________________
राय धनपतसिंघ बाहादुरका जैनागम संग्रह नाग दुसरा.
୫୫୮ सदवक्तव्योजीवः कोवेत्ति किंवातेन ज्ञातेन ६ सदसदवक्तव्योजीवः कोवेत्ति किंवातेन ज्ञातेन ७ एवमजीवादिष्वपि सप्त जंगकाः । सर्वेपि मिलितास्त्रिपष्टिस्तथाऽपरे ऽमी च त्वारोचंगकाः । तद्यथा । सती जावोत्पत्तिः कोवेत्ति किंवा तया ज्ञातया १ असती जावोत्पत्तिः कोवेत्ति किंवा तया ज्ञातया २ सदसती जावोत्पत्तिः कोवेत्ति किंवा तया ज्ञा तया ३ यवक्तव्या नावोत्पत्तिः कोवेत्ति किंवा तया ज्ञातया ४ सर्वेपि सप्तषष्टिरित्युत्तरं जंगकत्रयमुत्पन्ननावावयवोपेदमिह नावोत्पत्तौ न संभवतीति नोपन्यस्तं । उक्तंच ज्ञानिकवादिमतं नव जीवादीन् सदादिसप्तविधान ॥ जावोत्पत्तिः सदसदेधा वाच्या च कोवेति ॥ १ ॥ इदानीं वैनयिकानां विनयादेव केवलात्परलोकमपीवतां द्वात्रिंशदनेन प्रक्रमेण योज्याः । तद्यथा । सुरनृपतियतिज्ञा निस्थविराधममातृपितृषु मनसा वाचा कायेन दानेन चतुर्विधो विनयोविधेयः । सर्वेष्यष्टौ चतुष्ककामिलिता द्वात्रिंशदिति । उक्तं च वैनयिकमतं विनयश्चेतोवाक्कायदानतः कार्यः । सुरनृपतिय तिज्ञा निस्थविराधम मातृपितृषु सदा ॥ १ ॥ सर्वे प्येते क्रियाज्ञा निवैनयिकवादिनेदा एकीकृतास्त्रीणि त्रिष
धिकानि प्रावाsकमतशतानि नवंति । तदेवंवादिनां मतभेदसंख्यां प्रदर्याऽधुना ते पामध्ययनोपयोगित्वं दर्शयितुमाह । " तेसिं मताणुमएवं पन्नवणावन्निया इह्यणे ॥ सप्तावपिष्ठयां, समोसरणमादु तेषं तु " ॥ २२ ॥ ( ते सिंमताणुम ए इत्यादि ) तेषां पूर्वोक्तवादिनां मतमनिप्रायस्तेन यदनुमर्त पछीकृतं तेन पछीकतेन पछीकताश्रयणेन प्र ज्ञापना प्ररूपणा वर्णिता प्रतिपादिता इहास्मिन्नध्ययने गणधरैः । किमर्थमिति दर्श यति । तेषां यः सद्भावः परमार्थस्तस्य निश्चयो निर्णयस्तदर्थं तेनैव कारणेनेदमध्ययनं सम वसरणाख्यमा दुर्गंधराः । तथाहि । वादिनां सम्यगवसरणं मेलापक स्तन्मत निश्चयार्थ मस्मिन्नध्ययने क्रियतइत्यतः समवसरणाख्यमिदमध्ययनं क्रियते । इदानीं तेषां सम्यग् मिथ्यात्ववादित्वं विभागेन यथा भवति तथा दर्शयितुमाह । " सम्मदिट्ठी किरिया, वा दीमा सगा वाई ॥ जहि कण मिळवाय, सेवहवायं इमं सवं ॥ २३ ॥ ( सम्मदि हीत्यादि) सम्यगविपरीता दृष्टिर्दर्शनं पदार्थपरिवित्तिर्यस्यासौं सम्यग्दृष्टिः । कोसावित्या ह | क्रियामस्तीत्येवंभूतां वदितुं शीलमस्येति क्रियावादी । त्रच क्रियावादीत्येतदि त्तिकिरियवादीत्यनेन प्राक् प्रसाधितं सदनूद्यसम्यग्दृष्टित्वं विधीयते तस्याऽसि दत्वादिति । तथाहि । यस्ति लोकालोकविभागः । वस्त्यात्मा यस्ति पुण्यपापविभागः । यस्ति त त्फलं स्वर्ग नरकावाप्तिलक्षणं । व्यस्ति कालः कारणत्वेनाशेषस्य जगतः प्रभववृद्धिस्थि तिविनाशेषु साध्येषु तथा शीतोष्मवर्षावनस्पतिपुष्पफलादिषु चेति । तथाचोक्तं । का लः पचति नूतानीत्यादि । तथास्तिस्वभावोपि करणत्वेनाशेषस्य जगतः स्वोनावः स्वनाव इति कृत्वा तेनहि जीवाजीवनव्य त्वमूर्तत्वानां स्वरूपानुविधानात् । तथा धर्माधर्माका
14.9
Jain Education International
For Private Personal Use Only
www.jainelibrary.org