Page Text
________________
४६ तिीये सूत्रकृतांगे प्रथम श्रुतस्कंधे त्रयोदशमध्ययनं.
॥ टीका-यथानंतरं त्रयोदशमारज्यते । यस्य चायमनिसंबंधः । इहानंतराध्ययने प रवादिमतानि निरूपितानि तन्निराकरणं चाऽकारि तच याथातथ्येन नवति तदिह प्रति पाद्यते इत्यनेन संबंधेनायातस्यास्याध्ययनस्य चत्वार्यनुयोग क्षाराणि नवंति । तत्राप्युपक्रम दारांतर्गतार्थाधिकारोयं । तद्यथा । शिष्यगुणदीपना। अयानंतराध्ययनेषु धर्मसमाधि मार्गसमवसरणारव्येषु यदवितथं याथातथ्येन व्यवस्थितं यच्च विपरीतं वितथं तदपि लेशतोऽत्र प्रतिपादयिष्यतइति । नामनिष्पनेतु निदेपे याथातथ्य मिति नाम तदधिकत्य नियुक्तिकदाह । “ पामतहं ग्वणतहं, दवतहं चेव होइ नावतहं ॥ दवतहं पुण जोज स्त सनावोहिंति दहस्स" ॥ २४ ॥ (णामतहमित्यादि) अस्याध्ययनस्य याथातथ्य मिति नाम । तच यथाशब्दस्य नावप्रत्ययांतस्य नवति । तत्र यथाशब्दोल्लंघनेन तथा शब्दस्य निदेपं कर्तुं नियुक्तिकारस्यायमनिप्रायः । इह यथाशब्दोयमनुवादे वर्तते तथा शब्दश्च विधेयार्थे । तद्यथा । यथेदं तथैवेदं नवता विधेयमित्यनुवाद विधेययोश्च विधेयां शएव प्रधाननावमनुनवतीति । यदिवा याथातथ्य मिति तथ्यमतस्तदेव निरूप्यतइति । तत्र यथाजावस्तथ्यं यथावस्थितवस्तुता । तन्नामादिश्चतुर्धा । तत्र नामस्थापने सुगमे । इव्यतथ्यं गाथापश्चार्धेन प्रतिपादयति । तत्र इव्यतथ्यं पुनर्योयस्य सचित्तादेः स्वनावोइ व्यप्राधान्याद्यद्यस्य स्वरूपं तद्यथोपयोगलदगोजीवः कतिनलदाणा एथिवी इव्यलदाणा यापइत्यादि । मनुष्यादेवा योयस्य मादेवादिस्वनावोऽचित्तव्याणां च गोशीषचंदनकंब लरत्नादीनां इव्याणां स्वनावः । तद्यथा । नएहे करे सीयं,सीए नएहत्तणं पुण नवे ३॥ कंबलरयणादाणं, एस सहावो मुणेयवो ॥ १ ॥ नावतथ्यमधिकृत्याह । “नावत हं पुण नियमा, गायवं बविहंमि नामि ॥ अहवा वि नाणदंसण, चरित्तविणएण थ सप्प " ॥ २५ ॥ (नावतहमित्यादि) जावतथ्यं पुनर्नियमतोऽवश्यंभावतया षड्रिधे औ दयिके नावे ज्ञातव्यं । तत्र कर्मणामुदयेन निवृत्तयौदायिकः कर्मोदयापादितोगत्याद्यनु नावलक्षणस्तथा कर्मोपशमेन निवृत्तीपशमिकः कर्मानुदयलणइत्यर्थः। तथा क्या जातः दायिकोऽप्रतिपातिज्ञानदर्शनचारित्रलदणस्तथा झ्याउपशमाञ्च जातः दायोप शमिकोदेशोदयोपशमलदाणः । परिणामेन निवृत्तः पारिणामिकोजीवाजीवनव्यत्वादिल दणः पंचानामपि नावानां विकादिसंयोगानिष्पन्नः सान्निपातिकइति । यदिवा अध्या त्मन्यांतरं चतुर्धा जावतथ्यं इष्टव्यं । तद्यथा । ज्ञानदर्शनचारित्रविनयतथ्य मिति । तत्र ज्ञानतथ्यं मत्यादिकेन ज्ञानपंचकेन यथास्वमवितथोविषयोपलंनः । दर्शनतथ्यं शंकाद्य तिचाररहितं जीवादितत्त्वज्ञानं । चारित्रतथ्यं तु तपसि दादश विधे संयमे सप्तदशवि धे सम्यगनुष्ठानं । विनयतथ्यं विचत्वारिंशन्नेदनिन्ने विनये ज्ञानदर्शनचारित्रतपनपचारिक रूपे यथायोगमनुष्ठानं ज्ञानादीनां तु वितथाऽसेवनेनाऽतथ्यमिति । अत्र च नावतथ्येना
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003652 |
| Book Title | Agam 02 Ang 02 Sutrakrutang Sutra |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Shravak Bhimsinh Manek |
| Publisher | Shravak Bhimsinh Manek |
| Publication Year | 1880 |
| Total Pages | 1050 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, & Canon |
| File Size | 42 MB |