________________
३एत वितीये सूत्रकृतांगे प्रथम श्रुतस्कंधे दशमाध्ययनं. दिक स्थावर जीवोठे ते समस्त जीवोने ( हबेहिपाएहिंय के० ) हाथें करी, पगे करीअथवा समस्त कायायें करी (संजमिता के०) संयत बतो एनी हिंसा नकरे उपलद ण थकी एने कोइ पण कदर्यना नकरे तथा (अदिन्नमनेसुयोगहेजा के ) अन्यनु यदत्तदान ग्रहण करें नही ए अर्थथी परिग्रह मैथुन मृषावादादिकने पण नसेवे ॥२॥
॥ दीपिका-अथदशमाध्ययनमारन्यते । पूर्व धर्मवक्तः सच समाधौ सति स्यादित्यत्र समाधिरुज्यते । (आघमममित्यादि । यामाख्यातवान् इमं वक्ष्यमाणं धर्म मति मान् अर्हन् अनुविचिंत्य झानेन ज्ञात्वा । धर्म किनूतं । जुमवक्र समाधिच सम्यगधी यते मोदंप्रति योग्यः क्रियते आत्मायेन ससमाधिस्तमिमं समाधिरूपं धर्म शपुत यूयं । नविद्यते प्रतिज्ञा आकांदा तपसि क्रियायांवा यस्यासावप्रतिझोनिस्टहोनिटुः समा धिं धर्म प्राप्तः नविद्यते निदानमारंनरूपं जूतेषु जंतुषु यस्यासावनिदानः सावद्यानुष्ठानर हितः परिव्रजेत् संयमे चरेत् ॥ १॥ ऊर्ध्वमधस्तिर्यकच त्रिषु लोकेषु प्राच्यादिदि च ये त्रसाः स्थावरा श्च ये प्राणिनः । एतान् प्राणिनोहस्तपादान्यां संयम्य बध्वा साधुः उप लक्षणादन्यथा वा कदर्थ यित्वा दुःखोत्पादं न कुर्यात् । तथा अन्येन्योदत्त नगण्हीयात् तृतीयव्रतोपलदाणादन्यान्यपि व्रतानि पालयेत्समाधिमाश्रयेदित्यर्थः ॥ ५ ॥
॥ टीका-नवमानंतरं दशममारन्यते । अस्य चायमनिसंबंधः। शहानंतराध्ययने धर्मो ऽनिहितः सचाविकलः समाधौसति नवत्यतोधुना समाधिः प्रतिपाद्यते इत्यनेन संबंधे नायातस्याऽध्ययनस्य चत्वार्युपक्रमादीन्यनुयोगदाराणि वाच्यानि । तत्रोपक्रमांतर्गतो धिकारोयं । तद्यथा। धर्मे समाधिःकर्तव्यःसम्यगाधीयते व्यवस्थाप्यते तन्मार्गवा प्रति येना त्मा धर्मध्यानादिना ससमाधिर्धर्मध्यानादिकः सच सम्यक्झात्वा स्पर्शनीयः। नाम निष्पन्नं तु निक्षेपमधिकृत्य नियुक्तिकदाह । आयाणपदेणाचं गोणं णामं पुणो समाहित्ति॥णि रिकविकण समाहिं, नावसमाही पगयंतु ॥ ५ ॥ (आयाणपदेणाघमित्यादि) यादीय ते गृह्यते प्रथममादौ यत्तदादानमादानंच तत्पदंच सुबंतं तिडंसंवा तदादानपदं तेनाघंति नामास्याध्ययनस्य यस्मादध्ययनादाविदं सूत्रं । ( यापंमईमंमणुवीइ धम्ममित्यादि ) य योत्तराध्ययनेषु चतुर्थमध्ययनं प्रमादाप्रमादानिधायकमप्यादानपदेनासंदय मित्युच्यते गुण निष्पन्नं पुनरस्याध्ययनस्य नामसमाधिरिति । यस्मात्सएवात्र प्रतिपाद्यते तं च स माधिं नामादिना निक्षिप्य नावसमाधिनेह प्रकृतमधिकारइति । समाधिनिदेपार्थमा ह। णामंठवणादविए, खेत्ते काले तहेव नावेय॥ एसोन समाहीए, णिरकेउबविहोहो ॥ ॥ ६ ॥ (णामंग्वणाइत्यादि ) नामस्थापना व्यक्षेत्रकालनावनेदात् । एपतु समाधिनि देपः षड्डिधोनवति । तुशब्दोगुणनिष्पन्नस्यैव नाम्नोनिदेपोनवतीत्यस्यार्थस्याविर्भाव
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org