________________
जए वितीये सूत्रकृतांगे वितीयश्रुतस्कंधे तृतीयाध्ययनं. तत्राहारपदनिक्षेपार्थमाह नियुक्तिकारः ॥"नामंतवणादविए, खेते नावेय होंति बोधवो॥ .' एसो खलु याहारे, निरकेवो हो। पंचविहो" ॥ १ ॥ (नामंठवणेत्यादि ) नामस्थाप नाश्व्यदेवनावरूपः पंचप्रकारोनवति निदेपथाहारपदाश्रयति । तत्र नामस्थापनेऽ नादृत्य इव्याहारं प्रतिपादयितुमाह । “दवेसञ्चित्तादी, खेत्ते नगरस्स जव होना वाहारो तिविहो, ए लोमेयपरकेवे" ॥ २ ॥ (दवेत्यादि ) इव्याहारे चिंत्यमाने सचि तादिराहार स्त्रिविधोनवति । तद्यथा । सचित्तोऽचित्तोमिश्रश्च । तत्रापि सचित्तः षडि धः पृथिवीकायादिकः । तत्र सचित्तस्य पृथिवीकायस्य लक्षणादिरूपापन्नस्याहारोइष्ट व्यः। तथापकायादेरपीति । एवंमिश्रोऽचित्तश्चायोज्यः नवरमनिकायमचित्तं प्रायशोमनु प्याबाहारयति वेदनादेस्तद्रूपत्वादिति । क्षेत्राहारस्तु यस्मिन्देत्रे थाहारः क्रियते उत्प द्यते व्याख्यायते । यदिवा नगरस्य योदेशोधान्यधनादिनोपनोग्यः सक्षेत्राहारः । तद्यथा। मथुरायाः समासन्नोदेशः परिनोग्योमथुराहारो मातरकाहारः खेडाहारइत्यादि । नावादार स्त्वयं । कुधोदयानदपर्यायोपपन्नं वस्तु यदाहारयति सनावाहारइति । तत्रापि प्रायशया दारस्य जिव्हेंझ्यिविषयत्वात्तिक्तकटुककषायाम्ललवणमधुररसागृह्यते। तथाचोक्तं । राश्न ते नाव तित्तेवाजावमधुरेत्यादि । अन्यदपि प्रसंगेन गृह्यते । तद्यथा खर विशदमन्यव हार्य नक्ष्यं । तत्रापि पुष्पाढयउंदनः प्रशस्यते न शीतः । उदकंतु शीतमेव । तथाचोक्तं शैत्यमपां प्रधानोगुणः । एवं तावदन्यवहार्य इव्यमाश्रित्य नावाहारः प्रतिपादितः । सांप तमाहारकमाश्रित्य नावाहारं नियुक्तिकदाह । नावाहारस्त्रिविधस्त्रिप्रकारोजवति । था हारकस्य जंतोस्त्रिनिः प्रकारैराहारोपादानादिति । प्रकारानाह । ( उहेत्ति ) तैजसेन श रीरेण तत्सहचरितेनच कर्मणा कार्मणेनान्यां वान्यामप्याहारयति यावदपरमौदारिकं शरीरंन निष्पद्यते । तथाचोक्तं। तेएण कम्मए थाहारेश्अणंतरं जीवो ॥ तेण परं मिस्से ' एं, जाव शरीरस्स निप्पत्ती॥१॥तथा।उपाहाराजीवा,सत्वे थाहारगाअपऊत्ता ॥ लोमा हारस्तु शरीरपर्याप्ट्युत्तरकालं बाह्यया त्वचा लोमनिराहारोलोमाहारस्तथा प्रदेपेण कव लादेराहारः प्रोपाहारः सच वेदनीयोदयेन चतुर्निः स्थानराहारसनावानवति ।तथाचोक्ता चनहिं गणेहि थाहारसम्मासमुप्पर तंजहा मोठ्याए बुहावेयणिकस्स कम्मरस उदए एमई एतयहोवांगेति । सांप्रतमेतेषां त्रयाणामप्येकयैव गाथया व्याख्यानं कर्तुमाहा“स रीरेणोयाहारो तयाय फासेण लोमयाहारो॥ परकेवाहारो पुण,कावलितो होश्नायवो"॥३ (सरीरेणेत्यादि) तैजसेन कार्मणेनच शरीरेणौदरिकादिशरीरानिष्पत्तेर्मिश्रेणच याहारः ससर्वोप्योजाहारइति केचि क्ष्याचदते । औदरिकादिशरीरपर्याप्या पर्याप्तकोपीडियानापा ननाषामनःपर्याप्तिनिरपर्याप्तकः शरीरेणादारयन् उजाहारति गृह्यते । तउत्तरकालं त्व चा स्पर्शेश्येिण थाहारः सलोमाहारति । प्रदेपाहारस्तु कावलिकः कवलप्रदेपनिष्पा
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org