________________
६५० वितीये सूत्रकृतांगे वितीय श्रुतस्कंधे प्रथमाध्ययनं. वाद थकी, तथा अदत्तादान थकी, तथा मैथुन एटले कुशील थकी, (जावविरतेपरिग्ग हातो के० ) यावत् परिग्रह थकी, विरति करतो थको जेवा अाचारें प्रवः, ते पाचार कहे. (गोदंतपरकालगणं दंतपरकालेजा के०) दंत पदालने करी दंत धोवे नही, एतावता जावजीव सुधी दातण न करे. ( णोअंजणं के०) जावजीव सुधी सौनाग्यने अर्थे अखिमां अंजन नाखे नही. (गोवमणं के०) वमन विरेचनादिक क्रिया न करे, (णोधूवणे के०) शरीर वस्त्रादिकनुं धूपन न करे (णोतंपरियाविएडा के०) कासादि रो गने मटाडवा माटे धूमपान पण न करे, ते निहु एटला वाना पोते आचरे नही.॥४॥
॥ दीपिका-प्राणातिपातेन कर्मबंधप्रस्तावे खलु जगवता षड्जीवनिकायाहेतुत्वेनो ताः। तद्यथा। टथिवीकायोयावत्रसकायः। एतेषां कुःखं दृष्टांतेनाह । तद्यथा नाम ममासातं दुःखं दंडेन अस्थ्ना मुष्टिना लेलुना लोष्टेन कर्परेण आकोटयमानस्य संको च्यमानस्य हन्यमानस्य कशादिनिस्ताड्यमानस्य कुडयादावनिघातादिना परिताप्यमान स्याग्न्यादावन्येन प्रकारेण परिक्रम्यमाणस्यापड़ाव्यमानस्य मार्यमाणस्य यावन्नोमोत्वन नमात्रमपि हिंसाकरं फुःखं नयं च यन्मयि क्रियते तत्सर्वमहं संवेदयामि इत्येवं जानी हि । तथा सर्वे प्राणाजीवानूतानि सत्वाश्त्येकार्थकाः कथंचिन्नेदेन वा व्याख्येयाः। तथाहि । प्राणावित्रिचतुःखास्यु,जूतानि तरवः स्मृताः ॥ जीवाः पंचेंशियाः प्रोक्ताः शेषाः सत्वाइतीरिताइति । एषां दंडादिना कोटयमानानां यावन्नोमोत्खननमात्रमपिःखं प्रतिसंवेदयतां । एतच्च हिंसाकरं कुःखं नयं चोत्पन्नं ते सर्वे पि प्राणिनः सादादनुनवं त्यतः सर्वेपि प्राणिनोन हंतव्यान बाझापयितव्याबलान्न कार्ये प्रयोक्तव्यान परियाह्या न परितापयितव्यानापावयितव्याः॥४॥सोहं साधुब्रवीमि न स्वमत्या किंतु तीर्थकदाज्ञ येत्याह । येअतीतायें च प्रत्युत्पन्नावर्तमानाः सीमंधरादयोये चागमिष्याअनागताः पद्मनानादयोऽर्हतोजगवंतः सर्वेप्येवमाख्याति एवं जाते स्वत एवं प्रज्ञापयंति हेतु निरेवं प्ररूपयंति नामादिनिर्यथा सर्वेप्राणान हंतव्याश्त्यादि । एषधर्मो ध्रुवोनित्यः शाश्वतः समे त्य ज्ञात्वा, लोकं खेदज्ञैस्तीर्थकरैः प्रवेदितः। एवं ज्ञात्वा सनिर्विरतः प्राणातिपाताया वत्परिग्रहान्महाव्रतपालनार्थमुत्तरगुणाः कथ्यते । (नोदंतश्त्यादिना) निष्किंचनः सन् साधु दंतप्रदालनेन काष्ठेन दंतान प्रक्षालयेत् नोअंजनं नेत्रयोर्विजूषार्थ कुर्यात्, वमनं विरेचनादि न कुर्यात्, वस्त्राणां धूपनं न कुर्यात् कासाद्यपनोदनाथ धूमं न पिबेत् ॥४॥
॥ टीका-कथं पुनः प्राणातिपातविरतिव्रतादिव्यवस्थितस्य कर्मापगमोनवतीत्युक्तं यतस्तत्प्रवृत्तस्यात्मौपम्येनप्राणिनां पीडोत्पद्यते तया च कर्मबंधश्त्येवं सर्व मनस्याधा
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org