________________
१०
ती सूत्रकृतांगे द्वितीयश्रुतस्कंधे द्वितीयाध्ययनं.
चह प्रत्यायति । तदेवं तेषां तीर्थिकानां तत्प्रत्ययिकं सावधानुष्ठाननिमित्तं सावयं कर्माधीयते । ततल्लोन प्रत्ययिकं द्वादशं क्रियास्थानमाख्यातमिति ॥ २१ ॥
॥ टीका - एतानि चानर्थदंडादीनि एकादश क्रियास्थानानि सामान्येनाऽसंयतानां न वंति । इदं तु द्वादशं क्रियास्थानं पाखंडिकानुदिश्याऽनिधीयते ( खहावरे इत्यादि) एकादशा तू क्रियास्थानादनंतरमथापरं द्वादशं क्रियास्थानं लोनप्रत्ययिकमाख्यायते । तद्यथा । य इमे वक्ष्यमाणायरण्ये वसंत्यरस्य कास्ते च कंदमूलफलाहाराः संतः केचन वृक्षमूले वसं ति, केचनावसथेष्ट जाकारेषु गृहेषु तथापरे ग्रामादिकमुपजीवंतोग्रामस्यांते समीपे वसं तीति ग्रामांतकास्तथा क्वचित्कार्य मंडलप्रवेशादिके रहस्यं येषांते कचिाहसिकास्तेच न बहुसंयतान सर्वसावधानुष्ठाने ज्योनिवृत्ताः । एतडुक्तं नवति । नबाहुल्येन त्रसेषु दंडस मानं विदधति एकेंयिोपजीविनस्त्व विगानेन तापसादयोजवंतीति तथा न बहुविरता न सर्वेष्वपि प्राणातिपात विरमणादिषु व्रतेषु प्रवर्तते किंतु ? इव्यतः कतिपयत्रतत्र तिनोन नावतोमनागपि तत्करणस्य सम्यग्दर्शनस्यानावादित्यभिप्रायः । इत्येतदाविर्भावयितु माह । ( सवपाणेत्यादि) ते ह्यारस्यादयः सर्वप्राणिनूतजीवसत्वेच्यखात्मना स्वतोविरता स्त पमर्दकारंनाद विरताइत्यर्थः । तथा पाषंडिकायात्मना स्वतोबहूनि सत्यामृषाभूतानि वाक्यान्येवं वक्ष्यमाणनीत्या विशेषेण युंजंति प्रयुंजंति ब्रुवतइत्यर्थः । यदि वासत्यान्यपि तानि प्रायुपमर्दकत्वेन मृषानूतानि सत्यामृषाण्येवं ते प्रयुंजंतीति दर्शयति । तद्यथाऽ हं ब्राह्मणत्वादंडादिनिर्न दंतव्योऽन्येतु शूइत्वा दंतव्याः । तथाहि । तद्वाक्यं । शूं व्या पाद्य प्राणायामं जपेत् किंचिद्वा दद्यात् तथा कुड्सत्वानामनस्थिकानां शकटनारमपि व्या पाद्य ब्राह्मणं नोजयेदित्यादि । अपरं चाहं वर्णोत्तमत्वात् नाज्ञापयितव्योन्येतु मत्तोऽधमाः समाज्ञापयितव्यास्तथा नाहं परितापयितव्योऽन्येतु परितापयितव्यास्तथाहं वेतनादिना कर्मकरणाय न ग्राह्योऽन्येतु शूयाह्याइति । किंबहुनोक्तेन नाहमुपावयितव्योजीवि तादपरोपयितव्योऽन्येतु अपरोपयितव्याइति । तदेवं तेषां परपीडोपदेशनतोऽतिमूढतया ऽसंब-६ प्रलापिनामज्ञानावृतानामात्मनरीणां विषमदृष्टीनां न प्राणातिपातविरतिरूप व्रतमस्त्यस्य चोपलक्षणार्थत्वात् मृषावादादत्तादान विरमणानावोप्यायोज्यः । अधुना त्वना दिनावाच्यासाद्दुस्त्यजत्वेन प्राधान्यात् सूत्रेणैवाब्रह्माधिकृत्याह । ( एवमेवेत्या दि) एवमेव पूर्वोक्तेनैव कारणत्वेनाति मूढत्वादिना परमार्थमजानास्ते तीर्थिकाः स्त्रीप्रधा नाः कामाः स्त्रोकामाः । यदिवा स्त्रीषु कामेषु च शब्दादिषु मूर्तितागृाग्रथिता ध्यु पपन्नाः । अत्र चात्यादरख्यापनार्थ प्रभूतपर्यायग्रहणं । एतच्च स्त्रीषु शब्दादिषुच प्रवर्त नं प्रायः प्राणिनां प्रधानं संसारकारणं । तथा चोक्तं । मूलमेयमहम्मस्स महादोससमु
Jain Education International
For Private Personal Use Only
www.jainelibrary.org