Page Text
________________
पद वितीये सूत्रकृतांगे वितीय श्रुतस्कंधे चतुर्थाध्ययनं. कारयितुं न कुर्वतमनुमंतुं वा प्रवृत्तिर स्ति। ते चाऽहर्निशममित्रनूतामिथ्यासंस्थितानित्यं प्रशव्यतिपातचित्तदंमाउःखोत्पादनतया यावत्परितापनपरिक्लेशादेरप्रतिविरताघसंझिनो पि संतोऽहर्निशं सर्वकालमेव प्राणातिपाते कर्तव्ये तद्योग्यतया तदसंप्राप्तावपि ग्रामघा तकवउपाख्यायंते यावन्मिथ्यादर्शनशल्यउपाख्यायंतइति । उपाख्यानं वा संझिनोपि । योग्यतया पापकर्मा निवृत्तेरित्यनिप्रायः । तदेवं दर्शिते दृष्टांत आये तत्प्रतिब-क्ष्मेवार्थशेष प्रतिपादयितुं चोद्यं क्रियते ।तद्यथा। किमेते सत्वाः संझिनच नव्यानव्यत्ववन्नियतरूपा एवाहोस्वित्संझिनोनूत्वाऽसंझित्वं प्रतिपद्यते।असंझिनोपि संझित्वमित्येवं चोदिते सत्या दाचार्यः (सव्वजोणियाविखजुइत्यादि) यदिवा संत्येवंनूतावेदांतवादिनोयएवं प्रतिपादयंति पुरुषः पुरुषत्वमश्नुते पगुरपि पशुत्वमिति। तदत्रापि संझिनः संझिनएव नविष्यंत्यसंझिनो प्यसंझिनति । तन्मतव्यववेदार्थमाह । (सबजोगियावीत्यादि) यदिवा किं संझिनोऽसंज्ञि कर्मबंध प्राक्तने सत्येव कर्मणि कुर्वति किंवा नेत्येवमसंझिनोपि संझिकर्मबंधं प्राक्तने स त्येव कुर्वत्याहोस्विनेत्येतदारांक्याह । (सबजोणियावीत्यादि) सर्वायोनयोयेषां ते सर्वयो नयः संवृतविवृतोनयशीतोभनयस चित्ताऽचित्तोनयरूपायोनयइत्यर्थः। तेच नारकतिर्यङ् नरामरायपिशब्दाविशिष्टैकयोनयोपि । खल्विति विशेषणे । एतदिशिनष्टि। तङन्मापे क्या सर्वयोनयोपि सत्वाः पर्याप्त्यपेक्ष्या यावन्मनःपर्याप्तिन निष्पद्यते तावदसंझिनः करणतः संतः पश्चात्संझिनोनवंत्येकस्मिन्नेव जन्मन्यन्यजन्मापेक्ष्यात्वेकेंख्यिादयो पिसंतः पश्चान्मनुष्यादयोनवंतीति । तथानतकर्मपरिणामात् पुनर्नव्यानव्यत्ववन्न व्यव स्थानियमोनव्यानव्यत्वे हि न कर्मायत्ते अतोनानयोय॑निचाराये पुनः कर्मवशगा स्ते संझिनोनूत्वाऽसंझिनोनवंत्यसंझिनश्च नूत्वा संझिनति वेदांतवादिमतस्य प्रत्यदेणैव व्य निचारः समुपलभ्यते । तद्यथा । संयपि कश्चिन्मूर्नाद्यवस्थायामसंझित्वं प्रतिपद्यते तदपगमेतु पुनः संझित्वमिति जन्मांतरे तु सुतरां व्यनिचारइति । तदेवं संझ्यसंझिनोः कर्मपरतंत्रत्वादन्योन्यानुगतिरविरुवा । यथा प्रतिबुझोनिोदयात्स्व पिति सुप्तश्च प्रति बुध्यते इत्येवं स्वापप्रतिबोधयोरन्योन्यानुगमनमेवमिहापीति । तत्र प्राक्तनं कर्म यदीर्ण यच्च बक्षमास्ते तस्मिन् सत्येव तदविविच्याप्टथकृत्य तथाऽविधूयाऽसमुविद्याऽननुता प्यते चावि विच्यादयश्चत्वारोप्येकाथिकायवस्थाविशेषं चाश्रित्य नेदेन व्याख्यातव्याः। तदेवमपरित्यक्तप्राक्तनकर्मणोऽसंझिकायात्संझिकायं संक्रामंति तथा संझिकायादसंझिकाय मिति । तथा नारकाः सावशेषकर्माणएव नरकाऽवृत्य प्रतनुवेदनेषु तिर्यदूत्पद्यते एवं दे वायपि प्रायशस्तत्कर्मशेषतया गुनस्थानेषूत्पद्यते इत्यवगंतव्यं । यत्र चतुर्नगकसंनवं सूत्रे शैव दर्शयति । सांप्रतमध्ययनार्थमुपसंजिघृकुः प्राक् प्रतिपन्नमर्थ निगमयन्नाह । (जेए तेसेत्यादि ) ये एते सर्वानिरपि पर्याप्तिनिः पर्याप्ताः लब्ध्या करणेन च विकलाश्चापर्या
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003652 |
| Book Title | Agam 02 Ang 02 Sutrakrutang Sutra |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Shravak Bhimsinh Manek |
| Publisher | Shravak Bhimsinh Manek |
| Publication Year | 1880 |
| Total Pages | 1050 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, & Canon |
| File Size | 42 MB |