Page Text
________________
४२६
द्वितीये सूत्रकृतांगे प्रथम श्रुतस्कंधे एकादशमध्ययनं.
तथा गणधर कह्यावे. ( एतावएजीवकाए के ० ) एटलीज ए जीवनी निकायले ( लावरे कोइविई के० ) परंतु एथकी उपरांत बीजी कोइ जीवनी निकाय नथी. ॥ ८ ॥
॥ दीपिका - पृथिवीजीवाः पृथक् प्रत्येकं सत्वाजंतवो शेयाः । प्रापश्च जीवा एवमग्नि कायाजीवावायुजीवाश्च पृथक्सत्वाः प्रत्येकजीवास्तृणानि कुशादीनि वृक्षाश्वतायाः बीजानि शल्यादीनि एतेच वनस्पतिनेदाः ॥ ७ ॥ अथापरे त्रसाः प्राणिनोदित्रिचतुः पं चें दिया एवं पट्कायायाख्यातास्तीर्यकृद्भिः । एतावान् जीवराशिर्नापरो विद्यते कश्चित् ॥ ८॥
॥ टीका - चारित्रमार्गस्य प्राणातिपात विरमण मूतत्वात्तस्य च तत्परिज्ञानपूर्वकत्वाद्तो जीवस्वरूपनिरूपणार्थमाह । ( पुढवीजी वाइत्यादि) ष्टथिव्येव पृथिव्याश्रितावाजीवास्तेच प्रत्येकशरीरत्वात्ष्टथक् प्रत्येकं सत्वाजंतवोऽवगंतव्याः । तथा व्यापश्च जीवाएवमग्निकाया श्च तथापरे वायुजीवास्तदेवं चतुर्महानूतसमाश्रिताः सत्वाः प्रत्येकशरीरिणोऽवगंतव्याः । एतएव पृथिव्यप्तेजोवायुसमाश्रिताः सत्वाः प्रत्येकशरीरिणोवक्ष्यमाणवनस्पतेस्तु सा धारणा साधारणशरीरत्वेनाष्टयक्त्वमप्यस्तीत्यस्यार्थस्य दर्शनाय पुनः पृथक् सत्वग्रहण मि ति । वनस्पतिकायस्तु यः सूक्ष्मः ससर्वोपि निगोदरूपः । साधारणबादरस्तु साधारणा Sसाधारणश्वेति । तत्र प्रत्येकशरीरिणोऽसाधारणस्य कतिचिनेदान्निर्दि दिकुराह । तत्र तृ पानि दुर्जवीरणादीनि वृक्षाभूताशोकादयः सहबीजैः शालिगोधूमादि निर्वर्ततइति सबी जकाते सर्वेपि वनस्पतिकायाः सत्वायवगंतव्याः । अनेनच वौद्धादिमत निरासः कृ तोवगंतव्यइति । एतेषां च ष्टथिव्यादीनां जीवानां जीवत्वेन प्रसिद्धिस्वरूपनिरूपणमाचा रे प्रथमाध्ययने शास्त्रपरिज्ञाख्ये न्यक्षेण प्रतिपादितमिति नेह प्रतन्यते ॥ ७ ॥ षष्ठी वनिकायप्रतिपादनायाह । ( ग्रहावरेत्यादि ) तत्र ष्टथिव्यप्तेजोवायुवनस्पतय एकेंड्रियाः सूक्ष्मबादरपर्याप्ता पर्याप्तकनेदेन प्रत्येकं चतुर्विधाः । यथानंतरमपरेऽन्ये त्रसंतीति सा द्वित्रिचतुः पंचेंड्रियाः कमि पिपीलिकाचमरमनुष्यादयः । तत्र द्वित्रिचतुरिंडियाः प्रत्येकं पर्या तकापर्यातकने दात्पद्विधाः । पंचेंड्रियास्तु संजय संझिपर्याप्तकापर्याप्तकनेदाच्चतुर्विधाः । तदे देवमनंतरोक्तया नीत्या चतुर्दशनूतग्रामात्मकतया व्याख्यातास्तीर्थ करगणधरादिनिः । एतावानेव तदात्मकएव संपतोजीव निकायोजीवरा शिर्भवत्यंडजो निसंस्वेदजादेरत्रैवां तवान्नारोजीवरा शिर्विद्यते कश्चिदिति ॥ ८ ॥
सवादि प्रणतीढ़ीं, मतिमं पडिले दिया ॥ सबे कंत काय,
तो वे हिंसा ॥ एवं खु पाणिणो सारं, जं न हिंसति कंच ॥ हिंसा समयं चेव, एतावतं विजाणिया ॥ १० ॥
Jain Education International
For Private Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003652 |
| Book Title | Agam 02 Ang 02 Sutrakrutang Sutra |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Shravak Bhimsinh Manek |
| Publisher | Shravak Bhimsinh Manek |
| Publication Year | 1880 |
| Total Pages | 1050 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, & Canon |
| File Size | 42 MB |