Page Text
________________
६७२ वितीये सूत्रकृतांगे दितीयश्रुतस्कंधे वितीयाध्ययनं. धकारणानि सम्यक्परिहर्तव्यानि तविपरीतानि च मोक्षसाधनानि बासेवितव्यानि इत्यनेन संबंधेनायातस्याध्ययनस्योपक्रमादीनि चत्वार्यनुयोग वाराणि नवंति । तत्राप्युपक्रमांतर्ग तोऽर्थाधिकारोयं । तद्यथा कर्मणां संबधोऽनेन प्रतिपाद्यते तदमोश्चेति । नामनिष्पनेतु निदेपे क्रियास्थानमिति विपदं नाम । तत्रापि क्रियापद निदेपार्थ प्रस्तावमारचयनियुक्तिक दाह । “किरियाउनणियाउ, किरियाठाणंति तेण अभयणं । अहिगारो पुण नणिज, बंधे तह मोरकमग्गेय" ॥ १५७ ॥ ( किरिया इत्यादि) तत्र क्रियंतइति क्रियास्ताश्च कर्म बंधकारणत्वेनावश्यकांतर्वर्तिनि प्रतिक्रमणाध्ययने (पडिक्कमा मितेरसहिं किरियानाणेहिं ति) अस्मिन्सूत्रेऽनिहिताः । यदि वैहिकक्रियानणिताअनिहितास्तेनेदमध्ययनं क्रिया स्थानमित्युच्यते । तच्च क्रियास्थानं क्रियावत्स्वेव नवति नाक्रियावत्सु । क्रियावंतश्च के चिध्यंते केचिन्मुच्यतेऽतोध्ययनार्थाधिकारः पुनरनिहितोबंधे तथा मोक्षमार्गेचेति । तत्र नामस्थापने सुगमत्वादनादृत्य इव्यादिकां क्रियां प्रतिपादयितुमाह । “ दवे किरिए अवणय, पयोगुवायकरणिक समुदाणे ॥ इरियावहसंमत्तो, सम्मत्तेचैव मिबत्ते" ॥ १५ए ॥ दवेश्त्यादि) तत्र इव्य विषये या क्रिया एजनता । एज़कंपने । जीवस्याजीव स्य वा कंपनरूपा चलनस्वनावा साइव्य क्रिया। सापि प्रयोगादिस्रसया वा नवेत् । तत्रा प्युपयोगपूर्विका वाऽनुपयोगपूर्विका वाऽदिनिमेषमात्रादिका वा सा सर्वा इव्य क्रियेति । नाव क्रियात्वियं । तद्यथा प्रयोग क्रिया नपायक्रिया करणीयक्रिया समुदानक्रिया र्यापथ क्रिया सम्यक्त्व क्रिया मिथ्यात्वक्रिया चेति । तत्र प्रयोग क्रिया मनोवाकायलणा त्रिधा । तत्र स्फुरनिर्मनोव्यैरात्मननपयोगोनवत्येवं वाक्काययोरपि वक्तव्यं । तत्र श दे निष्पाद्ये वाकाययोईयोरन्युपयोगः । तथा चोक्तं । गिएह य काइएणं, णिसि र तहवा इएण जोगेण ॥ गमनादिका तु कायक्रियैव । उपाय क्रियातु घटादिकं इव्यं ये नोपायेन क्रियते । तद्यथा । मृत्खननमर्दनचक्रारोपणदंडचक्रसलिलकुंनकारव्यापा रे-वनिरुपायैः क्रियते सा सर्वोपायक्रिया । करणीयक्रियातु यद्येन प्रकारेण करणी यं तत्तेनैव क्रियते नान्यथा । तथाहि । घटोमृत्पिंडादिकयैव क्रियते न पाषा गसिकतादिकयेति ३ समुदानक्रियातु यत्कर्म प्रयोगगृहीतं समुदायावस्थं सत्प्रकृति स्थित्यनुनावप्रदेशरूपतया यया व्यवस्थाप्यते सा समुदान क्रिया । साच मिथ्यादृष्टेरा रज्य सूदमसंपरायं यावत् नवति । । र्यापथक्रिया तूपशांतमोदादारन्य सयोगिके वलिनं यावदिति ५ सम्यक्त्वक्रिया तु सम्यग्दर्शनयोग्याः कर्मप्रकृतीः सप्तसप्ततिसंख्या यया बध्नाति साऽनिधीयते । मिथ्यात्व क्रिया तु सर्वाः प्रकृतीविशत्युत्तरसंख्यास्तीर्थक राहारकशरीरतदंगोपांगत्रिकरहिता यया बध्नाति सामिथ्यात्व क्रियेत्यभिधीयते । सांप्र तं स्थान निकेपार्थमाह।" नामं ग्वणा दविए, खेत्ते दाउ उवरवीवसहि । संजम प
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003652 |
| Book Title | Agam 02 Ang 02 Sutrakrutang Sutra |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Shravak Bhimsinh Manek |
| Publisher | Shravak Bhimsinh Manek |
| Publication Year | 1880 |
| Total Pages | 1050 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, & Canon |
| File Size | 42 MB |