Page Text
________________
राय धनपतसिंघ बादाउरका जैनागम संग्रह नाग उसरा. १ ॥ दीपिका-अथ वितीयं क्रियास्थानाध्ययनमारच्यते तस्येदमादिसूत्र (सयंमेइत्यादि) सुधर्मस्वामी जंबूस्वामिनमाह । श्रुतं मया आयुष्मता नगवतैवमाख्यातं । इह खलु कि यास्थानं नामाध्ययनं नवति । अस्य चायमर्थः । ( संजूहेणं) सामान्येन संदेपेण हे स्थाने नवतः । ये केचन क्रियावंतस्तेऽनयोरेवं स्थानयोराख्यायंते । तद्यथा । धर्मे चैव अधर्मेचैव । नपशांतं धर्मस्थानमनुपशांतमधर्मस्थानं ॥१॥ तत्र समितिवाक्यालं कारे । योऽसौ प्रथमानुष्ठेयतया प्रथमस्याधर्मपदस्य विनंगोविचारः । तस्यायमर्थः । ह जगति प्राच्यादिषु दिल मध्येऽन्यतरस्यां दिशि संति विद्यते एके केचन मनुष्याः। त यथा । आर्याअनार्याः उच्चैर्गोत्रानीचैर्गोत्राः कायवंतउन्नतान्हस्ववंतोनीचशरीराः सु वर्णाः सुकांतयोउर्वर्णा निस्तेजसः सुरूपादूरूपाश्च॥२॥ तेषामार्यादीनामिदं वक्ष्यमाणमेत
पं दंडसमादानं पापोपादानं ( संपेहाएत्ति ) संप्रेक्ष्य तद्यथा नारकेषु तिर्यग्योनिषु मनुष्ये षु ये चान्ये तथा प्रकाराः सुवर्णवर्णाः प्राणिनोविक्षांसोवेदनां सातासातरूपां विदंति अनुनवंति । अत्र चत्वारोनंगाः। तथाहि । संझिनोवेदनामनुनवंति जानंतिच १ सिमा स्तु वेदनाजानंति नानुनवंति २ असंझिनोऽनुनवंति न पुनर्जानंति ३ अजीवास्तु न जानंति नाप्यनुनवंति ४ इह प्रथमतृतीयान्यामधिकारोक्तिीयचतुर्थाववस्तुनूताविति ॥३॥ तेषां नारकादीनामिमानि वक्ष्यमाणानि त्रयोदश क्रियास्थानानि नवंतीत्याख्यातं तीर्थ कदादिनिः । तद्यथा । स्वार्थायदंडः पापोपादानमर्थदंडः १ निष्प्रयोजनं सावधक्रियान र्थदंडः २ हिंसा प्राणिघातस्तयादंडोहिंसादंडः ३ अकस्मादनुपयुक्तस्य दंडोऽकस्मादंडः। अन्यस्य क्रिययाऽन्यस्य घातइत्यर्थः ४ दृष्टेविपर्यासोरकुविषये यथा सर्पबुधिस्त या दंडो दृष्टिविपर्यासदंडः यथा शरादिदेपेण लेष्टुकादिबुध्या चटकादिहननं ५ मृषावादप्रत्यय कः ६ अदत्तादानप्रत्ययिकः ७ अध्यात्मिकोदंडोयथा निनिमित्तमेव उर्मनाश्चिंतातुर स्ति ष्टति G मानप्रत्ययिकोदंडोयथाऽष्टमदस्थानोपगतः परं हीनं मन्यते ए मित्राणामुपतापे न दोषोमित्रदोषस्तत्प्रत्ययिकोदंडः १० माया परवंचनबुद्धिस्तयादंडः ११ लोनप्रत्ययि कः १२ इयर्याप्रत्ययिकोदंडः समितिगुप्तियुतस्य दोषयुक्तस्य सामान्येन कर्मबंधः स्यात्॥ ४ ॥
॥ टीका-व्याख्यातं प्रथमाध्ययनं सांप्रतं वितीयमारन्यते । अस्य चायमनिसंबंधः। शहा नंतराध्ययने पुष्करिणीपौंडरीकदृष्टांतेन तीथिकाः सम्यङ्मोझोपायानावात्कर्मणां बंधकाः प्रतिपादिताः सत्साधवश्व सम्यग्दर्शनादिमादमागेप्रवृत्तत्वान्मोचकाः समुपदेशदानतोप रेषामपीति । तदिहापि यथा कर्म दादशनिः क्रियास्थानैर्बध्यते यथाच त्रयोदशेन मु च्यते तदेतत्पूर्वोक्तमेव बंधमोक्योः प्रतिपादनं क्रियते । अनंतरसूत्रेण चायं संबंधः । तद्यथा । निकुणा चरणकरणविदा कर्मपणायोद्यतेन दादश क्रियास्थानानि कर्मबं
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003652 |
| Book Title | Agam 02 Ang 02 Sutrakrutang Sutra |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Shravak Bhimsinh Manek |
| Publisher | Shravak Bhimsinh Manek |
| Publication Year | 1880 |
| Total Pages | 1050 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, & Canon |
| File Size | 42 MB |