________________
राय धनपतसिंघ बादाउरका जैनागम संग्रह नाग उसराः ७३ यस्स संकमाए ॥ वावडिककुलिंगी, । मरिहतजोगमासह ॥ १ ॥नयतस्स तन्निमि तो,बंधेसुहमोविदेसि समए।अणवढाउपगेण,सबनावेणसोजमा ॥२॥ इत्यादि॥७॥
॥टीका-अधुना चारित्राचारमंगीकत्याह॥(जेकेइत्यादि)ये केचन कुश्काःसत्वाःप्राणिन एकेंशियोंघियादयोऽव्यकायावा पंचेंशियाथथवा महालयामहाकायाः संति विद्यते तेषां दुश्काणामल्पकायानां कुंवादीनां महानालयः शरीरं येषां ते महालयाहस्त्यादयस्तेषां च व्यापादने सदृशं वैरमिति वजकर्म विरोधलक्षणं वा वैरं सदृशं समानं तुल्यप्रदेशत्वात्सर्व जंतूनामित्येवमेकांतेन नो वदेत्तथा विसदृशमसदृशं तक्ष्यापत्तौ वैरं कर्मबंधोवा इंख्यिवि ज्ञानकायानां विसदृशत्वात् सत्यपि प्रदेशतुव्यत्वे न सदृशं वैरमित्येवमपि नो वदेत् ।यदि हि वध्यापेक्षएवकर्मबंधः स्यात्तत्तदशात्कर्मणोपि सादृश्यमसादृश्यंवा वक्तुं युज्यते । नच तशादेव वधोपि त्वध्यवसायवशादपि ततश्च तीव्राध्यवसायिनोऽल्पकायसत्वव्यापादने पिमहरैरमकामस्यतु महाकायसत्वव्यापादनेपि स्वल्पमिति ॥ ६ ॥ एतदेवसूत्रेणैव द शयितुमाह ॥ (एएहिमित्यादि) बान्यामनंतरोक्ताच्या स्थानान्यामनयोवों स्थानयोरल्पका यसत्वमहाकायव्यापादनापादितकर्मबंधसदृशत्वासदृशत्वयोर्व्यवहरणं व्यवहारोनियुक्ति कत्वान्न युज्यते ।तथाहि। न वध्यस्य सदृशत्वमसदृशत्वं चैकमेव कर्मबंधस्य कारणमपितु वधकस्य तीवनावोमंदनावोझाननावोऽझाननावोमहावीर्यवमल्पवीर्यत्वं चेत्येतदपि । तदेवं वध्यवधकयोर्विशेषात्कर्मबंध विशेषश्त्येवं व्यवस्थिते वध्यमेवाश्रित्य सदृशत्वासदृश खव्यवहारोन विद्यतइति तथा तयोरेव स्थानयोःप्रवृत्तस्यानाचारं विजानीयादिति । तथा हि। यजीवसाम्यात्कर्मबंधसदृशत्वमुच्यते तदयुक्तं । यतोनहि जीवव्यापत्त्या हिंसोच्यते ।त स्य शाश्वतत्वेन व्यापादयितुमशक्यत्वादपि विडियादिव्यापत्त्या ।तथाचोक्तं। पंचेंशियाणि त्रिविधं बलं च, उहासनिःश्वासमथान्यदायुः॥प्राणादशैते नगवनिरुक्तास्तेषां वियोजीकर पंतु हिंसा" ॥१॥इत्यादि।थपिच जावसव्यपेक्षस्यैव कर्मबंधोन्युपेतुं युक्तः। तथाहि । वैद्य स्यागमसव्यपेक्षस्य क्रियां कुर्वतोयद्यप्यातुर विपत्तिवति तथापि न वैरानुषंगोनवेदोषा नावादपरस्यतु सर्पबुझ्या रकमपि नतोजावदोषात्कर्मबंधस्तइहितस्यतु न बंधश्त्युक्तं चागमे । चालियंमियाएइत्यादि । तंमुलमत्स्याख्यानकं तु सुप्रसिझमेव । तदेवं विधव ध्यवधकनावापेक्ष्या स्यात् सहशत्वं स्यादसहशत्वमित्यन्यथाऽनाचारति ॥ ७ ॥
अदाकम्माणि मुंजंति, अममले सकम्मुणा॥ज्वलित्तेति जाणि का, अणुवलित्तेति वा पुणो ॥॥ एएहिं दोदिं गणेहिं, ववदा रो पा विजई, एएहिं दोहिंगणेदि, अणायारं तु जाणए। ए॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org