत्रापि संबध्यते (३३ ) (३४) कंदो वज्रकंदादिः (३५) मूलं सट्टामूलादि (३६) सचित्तफलं त्रपुषीकर्कट्यादि (३७) बीजं तिलादि आमकं सचित्तम् (३०)॥७॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
