________________
१२२ राय धनपतसिंघ बदाउरका जैनागमसंग्रह, नाग तेतालीस-(४३)-मा. ग्रहणाामायणादिपरिग्रहः । वेदास्तु शग्वेदादय एव । एतमुक्ता कथेत्यर्थः । परसमयानां च सांख्यशाक्या दिसिझान्तानां कथा या सा सामान्यतो दोषदर्शनझारेण एषा विदेपणी नाम । विक्षिप्यतेऽनया सन्मार्गात्कुमार्गे कुमार्गात्सन्मार्गे श्रोतेति विक्षेपण। । तथाहि सामान्यत एव रामायणादिकथायामिदमपि तत्त्वमिति नवति सन्मार्गानिमुखस्य जुमतेः कुमार्गप्रवृत्तिः । दोषदर्शनझारेणाप्येकेन्द्रियप्रायस्याहो मत्सरिण एत इति मिथ्यालोचनेनेति गाथार्थः। अस्या अकथने प्राप्ते विधिमाह । जा ससमएण पुदि, अरकाया तं बुन्नेद्य परसमए ॥ परसासणवरकेवा, परस्स समयं परिकहे हि ॥२०४॥ दारं ॥ व्याख्या ॥ या स्वसमयेन स्वसिधान्तेन करणनूतेन पूर्वमाख्याता आदौ कथिता तां दिपेत्परसमये क्वचिद्दोषदर्शनहारेण यथास्माकम हिंसादिलक्षणो धर्मः सांख्यादीनामप्येवम् ॥ हिंसा नाम नवेधर्मो न नूतोन नविष्यति ॥ इत्यादिवचनप्रामाण्यात्किंत्वसावपरिणामिन्यात्मनि न युज्यते । एकान्तनित्यानित्ययोहिंसाया अन्नावादिति । अथवा परशासनव्यादेपात् ‘सुपां सुपो नवन्ति' इति । सप्तम्यर्थे पञ्चमी । परशासनेन कथ्यमानेन व्यादेपे सन्मार्गानिमुखतायां सत्यां परस्य समयं कथयति। दोषदर्शनहारेण केवलमपीति गाथार्थः । उक्ता विदेपणी अधुना संवेजनीमाह ॥ श्रायपरसरीरगया, इहलाए चेव तहय परलोए ॥ एसा चनविदा खलु, कहा उ संवेयणी हो॥२५॥ व्याख्या॥आत्मपरशरीर विषया श्ह लोके चैव तथा परलोके । इहलोकविषया परलोकविषया च।एषा चतुर्विधा खलु अनन्तरोक्तेन प्रकारेण कथा तु संवेजनी नवति । संवेज्यते संवेगं ग्राह्यतेऽनया श्रोतेति संवेजनी । एषोऽधिकृतगाथादरार्थः । नावार्थस्तु वृक्षविवरणादवसेयः । तच्चेदम् । संवेयणी कहा चउबिहा । तं जहा । आयसरीरसंवेयणी परसरीरसंवेयणी इहलोयसंवेयणी परलोयसंवेयणी । तब शायरीरसंवेयणी जहा जमेयं अम्हच्चयं सरीरयं । एवं सुक्कसोणियमंसवसामेदमऊहिण्हारुचम्मकेसरोमणहदंतअंतादिसंघायणिप्फमत्तणेण मुत्तपुरीसन्नायणत्तणेण य असुश् ति कहेमाणो सोयारस्स संवेगं जप्पाए। एसा थायसरीरसंवेयणी । एवं परसरीरसंवेयणी वि । परसरीरं एरिसं चेव असुई। अहवा पर. स्स सरीरं वमेमाणो सोयारस्स संवेगमुप्पाए। परसरीरसंवेयणी गया । श्याणिं इहलोयसंवेयणी । जहा सबमेयं माणुसत्तणं असारमधुवं कदलीथंजसमाणं । एरिसं ' कहं कहेमाणो धम्मकही सोयारस्स संवेगमुप्पाए। एसा इहलोयसंवेयणी गया। श्याणिं परलोयसंवेयणी । जहा देवा वि इस्साविसायमयकोहलोहाएहिं पुरके हिं अनिनूया किमंग पुण तिरियनारया। एयारिसं कहं कहेमाणो धम्मकही सोयारस्स संवेगमुप्पाए । एसा परलोयसंवेयणी गय त्ति गाथाजावार्थः । सांप्रतं शुजकर्मोदया.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org