Page Text
________________
४५ वितीये सूत्रकृतांगे प्रथमश्रुतस्कंधे प्रथमाध्ययनं. त् कारणानां व्यापारएवानुपपन्नः कुतः क्षणिकानित्यस्य कारणेन्य उत्पादति । अथ पू र्वदणाउत्तरक्षणोत्पादे सति कार्यकारणनावो नवतीत्युच्यते तदयुक्तं । यतोसौ पूर्वणो विनष्टो वोत्तरदणं जनयेदविनष्टो वा । न तावदिनष्टस्तस्यासत्वाउनकत्वानुपपत्तेः। ना प्यविनष्ट उत्तरदणकाले पूर्वणव्यापारसमावेशात्तणनंगनंगापतेः। पूर्वक्षणो विनश्यं स्तत्तरक्षणमुत्पादयिष्यति तुलांतयो मोनामवदितिचेत् । एवं तर्हि क्षणयोः स्पष्टैवैकका लताश्रिता । तथाहि । यासौ विनश्यदवस्था साऽवस्था तु निन्ना । नत्पादावस्थातोप्यु त्पित्सोस्ततश्च तयोर्विनाशोत्पादयोर्योगपद्यान्युपगमे तमिणोरपि पूर्वोत्तरहणयोरेक कालावस्थायित्वमिति । तमर्मतानन्युपगमे च विनाशोत्पादयोरवस्तुत्वापत्तिरिति । यथो क्तं जातिरेव हि नावानामित्यादि । तत्रेदमनिधीयते । यदि जातिरेवोत्पत्तिरेव नावानां पदार्थानामनावहेतुस्ततोऽनावकारणस्य सन्निहितत्वेन विरोधेनाघ्रातत्वाउत्पत्त्यनावो ऽथोत्पत्त्युत्तरकालं विनाशो नविष्यतीत्यन्युपगम्यते। तथा सति उत्पत्तिक्रियाकाले तस्याऽनू तत्वात्पश्चाच नवन्नंतरायएव नवति न नूयसा कालेनेति । किमत्र नियामकं विनाशे हेत्वना व इतिचेत् । यतनक्तं नितुकत्वाविनाशस्य स्वनावानुबंधितेत्येतदप्ययुक्तं । यतो घटादी नां मुजरादिव्यापारानंरमेव विनाशो नवन् लक्ष्यते । ननु चोक्तमेवात्र तेन मुजरादिना घटा देः किं क्रियत इत्यादि । सत्यमुक्तं । इदमयुक्तंतूक्तं तथानावति । प्रसज्यपर्युदासविक ल्प येन योर्य विकल्पः पद इयेपि च दोषः प्रदर्शितः सोऽदोष एव । यतः पर्युदासपदे कपालारख्यनावांतरकारणे घटस्य च परिणामानित्यतया तपतापत्तेः कथं मुजरादेर्घ टादीन प्रत्यकिंचित्करत्वं । प्रसज्यप्रतिषेधस्तु नावं न करोतीति प्रतिषेधात्मकोत्र नाश्री यते । किंतर्द प्रागनाव,प्रध्वंसानावे,तरेतरा,त्यंताजावानां चतुर्णी मध्ये प्रध्वंसा, नावएवेहाश्रीयते । तत्र च कारकांतरणां व्यापारोनवत्येव । यतोसौ वस्तुतः पर्या योऽवस्थाविशेषो न नावमात्रं । तस्य चाऽवस्था विशेषस्य नावरूपत्वात्पूर्वोपमर्दैन च प्रवृत्तत्वाद्यएव कपालादेरुत्पादः सएव घटादेर्विनाशइति विनाशस्य सहेतुकत्वमवस्थि तं । थपिच कादाचित्कत्वेन विनाशस्य सहेतुकत्वमवसेयमिति । पदार्थव्यवस्थार्थ चाऽव श्यमनावचातुर्विध्यमाश्रयणीयं । तमुक्तं । कार्यश्व्यमनादिः स्या,त्प्रागनावस्य निन्हवे ॥ प्रध्वंसस्य च नावस्य, प्रच्यवेऽनंततां व्रजेत् ॥ १ ॥ सर्वात्मकं तदेकं स्यादन्यापोहव्यति क्रमे इत्यादि । तदेवं दणिकस्य विचारादमत्वात्परिणामानित्यपछएव ज्यायानिति। एवं च सत्यात्मा परिणामी झानाधारो नवांतरयायी नूतेन्यः कथंचिदन्यएव शरीरेण सहा ऽन्योन्यानुवेधादनन्योपि। तथा सहेतुकोपि नारकतिर्यमनुष्यामरनवोपादानकर्मणा तथा तथा विक्रियमाणत्वात् पर्यायरूपतयेति । तथात्मस्वरूपाप्रच्युतेर्नित्यत्वादहेतुकोपीति ।
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003652 |
| Book Title | Agam 02 Ang 02 Sutrakrutang Sutra |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Shravak Bhimsinh Manek |
| Publisher | Shravak Bhimsinh Manek |
| Publication Year | 1880 |
| Total Pages | 1050 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, & Canon |
| File Size | 42 MB |