________________
रायधनपतसिंघ बादाउरका जैनागम संग्रह नाग उसरा. ४६७ तथाहि । तत्र तीर्थकराहारकवाः सर्वएव कर्मबंधाः संनाव्यते । कर्मबंधाच संसार दिः। अथवा यथायथा रागषधिस्तथा तथा संसारोपि शाश्वतश्त्याहुः । यस्मिन्सं सारे प्रजाजंतवः हेमानव संप्रगाढाः स्थिताः ॥१२॥
॥ टीका-सांप्रतं क्रियावादिमतं उदूषयिषुस्तन्मतमाविष्कुर्वन्नाह । (तएवमरकंती त्यादि) ये क्रियातएव ज्ञाननिरपेदायादीदा दिलदाणायामोदमिति तेएवमाख्याति तद्यथा । अस्ति माता पिता अस्ति सुचीपणस्य कर्मणः फलमिति । किंकृत्वा तएवं क थयंति क्रियातएव सर्व सिध्यतीति स्वानिप्रायेण लोकं स्थावरजंगमात्मकं समेत्य ज्ञात्वा किल वयं यथावस्थितवस्तुनोज्ञातारइत्येवमन्युपगम्य सर्वमस्त्येवेत्येवं सावधारणं प्र तिपादयंति न कथंचिन्नास्तीति कथमाख्याति । तथा तेन प्रकारेण यथायथा क्रिया तथा तथा स्वर्गनरकादिकं फलमिति ते च श्रमणास्तीथिकाब्राह्मणावा क्रियातएव सिदि मिति । किंच यत् किमपि संसारे फुःखं तथा सुखं च तत्सर्व स्वयमेवात्मना कृतं नान्येन कालेश्वरादिना नचैतदक्रियावादे घटते । तत्र ह्यक्रियावादात्मनोऽकतयोरेव सुखःखयोः संनवः स्यादेवंच कतनाशाकतागमौ स्यातां। यत्रोच्यते । सत्यमस्त्यात्मसुखःखादिकं । नन्वस्त्येव । तथाहि । यद्यस्त्येवं सावधारणमुच्येत ततश्च न कथंचिन्नास्तीत्यापन्नमेवंच स ति सर्व सर्वात्मकमापद्येत । तथाच सर्वलोकस्य व्यवहारोबेदकः स्यात् । नच ज्ञानर हितायाः क्रियायाः सिदिस्तउपायपरिझानानावात् । नचोपायमंतरेणोपेयमवाप्यता ति प्रतीतं । सर्वा हि क्रिया ज्ञानवत्येव फलवत्युपलक्ष्यते । नक्तंच । ज्ञानस्य शानि नां चैव निंदाप्रषमत्सरैः ॥ उपेक्षितैश्च विनैश्च शानघ्नं कर्म बध्यते ॥ १॥ पढमं नाणं त दया, एवं चिति सवसंजए ॥ अन्नाणी किं काही, किंवा माहीयपावयं ॥१॥ इत्यतोझानस्यापि प्राधान्यं नापि झानादेवसिदिः क्रियारहितस्य पंगोरिव कार्यसिखेरनु पपत्तिरित्यालोच्याह । (हंसुविजाचरणं पमोरकंति ) न ज्ञाननिरपेदायाः क्रियायाः सिरिंधस्येव नापि क्रियाविकलस्य ज्ञानस्य पंगोरित्येवमवगम्याहरुक्तवंतस्तीर्थकरगण धरादयः । किमातुः । मोदं । कथं । विद्यां च ज्ञानं चरणंच क्रिया ते हे अपि विद्यते का रणत्वेन यस्येति विगह्यार्शादित्वान्मत्वर्थीयोच । असौ विद्याचरणोमोक्षः । ज्ञान क्रियासाध्यश्त्यर्थः। तमेवं साध्यं मोदं प्रतिपादयंति । यदिवान्यथा वा पात निका केनै तानि समवसरणानि प्रतिपादितानि । यञ्चोक्तं यच्च वयते इत्येतदाशंक्याह । (तेए वमरकंतोत्यादि) अनिरुमा क्वचिदप्यस्खलिता प्रज्ञायते ऽनयेति प्रज्ञा ज्ञानं येषां तीर्थ कृतां तेऽनिरुप्रज्ञास्तएवमनंतरोक्तया प्रक्रियया सम्यगाख्याति प्रतिपादयंति । लोकं चतुदेशरज्ज्वात्मकं स्थावरजंगमाख्य वा समेत्य केवलज्ञानेन करतलामलकन्यायेन शाखा
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org