Page Text
________________
राय धनपतसिंघ बादाउरका जैनागम संग्रह नाग उसराः एप प्रमुखाः स्कंधबीजाः सनक्यादयः । नागार्जुनीयास्तु पति । वपस्सकायाश्याएं पंचविहा बीजवकंति ॥ एवमाहिकाइ तं अग्गजपोर खंधवायरुहा ॥ बहाविएगंतियासं मुनिमाबीयाजायते । यथा दवदग्धनूमौ हरितानि विविधानि उत्पयंते (तेसिंचति) तेषां चतुर्विधानामपि वनस्पतिकायानां यद्यस्य बीजं तद्यथा बीजं तेन यथाबीजेन ।को र्थः ? । शाल्यकुरस्य शालिबीजमुत्पत्तिकारणं एवमन्यदपि झेयं । योयस्यावकाशोयद्यस्यो त्पत्तिस्थानं तद्यथावकाशं तेन इह जगति एके केचन जीवावनस्पती उत्पद्यमानाथपि पृथिवीयोनिकाः पृथिवीसंनवाः। कोर्थः? । बीजापुत्पद्यमानोवनस्पतिकायः पृथिव्याधारे समुत्पद्यते । यथा शैवलकदेमादयोजलाधारे जार्यते तथा वनस्पतयोनूमौ जायते इत्य र्थः । तथा एथिव्यां व्युत्क्रमोतिर्येषां ते तथा एवं ते तद्योनिकास्तत्संनवास्तव्युत्क्रमाः कर्मोपगाः कर्मप्रेर्यमाणाः कर्मनिदानेन तत्र प्रथिव्यां वनस्पती वा व्युत्क्रांताबागताः सं तोनानाविधयोनिकासु पृथिवीषु षमा कायानां उत्पत्तिस्थाननूतासु सचित्ताचित्तमिश्रा सु वृक्षतया विवर्तते जायंते । तेच तत्रोत्पन्नास्तासां टथिवीनां स्नेहं स्निग्धनावमाहारंति गृमहंति ॥१॥ तेच तत्रोत्पन्नायाहारंति एथिवीशरीरं । एवमपकायतेजोवायुवनस्पतिशरीर मपि । नानाविधानां त्रसस्थावराणां प्राणिनां यजरीरं तत्स्वकायेनाश्रित्याचित्तं कुर्वति । यदिवा परिविध्वस्तं पृथिव्यादिशरीरं पूर्वाहारितमिति पूर्वमुत्पत्तिसमये प्रथिव्यादिनिरेव श्राहारितमासीत् । तदधुना वनस्पतिजीवस्तत्रोत्पद्यमाननत्पन्नोवा त्वचा स्पर्शनाहारय ति आहार्यच स्वकायत्वेन विपरिणामितं स्वकायेन सह (सारूवित्ति) स्वरूपतः नीतं तन्मयं स्यात् (अवरेवियत्ति) अपराण्यपि प्रथिवीकानां वृक्षाणां शरीराणि नानाव
दानि यथा स्कंधस्यान्योवर्णादिर्मूलस्यान्यएव एवं यावन्नानाविधशरीरपुजलविकुर्विताः स्युः । तथाहि । नानारसवीर्य विपाकानानापुजलोपचयात्सुरूपसंस्थानाहढाल्पसंहनना श्व स्युरिति । ते जीवावनस्पतिकायाः कर्मोत्पन्नाएव न पुनः कालेश्वरादिना तत्रोत्पद्यंत इत्याख्यातमईदादिनिः ॥ ॥
॥ टीका-वितीयाध्यायनानंतरं तृतीयमारन्यते । अस्य चायमनिसंबंधः । कर्मपणा र्थमुद्यतेन निकुणा बादशक्रियास्थानरहितेनात्यक्रियास्थानसेविना सदाहारगुप्तेन नवि तव्यं । धर्माधारजूतस्य शरीरस्याधारोनवत्याहारः। सच मुमुकुणोदेशकादिरहितोग्राह्यः। तेनच प्रायः प्रतिदिनं कार्य मित्यनेन संबंधेनाहारपरिझाध्ययनमायातं । यस्य चत्वार्यनु योगवाराण्युपक्रमादीनि नवंति । तत्रेदमध्ययनं पूर्वानुपूया तृतीयं पश्चानुपा पंचम मानुपूक्त्वनियतमित्यर्थाधिकारः । पुनरत्राहारः गुमाशुचनेदेन निरूप्यते । निदेपस्त्रि विधांघादिस्तत्रौघनिष्पन्ने निक्षेपेऽध्ययनं । नाम निष्पन्ने तु आहारपरिक्षेति विपदनाम ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003652 |
| Book Title | Agam 02 Ang 02 Sutrakrutang Sutra |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Shravak Bhimsinh Manek |
| Publisher | Shravak Bhimsinh Manek |
| Publication Year | 1880 |
| Total Pages | 1050 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, & Canon |
| File Size | 42 MB |