________________
राय धनपतसिंघ बादाउरका जैनागम संग्रह नाग उसरा. यायहेक, नवस्सते चेव वत्तिया मोरके ॥ गणणाईया लोया, दोपदवि पुस्मा नवे तुलाइति (सेजहत्ति ) तद्यथा नाम ममासात उःखं दमादिना नोद्यमानस्य पीडयमानस्य नवति रोमोत्खननमात्रमपि दुःखमहं प्रतिसंवेदयामि अनुनवामि ततइत्येवं जानीहि त्वं सर्वे पि जीवादमादिना तामयमानाःखिनः स्युः रोमोत्खननमात्रमपि फुःखमनुनवंति । एवं झात्वा सर्वे प्राणान हंतव्याः ( एसधम्मेत्ति) एषधर्मोध्रुवोनित्यः परिणामानित्यतायाम पि सत्यां स्वरूपाच्यवनात्तथा सूर्योतिरिव शश्वनवनात् शाश्वतः समेत्यावगम्य लोकं चतुर्दशरमितं खेदज्ञैः सर्वज्ञैः प्रवेदितः । तदेवं स निनिवृत्तः सर्वाश्रवेच्योदंतप्रदा लनं न कुर्यात् न नेत्रांजनं न वमनविरेचनादि वस्त्रधूपनंच न पादत्ते स निकुः क्रोधा दिरहितोऽलूशकोऽहिंसकोयावदेकांतेन पंमितोनवतीति । ब्रवीमीति पूर्ववत् ॥ ११ ॥ इति सूत्ररूतांगदीपिकायां वित्तीयश्रुतस्कंधस्य चतुर्याध्ययनं समाप्तम् ॥ ४ ॥
॥ टीका-तदेवमप्रत्याख्यानिनः कर्मसंनवात्तत्संनवाच नारकतिर्यङ्नरामरगतिलक्षणं संसारमवगम्य संजातवैराग्यश्वोदकाचार्य प्रति प्रवणचेताः प्रश्नयितुमाह । (सेकिंकुव मित्यादि) अथ किमनुष्ठानं स्वतः कुर्वन् किंवा परं कारयन् कथंवा केन प्रकारेण संयत विरतप्रतिहतपापकर्मा जंतुर्नवति। संयतस्य हि विरतिसनावात्सावद्य क्रिया निवृत्तिस्तन्निर तेश्च कृतकर्मसंचयानावस्तदनावान्नरका दिगत्यनावश्त्येवं दृष्टे सत्याचार्यबाह । (तबख लु इत्यादि) तत्र संयमसन्नावे षड्जीव निकायानगवता हेतुत्वेनोपन्यस्ताः। यथा प्रत्यारख्या नरहितस्य षड़जीवनिकायाः संसारगति निबंधनत्वेनोपन्यस्ताएवं तएव प्रत्याख्यानिनोमो दाय नवंतीति । तथा चोक्तं । “जेजेतियायहेक, नवस्तते चेव वत्तिया मोरके॥ गणणाईया लोगा, दोपहवि पुप्तहा नवे तुनाश्त्यादि" । इदमुक्तं नवति । यथात्मनोदमाद्युपघाते ः खमुत्पद्यते एवं सर्वेषामपि प्राणिनामित्यात्मोपमया तपघातान्निवर्तते एषधर्मः सर्वापा यत्राणलक्षणोध्रुवोऽप्रच्युतानुत्पन्न स्थिरस्वनावोनित्यति परिणामानित्यतायामपि सत्यां रूपाद्यच्यवनात् तथा यादिव्योजतिरिव शश्वनवनाबाश्वतः परैः क्वचिदप्पस्खलितोयुक्ति संगतत्वादित्यनिप्रायोयमेवंजूतश्च धर्मः समेत्यावगम्य लोकं चतुदर्शरज्ज्वात्मकं खेदज्ञैः सर्वेः प्रवेदितस्तदेवं स निदुनिवृत्तश्च सवॉश्रवद्वारेन्योदंतप्रदालनादिकाः क्रियाः कुवेन् सावधक्रियायायनावाद कियोऽक्रियत्वाच्च प्राणिनामनूषकोऽव्यापादकोयावदेकांतेनैवासो पंमितोनवति । इतिः परिसमाप्त्यर्थे । ब्रवीमीति पूर्ववत् नयाः प्राग्व क्ष्याख्येयाः ॥११॥ समाप्तं प्रत्याख्यानाख्यं चतुर्थमध्ययनमिति ॥ ४॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org