________________
राय धनपतसिंघ बादाउरका जैनागम संग्रह नाग उसरा. ५७३ तथा सीयंतेऽवबध्यंते यस्मिन्नसौ सेयः कर्दमः सयस्यां सा बहुसेया प्रचुरकर्दमा च ब दुश्वेतपद्मसनावात् स्वखोदकसंनवाच बहुश्वेता वा तथा बहुपुष्कला बहुसंपूर्णा प्रचु रोदकनृतेत्यर्थः। तथा लब्धःप्राप्तः पुष्करिणीशब्दान्वर्थतयार्थोयया सा लब्धार्थाऽथवाऽऽ स्थानमास्था प्रतिष्ठा सा लब्धा यया सा लब्धास्था तथा पोंडरीकाणि श्वेतशतपत्राणि विद्यते यस्यां सा पौंडरीकिणी। प्रचुरार्थन मत्वर्थीयोत्पत्तेबदुपद्मेत्यर्थः । तथा प्रसादःप्र सन्नता निर्मलजलता सा विद्यते यस्याः सा प्रसादिका प्रासादावा देवकुलसन्निवेशा स्ते विद्यते यस्यां समंततः प्रासादिका दर्शनीया शोजना सत्संनिवेशतोष्टव्या दर्शन योग्या तथाऽनिमुख्ये च सदावस्थितानि रूपाणि राजहंसचक्रवाकसारसादीनि गजमहि षमृगयूथादीनि वा जलांतर्गतानि वा करिमकरादीनि वा यस्यां साऽनिरूपेति तथा प्र तिरूपाणि प्रतिबिंबानि विद्यते यस्यां सा प्रतिरूपा। एतउक्तं नवति । स्वबत्वात्तस्याः सर्व प्रतिबिंबानि समुपलभ्यते तदतिशयरूपतया वा लोकेन तत्प्रतिबिंबानि क्रियते सा प्र तिरूपेति । यदिवा (पासादीयाद रिसणीयायनिरूवापडिरूपत्ति ) पर्यायाश्त्येते चत्वारो प्यतिशयरमणीयत्वख्यापनार्थमुपात्ताः ॥ २ ॥ तस्याश्च पुष्करिण्याः । णमिति वाक्यालं कारे । तत्र तत्रेत्यनेन वीप्सापदेन पौंमरीकैर्व्यापकत्वमाह। देशेदेशे इत्यनेन त्वेकैकप्रदे शे प्राचुर्यमाह । तस्मिंस्तस्मिन्नित्यनेन तु नास्त्येवासौ पुष्करिण्याः प्रदेशोयत्र तानि न संतीति । यदिवा देशेदेशइत्येतत्प्रत्येकमनिसंबध्यते । तत्रतत्रेति । कोर्योदेशेदेशे तस्मिंस्त स्मिन्निति चार्थोदेशैकदेशइति । यदिवा अत्यादरख्यापनायैकार्थान्येवैतानि त्रीण्यपि पदा नि । तेषु च पुष्करिण्याः सर्वप्रदेशेषु बहूनि प्रचुराणि पद्मान्येव वराणि श्रेष्ठानि पौंडरी काणि पद्मवरपोंडरीकाणि । पद्मग्रहणं बनव्याघ्रव्यवदार्थ । पौंडरीकग्रहणं श्वेतशतपत्र प्रतिपत्त्यर्थ । वरग्रहणमप्रधाननिवृत्त्यर्थ । तदेवंनूतानि बहूनि पद्मवरपोंडरीकाणि (बुश्य त्ति) उक्तानि प्रतिपादितानि विद्युतश्त्यर्थः । यानुपूर्येण विशिष्टरचनया स्थितानि त थोब्रितानि पंकजले अतिलंध्योपरि व्यवस्थितानि तथा रुचिर्दीप्तिस्तां लांत्याददति रुचि लानि सद्दीप्तिमंति तथा शोननवर्णगंधरसस्पर्शवंति तथा प्रसादीयानि अनिरूपाणि प्र तिरूपाणि ॥ ३॥ तस्याश्च पुष्करिण्याः सर्वतः पद्मावृतायाः। णमिति वाक्यालंकारे । ब दुदेशमध्यनागे निरुपचरितमध्यदेशे एकं महत्पद्मवरपौंडरीकमुक्तमानुपूर्येण व्यवस्थित मुदितं रुचिलवर्णगंधरसस्पर्शवत् तथा प्रासादीयं दर्शनीयं अनिरूपतरं प्रतिरूपतरमि ति ॥ ४ ॥ सांप्रतमेदेवानंतरोक्तं सूत्रदयं सवावत्तिचरांतीत्यनेन विशिष्टमपरं सूत्रव्यं इष्टव्यं । अस्यायमर्थः (सवावंतिसि) सर्वस्यापि तस्याः पुष्करिण्याः सर्वप्रदेशेषु यथो क्तविशेषणविशिष्टानि बहूनि पद्मानि तथा सर्वस्याश्च तस्याबहुमध्यदेशनागे यथोक्तवि शेषणविशिष्टं महदेकं पोंडरी विद्यतइति । उनयत्रापि चः समुच्चये। ए मिति वाक्यालंका
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org