Page Text
________________
रायधनपतसिंघ बादरका जैनागम सग्रह नाग उसरा. ५ न चाकर्तृकं कर्म नवतीत्यर्थात्कर्तुरादेपो धात्वर्थस्य च करणस्यामीषां त्रयाणामपि प्रत्येकं नामादिः । षोढानिदेपस्तत्रगाथापश्चाईनाल्पवक्तव्यत्वात्तावत्करणमतिकम्यकार कस्य निदेपमाह-तत्र नामस्थापने प्रसिहत्वादनादृत्य इव्यादिकं दर्शयति (दवे ति ॥ इव्य विषये कारकश्चित्यः । सच इव्यस्य इव्येण इव्यनूतो वा कारको इव्यकार कः । तथा क्षेत्रे जरतादौ यः कारको यस्मिन् वा देने कारको व्याख्यायते सदैत्रकार कः । एवं कालेपि योज्यं ॥ नावेन तु नाव वारेण चिंत्यमानोत्र कारकोयस्मात्सूत्रस्य गण धरः कारकः॥ एतच्चसूत्रकदेवोत्तरत्र वदयति (विश्अणुनावेत्यादौ)॥४॥सांप्रतं करणव्याचि ख्यासया नामस्थापने मुक्त्वा इव्यादिकारण निकेपार्थ नियुक्तिकदाह ॥ (दवंपगवीसस, पगसामून उत्तरे चेव ॥ उत्तरकरणं वंजण, अबो ननवरकरोसबो)॥५॥(दवइत्यादि) इव्ये इव्य विषये करणं चिंत्यते । तद्यथा व्यस्य इव्येण व्यनिमित्तंवा करणमनुष्ठानं इव्यकरणं । तत्पुनर्विधा । प्रयोगकरणं विस्त्रसाकरणं च । तत्र प्रयोगकरणं पुरुषादि व्यापार निष्पाद्यं । तदपि विविधं । मूलकरणमुत्तरकरणं च । तत्रोत्तरकरणं गाथापश्चा ईन दर्शयति-उत्तरत्र करणमुत्तरकरणं कर्णवेधादि । यदिवा तन्मूलकरणं घटादिकं ये नोपस्करेण दंडचकादिना अनिव्यज्यते स्वरूपतः प्रकाश्यते तउत्तरकरणं । कर्तुरुपकार कः सर्वोप्युपस्करार्थ इत्यर्थः॥५॥पुनरपि प्रपंचतो मूलोत्तरकरणे प्रतिपादयितुमाह॥(मूल करणं सरीरा, णि पंचतिसुकामखंदमादीयं । दविंदियाणि परिणा, मियाणि विसजही दीहिं) ॥६॥ (मूलकरणमित्यादि)। मूलकरणमौदारिकादीनि शरीराणि पंच । तत्र चौदा रिकवैक्रियाहारकेषु त्रिषूत्तरकरणं कर्णस्कंधादिकं विद्यते । तथाहि सीसमुरोयर पिठी, दो बाढू करुयाय अगत्ति; त्रयाणामप्येतन्निष्पत्तिर्मूलकरणं । कर्णस्कंधाद्यंगोपांगनिष्पत्ति स्तूत्तरकरणं॥कार्मणतैजसयोस्तु स्वरूपनिष्पत्तिरेव मूलकरणमंगोपांगानावान्नोत्तरकरणं॥ यदिवौदारिकस्य कर्णवेधादिकमुत्तरकरणं । वै क्रियस्यतूत्तरकरणमुत्तरवैक्रियं दंतकेशादिनि ष्पादनरूपं वा थाहारकस्यतु गमनाद्युत्तरकरणं ॥ यदिवौदारिकस्य मूलोत्तरकरणे गाथा पश्चान प्रकारांतरेण दर्शयति-इव्यझ्यिाणि कलंबुकापुष्पाद्यातीनि मूलकरणं तेषामे व परिणामिनां विषौषधादिनिः पाटवाद्यापादनमुत्तरकरणमिति ॥६॥ सांप्रतमजीवाश्रितं करणमनिधातुकाम आह (संघायणेयपरिसा, डणाय मीसे तहेव पडिसेहो ॥ पडिसं खसगडधूणा, उति रिहादिकरणंच)॥७॥(संघायणेयइत्यादि)॥ संघातकरणं यातानविता नीजूततंतुसंघातेन पटस्य ॥ परिसाटकरणं करपत्रादिनाशंखस्य निष्पादनं ॥ संघातपरिसा टकरणंशकटादेस्तउनयनिषेधकरणं स्थणादेरूतिरश्चीनाद्यापादनमिति प्रयोगकरणमनि धाय विस्त्रसाकरणानिधित्सयाह (खंधेसुदुपएसा,दिएसु अनेसुविकुमाईसु । णिप्पामगाणि दवा,णि जाणवीससाकरणं)॥॥ (खंधेसु इत्यादि)। विस्त्रसाकरणं साद्यनादिनेदाविधा।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003652 |
| Book Title | Agam 02 Ang 02 Sutrakrutang Sutra |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Shravak Bhimsinh Manek |
| Publisher | Shravak Bhimsinh Manek |
| Publication Year | 1880 |
| Total Pages | 1050 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, & Canon |
| File Size | 42 MB |