________________
राय धनपतसिंघ बाहारका जैनागमसंग्रह नाग उसरा. ३७ नश्येत्पश्चात्स केन च ॥ १ ॥ यथाच वैशेषिकाणां लकुटादिकारणसांनिध्ये विनाशः स हेतुकस्तेनोनयरूपेणापि विनाशेन लोकात्मनो विनाशति तात्पर्यार्थः। यदि वा (उहन त्ति)। विरूपादात्मनः स्वनावाचेतनाचेतनरूपान्न विनश्यतीति । तथाहि । टथिव्यप्तेजो वाय्वाकाशानि रूपापरित्यागतया नित्यानि । न कदाचिदनीशं जगदिति कृत्वा यात्मापि नित्यएव कृतकत्वादिन्यो हेतुल्यः। तथा चोक्तं । नैनं बिदति शस्त्राणि, नैनं दहति पावकः॥ न चैनं क्लेदयंत्यापो न शोषयति मारुतः ॥ १ ॥ यद्योयमदाह्योयमविकार्योयमुच्यते॥ नित्यः सर्वगतः स्थाणुरचलोयं सनातनः॥२॥ एवं च कृत्वा नासत्पद्यते सर्वस्य सर्वत्र स जावादसति च कारकव्यापारानावात् सत्कार्यवादः। यदि वा असउत्पद्येत खर विषाणा देरप्युत्पत्तिःस्यादिति । तथा चोक्तं । असदकरणाउपादानग्रहणात्सर्वसंनवानावात् शक्तस्य शक्यकरणात्कारणनावाच्च सत्कार्य । एवंच कृत्वा मृत्पिंडे पि घटोस्ति । तदर्थिनां मत्पिं डोपादानात् । यदि वा ऽसत्पद्येत ततो यतःकुतश्चिदेव स्यान्नावश्यमेतदर्थना मत्पिंडो पादानमेव क्रियते इत्यतः सदेव कारणे कार्यमुत्पद्यतइति । एवं च कृत्वा सर्वे पि नावाः पृथिव्यादय यात्मषष्ठा नियतिनावं नित्यत्वमागता नानावरूपतामनूत्वा च नावरूपता प्रतिपद्यते । थाविर्नावतिरोनावमात्रत्वाउत्पत्तिविनाशयोरिति । तथा चानिहितं । नास तो जायते नावो नानावो जायते सतश्त्यादि । यस्योत्तरं नियुक्तिकदाह । “कोवेएश्त्या दिप्राक्तन्येव गाथा,, । सर्वपदार्थनित्यत्वान्युपगमे कर्तृत्वपरिणामो न स्यात्ततश्चात्मनोऽक र्तृत्वे कर्मबंधानावस्तदनावाच को वेदयति न कश्चित्सुखःखादिकमनुनवतीत्यर्थः। एवं च सति कतनाशः स्यात्। तथा असतश्चोत्पादानावे येयं मया आत्मनःपूर्वनावपरित्यागेनापर नावोत्पत्तिलक्षणा पंचधा गतिरुच्यते सा न स्यात्। ततश्च मोदगतेरनावादीदादि क्रियानु ष्ठानमनर्थकमापद्यते । तथाऽप्रच्युताऽनुत्पन्नस्थिरैकस्वनावत्वेन त्वात्मनो देवमनुष्यगत्या गती तथा विस्मृतेरनावात् जातिस्मरणादिकं वा न प्राप्नोति । यच्चोक्तं सदेवोत्पद्यते तदप्यसत् । यतो यदि सर्वथा सदैव कथमुत्पादः। उत्पादश्चेत्तर्हि सर्वदा सदिति । तथा चो तं । कर्मगुणव्यपदेशाः प्रागुत्पत्तेन संति यत्तस्मात्कार्यमसविज्ञेयं क्रियाप्रवृत्तेश्च कर्तृणां । तस्मात्सर्वपदार्थानां कथंचिन्नित्यत्वं सदसत्कार्यवादश्चेत्यवधार्य । तथाचानिहितं । सर्व व्यक्तिषु नियतं, दणे रोऽन्यत्वमथ च न विशेषः । सत्यश्चित्यपचित्योराकृतिजाति व्यवस्थानात् इति । तथा । नान्वयः सहि नेदत्वान्न नेदोऽन्वयवृत्तितः॥ मृ दक्ष्यसं सर्ग, वृत्तिजात्यंतरं घटः॥१॥ १६ ॥
पंच खंधे वयंतेगे, बालान खणजोश्णो॥ अमो अणमो वादु, देन्यं च अदेन्यं ॥ १७॥ पुढवी आग तेऊ य, तदा वाऊय एग
॥चत्तारि धानणो रूवं, एवमादं सुजाणया ॥ १७ ॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org