Page Text
________________
६७ वितीये सूत्रकृतांगे वितीय श्रुतस्कंधे प्रथमाध्ययनं. प्रति प्रवर्तयिता येषां तान्यपुरोहितानि स्वतंत्राणि स्वकार्यकर्तृत्वं प्रत्यपरनिरपेक्षाणि शा श्वतानि नित्यानि वा नकदाचिदनीदृशं जगदिति वचनात्तदेवंनूतानि पंच महाभूतान्यात्म षष्ठानि । पुनरेके एवमादुरात्मावा किंचित्कारः सांख्यानां लोकायतिकानां पुनः कायाकार परिणतान्येव नूतान्यनिव्यक्तचेतनानि आत्मव्यपदेशं नजंतति । तदेवं सांख्यानिप्राये
सतोविद्यमानस्य प्रधानादेर्नास्ति विनाशोऽत्यंतानावरूपोनाप्यसतः शशविषाणादेः संजवः समुत्पत्तिरस्ति कार्यस्य विद्यमानस्यैवोत्पत्तिरिष्टा नासतः सर्वस्मात्सर्वस्योत्पनिप्र संगात् । तथाचोक्तं । नासतोजायते नावोऽनानावोजायते सतइत्यादि तथा असतः खर विषाणादेरकरणापादानकारणस्यच मृत्पिंडादेघंटार्थिनोपादानादिन्यश्च हेतुज्यः का रणे सत्कार्यवादः ॥ १२॥
एतावतावजीवकाए एतावतावअबिकाए एतावतावसबलोए ए
तं मुहं लोगस्स करणयाए अवियंतसो तणमायमवि ॥१३॥ अर्थ-(एतावतावजीवकाए के० ) ते सांख्य एम कहेडे के जीवकाय जे जे एटलोज पांच नूत जाणवो कार्यनो करनार पण एटलोज जाणवो (एतावतावधबिकाए के० ) वली एटलोज अस्तिकाय टाली बीजो पदार्थ पण कोइ नथी (एतावतावसवलोए के ) एटलोज सर्वलोक पांचनूत आत्मिक जाणवो (एतंमुहंलोगस्सकरणयाए के) लोकने करवे एहिज मुख्य प्रधान कारण जाणवो (अवियंतसोतणमायमवि के०) तृ ए मात्र कार्यनुं करनार पण ए पांचजूत टाली बीजो कोइ नथी॥ २३ ॥
॥ दीपिका-एतावानेव नूतमात्रएव जीवकायः। एतावानेवास्तिकायोनापरः कश्चित्पदा र्थः एतावानेव सर्वलोकः । तथा एतदेव पंचनूतास्तित्वं मुरव्यं कारणं लोकस्य सांख्यस्य हि प्रधानात्मन्यांसृष्टेरुत्पत्ति स्तिकस्यतु जूतान्येवांतशस्तृणमात्रमपि कार्य कुवैति ॥ २३ ॥
॥टीका-तदेवमेतावानेव तावदिति सांख्योलोकायतिकोवा माध्यस्थ्यमवलंब्यमानएव मेवाह । तद्यथा । नियुक्तिनिर्विचार्यमाणस्तावदेतावानेव जीवकायोयत पंचमहाभूता नि यतस्तान्येव सांरख्यानिप्रायेण प्रधानरूपतापन्नानि सत्वादिगुणोपचयापचयाच्यां सर्व कार्यकर्तृण्यात्मा वा किंचित्करत्वादसत्कल्पएव लोकायतस्यतु सनास्त्येवेत्यतएतावानेव नूतमात्रएव जीवकायस्तथा एतावानेव नूतास्तित्वमात्रएवास्तिकायोनापरः कश्चित्तीर्थ कानिप्रेतः पदार्थोस्तीति । तथा एतावानेव सर्वलोकोयत पंचमहाभूतानि प्रधानरूपा पन्नान्यात्मा चाकर्ता निर्गुणः सांख्यस्य लोकायतिकस्यतु पंचनूतात्मकाएव लोकास्तद तिरिक्तस्यापरस्य पदार्थस्यानावादिति । तथा एतदेव पंचनूतास्तित्वं मुख्य कारणं लोक
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003652 |
| Book Title | Agam 02 Ang 02 Sutrakrutang Sutra |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Shravak Bhimsinh Manek |
| Publisher | Shravak Bhimsinh Manek |
| Publication Year | 1880 |
| Total Pages | 1050 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, & Canon |
| File Size | 42 MB |