________________
रायधनपतसिंघ बादापुरका जैनागम संग्रह नाग उसरा. ४॥ जातकशतानि च बुक्षस्योपदिशति । तथा । मातापितरौ हत्वा बुशरीरे च रुधिरमुत्पा द्य ॥ अहधं च कृत्वा स्तूपं नित्त्वा च पंचैते ॥ १ ॥ निरंतरमावीचिनरकं यांत्येवमादिक स्यागमस्य सर्वशून्यत्वे प्रणयनमयुक्तिसंगतं स्यात् । तथा । जातिजरामरणरोगशोकोत्तम मध्यमाधमत्वानि च नस्युः । एषएव च नानाविधकर्मविपाकोजीवा स्तित्वं कर्तृत्वं कर्म वत्त्वं चावेदयति । तथा। गंधर्वनगरतुल्या, माया स्वप्नोपपातधनसदृशा ॥ मृगतृमानीहारां बुचंडिकालातचक्रसमाइति नाषणाच स्पष्टमेव मिश्रीनावोपगमनं बौदानामिति । यदि वा नानाविधकर्म विपाकान्युपगमानेषां व्यत्ययएवेति । तथाचोक्तं । यदि शून्यस्तव पदो, मत्पक्षनिवारकः कथं नवति ॥ अथ मन्यसे न शून्यस्तथापि मत्पदएवासावित्यादि । त देवं बौक्षाः पूक्तिया नीत्या मिश्रीनावमुपगतानास्तित्वं प्रतिपादयंतोऽस्तित्वमेव प्रति पादयंति । तथा सांख्याअपि सर्वव्यापितया अक्रियमात्मानमन्युपगम्य प्रकृतिवियोगा न्मोदसन्नावं प्रतिपादयंतस्तेप्यात्मनोबंधं मोदं च स्ववाचा प्रतिपादयंति । ततश्च बंध मोदसनावे सति स्वकीयया गिरा सक्रियत्वे गृहीते सत्यात्मनः सम्मिश्रीनावं व्रजति य तोन क्रियामंतरेण बंधमोदी घटेते । वाशब्दाद क्रियत्वे प्रतिपाद्ये व्यत्ययएव सक्रियत्वं तेषां स्ववाचा प्रतिपाद्यते । तदेवं लोकायतिकाः सर्वे नावान्युपगमेन क्रियानावं प्रतिपा दयंति । बौदाश्च दणिकत्वात्सर्वशून्यत्वाचा क्रियामेवान्युपगमयंतः स्वकीयागमप्रणयनेन चोदिताः संतः सन्मिश्रीनावं स्ववाचैव प्रतिपाद्यते । तथा सांरव्याश्चाक्रियमात्मानमन्युप गळतोबंधमोदसनावं च स्वान्युपगमेनैव सन्मिश्रीनावं व्रजति । व्यत्ययं चैतत्प्रतिपादि तं । यदिवा बौदादिः कश्चित्स्यावादिनासम्यग्धेतुदृष्टांताकुली क्रियमाणः सन सम्यगु तरं दातुमसमर्थोयत्किंचन नापितया (मुम्मुहोइत्ति) गजदनाषित्वेनाऽव्यक्तनाषी नवति । यदिवा प्राकृतशैव्या बांदसत्वाचायमोइष्टव्यः । तद्यथा। मूकादपि मूकोमूकमूकोन वति । एतदेव दर्शयति । म्यादादिनोक्तं साधनमनुवदितुं शीलमस्येत्यनुवादी तत्प्रतिषे धादननुवादी सोतुनिाकुलितमनामौनमेव प्रतिपाद्यतइति नावः । अनुनाष्य च प्रति पदसाधनं तथाऽदूषयित्वा च स्वपदं प्रतिपादयंति । तद्यथा । इदमस्मदन्युपगतं दर्शन मेकः पदोस्येति एकपदमप्रतिपक्तयैकांतिकमविरुवार्थानिधायितया निष्प्रतिबाधं पूर्वा पराविरुदमित्यर्थः । इदं चैवंनूतमपि सदित्याह । होपदावस्येति विपदं सप्रतिपदमनै कांतिक पूर्वापरविरुक्षार्थानिधायितयाऽविरोधिवचनमित्यर्थः । यथाच विरोधिवचनत्वं तेषां तथा प्राग्दर्शितमेव। यदि त्वेतदस्मदीयं दर्शनं दौपदावस्येति विपदं कर्मबंधनिर्ज रणं प्रतिपदयसमाश्रयणात् । तत्समाश्रयणं चेहामुत्र वेदना चौरपारदारिकादीना मिव । तेहि करचरणनासिकादिकामिदैव पुष्पकल्पां स्वकर्मणोविडंबनामनुलवंत्यमुत्र च नरकादौ तत्फलनूतां वेदनां समनुनवंतीति । एवमन्यदपि कर्मोनयवेद्यमन्युपगम्य
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org