________________
ए६ राय धनपतसिंघ बदाउरका जैनागमसंग्रह नाग तेतालीस-(४३)-मा. णथी अथवा दर्शनथी मारा मनने मोह थाय डे, ( सा के० ) ते ( महं के०) मम एटले मारी स्त्री (न के०) नथी. तथा (अहंवि के०) अहमपि एटले हुँ पण ( तीसे के०) तस्याः ते स्त्रीनो पति ( नो वि के०) नो अपि एटले नश्रीज. अहिं अपि शब्द जे , ते निश्चयार्थ डे अने सर्व प्राणी पोत पोतानुं करेढुं कर्म नोगनारा . तेमां को कोश्न नथी. इति तत्त्वम्. (श्चेव के०) इत्येव एटले एवीरीतेंज (ता के०) तस्याः एटले ते स्त्री उपरथी उपलक्षणथी सर्व मोदकारक वस्तु उपरथी (रागं के०) अनुरागने ( विणऊ के०) विनयेत व्यपनयेतेत्यर्थः एटले काढी नाखे. ॥४॥
(दीपिका) समया श्रात्मपरतुल्यया प्रेक्ष्या दृष्टया परिव्रजतः परि समन्तात् बजतो गलतः । गुरोरुपदेशदानेन संयमयोगेषु वर्तमानस्य एवंविधस्य त्यागिनोऽपि स्यात् कदाचित् अचिन्त्यत्वात् कर्मगतेर्मनोऽन्तःकरणं निस्सरति बहिर्धावति । केन । जुक्तनोगिनः पूर्वकीमितस्मरणादिना अजुक्तनोगिनश्च कुतूहलादिना । बहिर्का संयमगेहादहि रित्यर्थः । तदा सोऽशुनोऽध्यवसायः प्रशस्ताध्यवसायेन स्थगनीयः। केन आलम्बनेन इत्याह। यस्यां राग उत्पन्नस्तां प्रति चिन्तनीयं न सा मम मदीया नाप्यहं तस्याः। पृथकर्मजुजो हि प्राणिन इत्येवं ततस्तस्याः सकाशाठ्यपनयेागम् । तत्त्वदर्शिनो हि संनिवर्तन्त एव ॥४॥
(टीका ) तस्यैवं त्यागिनः समया आत्मपरतुल्यया प्रेक्ष्यतेऽनयेति प्रेक्षा दृष्टिस्तया प्रेदया दृष्टया परि समन्ताद् बजतो गलतः परिव्रजतः गुरूपदेशादिना संयमयोगेषु वर्तमानस्येत्यर्थः । स्यात्कदाचिदचिन्त्यत्वात्कर्मगतेर्मनो निःसरति बहिर्धा बहिः । जुक्तनोगिनः पूर्वक्रीमितानुस्मरणादिना अजुक्तजोगिनस्तु कुतूहलादिना मनोऽन्तःकरणं निःसरति निर्गठति बहिः संयमगेहाबाहिरित्यर्थः । एक उदाहरणं।जहा एगो रायपुत्तो बाहिरियाए उवठाणसालाए अनिरमंतो अछ। दासी य तेण अंतेण जलजरियघमेण वोलेशत तेण तीए दासीए सो घमो गोलियाए निलो।तं च अधिकं करितं दहण पुणरावत्ती जाया। चिंतियं च जे चेव रकगा ते चेव लोलगा कबकूविजं सका। उदगाउ समुजालि अग्गी किह विनवेयवो। पुणो चिरकलगोलएण तरकणा एव लहुहबयाए तं घडबिडं ढकियं । एवं जश् संजयस्स संजमं करेंतस्स बहिया मणो णिग्गा तब पसण परिणामेण तं असुहसंकप्पबिटुं चरित्तजलरकणहाए ढक्केयत्वं । केनालंबनेनेति । यस्यां राग उत्पन्नस्तां प्रति चिन्तनीयम् । न सा मम नाप्यहं तस्याः पृथकर्मफलजुजो हि प्राणिनः इत्येवं ततस्तस्याः सकाशाध्यपनयेत रागं तत्त्वदर्शिनो हि सन्निवर्तन्त एव अतत्त्वदर्शननिमित्तत्वात्त
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org