Agam 02 Ang 02 Sutrakrutang Sutra

SR No.: 003652
Original Sutra Author: N/A
Author: Shravak Bhimsinh Manek
Publisher: Shravak Bhimsinh Manek
Publication Year: 1880
Total Pages: 1050
Language: Prakrit, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari, Agam, & Canon
File Size: 42 MB

Page 482

४५२ वितीये सूत्रकृतांगे प्रथम श्रुतस्कंधे शादशमध्ययनं. वाक्यं प्रमाणीक्रियेत । न चासौ विद्यमानोप्युपलक्ष्यते ऽग्दिर्शिना । नासर्वज्ञः सर्व जानातीति वचनात् । तथाचोक्तं । सर्वज्ञोसाविति ह्येतत्तत्कालेऽपि बुनुत्सुनिः॥ तज्ज्ञान ज्ञेय विज्ञानशून्यैर्विज्ञायते कथं॥१॥नच तस्य सम्यक् तपायपरिझानानावात्संनवःसंनवा नावश्चेतरेतराश्रयत्वात्।तथाहि । न विशिष्टपरिझानमृते तदवाप्युपायपरिझानमुपायमंतरे ण नचोपेयस्य विशिष्टपरिझानस्यावाप्तिरिति । नच झानं शेयस्य स्वरूपं परित्तुमलं । त थाहि। यत्किमप्युपलन्यते तस्यार्वाग्मध्यपरनागै व्यं । तत्राग्निावस्यवोपलब्धेर्नेतर योस्तेनैव व्यवहितत्वात् । अग्निागस्यापि नागत्रयकल्पनात्तत्सर्वारातीय नागपरिकल्प नया परमाणुपर्यवसानता परमाणोश्च स्वानाविकविप्रकृष्टत्वादग्दिर्श निनां नोपलब्धि रिति । तदेवं सर्वज्ञस्यानावादसर्वज्ञस्य च यथावस्थितवस्तुस्वरूपापरिदात्सर्ववादि नां च परस्पर विरोधेन पदार्थस्वरूपान्युपगमात् यथोत्तरपरिझानिनां प्रमादवतां बदुतर दोषसंनवादज्ञानमेव श्रेयः। तथाहि । यद्यज्ञानवान् कथंचित्पादेन शिरसि हन्यात् तथापि चित्तशुधेन तथाविधदोषानुषंगी स्यादित्येवमझा निनएवंवादिनः संतोऽसं बचानचैवं विधां चित्त विप्लतिं वितीर्णाति । तत्रैवं वादिनस्ते अज्ञानिकाअकोविदा अनिपुणाः सम्यक् परिझानविकलाश्त्यवगंतव्याः । तथाहि । यत्तरनिहितं झानवादि नः परस्परविरुवार्थवादितया न यथार्थवादिनति तनवत्वसर्वप्रणीतागमान्युपगम वादिनामयथार्थवादित्वं । नचान्युपगमवादाएव बाधायै प्रकल्प्यंते । सर्वज्ञप्रणीतागमान्य पगमवादिनां तु न कचित्परस्परतोविरोधः सर्वज्ञत्वान्यथानुपपत्तेरिति । तथाहि । प्रदी णाऽशेषावरणतया रागषमोहानामनृतकारणानामजावान्न ताक्यमयथार्थमित्येवं तत्प्रणीतागमवतां न विरोधवादित्व मिति । ननुच स्यादेतद्यदि सर्वज्ञः कश्चित्स्यान्नचासौ संनवतीत्युक्तं प्राक।सत्यमुक्तमयुक्तं तूक्तं । तथाहि । यत्तावउक्तं नचासौ विद्यमानोप्युपल दयते ऽर्वाग्दर्शिनिस्तदयुक्तं।यतोयद्यपि परचेतोवृत्तीनां पुरन्वयत्वात्सरागावीतरागाश्व चेष्टं ते वीतरागाः सरागाश्वेत्यतः प्रत्यक्षणानुपलब्धिस्तथापि संनवानुमानस्य सनावातब्दाध कप्रमाणानावाच तदस्तित्वमनिवार्य । संजवानुमानं विदं व्याकरणादिना शास्त्राच्यासेन संक्रियमाणायाः प्रझायाझानातिशयोझेयावगमं प्रत्युपलब्धस्तदत्र कश्चित्तथानूतान्या सवशात्सर्वशोपि स्यादिति । नच तदनावसाधकं प्रमाणमस्ति । तथाहि । न तावदा ग्दर्शिनिः प्रत्यकेण सर्वज्ञानावः साधयितुं शक्यस्तस्य हि तज्ज्ञानझेय विज्ञानशून्यत्वादशू न्यत्वान्युपगमेच सर्वज्ञत्वापत्तिरिति । नाप्यनुमानेन तदव्यनिचा रिलिंगानावादिति । ना प्यनुमानेन सर्वज्ञानावः साध्यते । तस्य सादृश्यबलेन प्रवृत्तेः । नच सर्वज्ञानावे साध्ये ताग्विधं सादृश्यमस्ति येनासौ सिध्यतीति । नाप्यर्थ निष्पत्त्या तस्याः प्रत्यक्षादिप्रमा पपूर्वकत्वेन प्रवृत्तेः । प्रत्यक्षादीनां च तत्साधकत्वेनाप्रवर्तमानात्तस्याप्यप्रवृत्तिः । ना