________________
६००
द्वितीये सूत्रकृतांगे द्वितीये श्रुतस्कंधे प्रथमाध्ययनं.
1
मूर्तिमतः शरीरादन्यदमूर्त ज्ञानमात्मन्यनुनूयते तस्य चामूर्तेनैव गुणिना नाव्यमतः श राष्टथग्भूतात्माऽमूर्तेज्ञानवत्तदाधारनूतोस्तीति । नचात्माच्युपगममंतरेण तीव तरवादिनः किंचिदिचार्यमाणं मरणमुपपद्यते । दृश्यंते च तथाभूतएवशरीरे त्रिय माणामृताश्च । कुतः समागतोहं कुत्र चेदं शरीरं परित्यज्य यास्यामि तथेदं मे शरीरं पुराणं कर्मेत्यधमादिकाः शरीरात्पृथग्नावेनात्मनि संप्रत्ययानुभूयते । तदेवमपि स्वा नव सिद्धेप्यात्मनि एके केचन नास्तिकाः पृथक्जीवास्तित्वमश्रद्दधानाः प्रागल्निकाः प्रागल्न्येन चरंति धृष्टतामापन्नाय निदधति । तद्यथा । ययमात्मा शरीरात्पृथग्भूतः स्यात्ततः संस्थानवर्णगंधरसस्पर्शान्यतमगुणोपेतः स्यात् । नच ते वराकाः स्वदर्शनानु रागांधतमसावृतदृष्टयएतद्विदंति । तथा मूर्तस्यायं धर्मोनामूर्तस्य । नहि ज्ञानस्य सं. स्थानादयोगुणाः संभाव्यंते । नच तत्तदभावेपि नास्तीत्येवमात्मापि संस्थानादिगुणरहि तोपि विद्यतइति । एवं युक्तियुक्तमप्यात्मानं धाष्टर्यान्नान्युपगति तथा निष्क्रम्यच स्व दर्शन विहितां प्रव्रज्यां गृहीत्वा नान्योजीवः शरीराद्विद्यतइत्येवं योधर्मोमदीयोयमित्येव मन्युपगम्य स्वतोऽपरेषां च तं तथाभूतं धर्म प्रतिपादयंति । यद्यपि लोकायतिकानां ना स्ति दीक्षा दिकं तथाप्यपरेण शाक्यादिना प्रव्रज्या विधानेन प्रव्रज्य पश्चाल्लोकायतिकमधी यानस्य तथा विधपरिपतेस्तदेवानिरुचितमतोमामकोयं धर्मः स्वयमन्युपगवंत्यन्येषां च प्रज्ञापयति । यदिवा नीलपटाद्यन्युपगंतुः कश्चिदस्त्येव प्रव्रज्या विशेष इत्यदोष इति । सां प्रतं तत्प्रतिज्ञापित शिष्य व्यापारमधिकृत्याह । ( तंसदहमाणेत्यादि ) तं नास्तिकवाद्यु पन्यस्तं धर्म विषयिणामनुकूलं श्रद्दधानाः स्वमतावतिशयेन रोचयंतस्तथा प्रतिपादयंतो वितथनावेन गृहंतस्तथा तत्र रुचिं कुर्वतस्तथा साधुशोजनमेतद्यथास्वाख्यातोयथाव स्थितोनवतोधर्मोन्यथा सति हिंसादिष्ववर्तमानः परलोकनयात्सुखसाधनेषु मांसम द्यादिष्वप्रवृत्तिं कुर्वतोमनुष्यजन्मफलवर्जितानवेयुः । ततः शोननमकारि नवता हेभ मण ब्राह्मण इतिवा यदयं तीवतवरीरधर्मोऽस्माकमावेदितः काममिष्टे तदस्माकं ध र्मकथनं । खलुशब्दोवाक्यालंकारे । श्रायुष्मंस्त्वया वयमन्यु कृताः कार्य टिकैस्तीर्थिकै चिताः स्युरिति । तस्माडुपकारिणं त्वां नवंतं पूजयामाहमपि कंचिदायुष्मतोनगवतः प्रत्युपकारं करोमि । तदेव दर्शयति । तद्यथा । ( असणेत्यादि) सुगमं यावत्पादपुंढन कमिति । तत्रैके पूर्वोक्तया पूजया पूजायां वा ( समाजहिंसुत्ति) समावृताः प्रव्हीनू तास्ते राजानः पूजां प्रति प्रवृत्तास्तदुपदेष्टारोवा पूजामध्युपपन्नाः संतस्तं राजा दिकं स्वद र्शनप्रतिपन्नमेके केचन स्वदर्शन स्थित्या हिताहितप्राप्तिपरिहारेषु निकाचितवंतो नियमि तवंतः । तथाहि । जवतेदं तवरीरमित्यन्युपगंतव्यमन्योजीवोन्यच्च शरीरमित्येतत् परि त्याज्यमनुष्ठानमपि एतदनुरूपमेतद्विधेयमित्येवं निकाचितवंतइति ॥ १८ ॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org