________________
रायधनपतसिंघ बादडरका जैनागम संग्रह नाग दुसरा.
क्या तथापि विवरीतुमहं यतिष्य ॥ किं पक्षिराजगतमप्यवगम्य सम्यक् तेनैव वांड ति पथा शलनो न गंतुम् ॥ २ ॥ ॥ श्वजावृत्तम् ॥ ॥ ये मय्यवज्ञां व्यधुरि-बोधा, जा तिते किंचन तानपास्य ॥ मत्तोपि यो मंदमतिस्तथास्ति, तस्योपकाराय ममैष यत्तः ॥ ३ ॥ इहापारसंसारांतर्गतेनाऽसुमताऽवाप्याऽतिदुर्लनं मनुजत्वं सुकुलोत्पत्तिसमयें प्रियसामय्याद्युपेतेनाऽदर्शन मशेषकर्मो वित्तये यतितव्यम् ॥ कर्मे वेदश्च सम्यग्विवेकसव्य पेोऽसावप्याप्तोपदेशमंतरेण न नवति ॥ श्राप्तश्चात्यंतिकाद्दोषचयात्सचार्दने वातस्तत्प्रणी तागमपरिज्ञाने यत्नो विधेयः ॥ श्रागमश्च द्वादशांगादिरूपः सोप्यार्यरक्षितमिरैदं युगीन पु रुषानुग्रहबुच्या चरणकरण व्यधर्मकथागणितानुयोगनेदाच्चतुर्धा व्यवस्थापितः । तत्राचा रांगं चरणकरण प्रधान्येन व्याख्यातमधुनाऽवसरायातं इव्यप्राधान्येन सूत्रकृताख्यं द्वितीय मंगं व्याख्यातुमारच्यत इति । ननु चार्थस्य शासनाष्ठास्त्रमिदं । शास्त्रस्य चाशेषप्रत्यू होपशां त्यर्थमादिमंगलं तथा स्थिरपरिचयार्थ मध्य मंगलं शिष्यप्रशिष्य विवेदार्थ चांत्य मंगलमुपादेयं तच्चेद नोपलच्यते । सत्यमेतत् । मंगलं हीष्टदेवतानमस्कारादिरूपं । यस्य च प्रणेतासर्व ज्ञस्तस्य चापरनमस्कार्यानावान्मंगलकरणे प्रयोजनानावाश्च न मंगला निधानं । गणधरा णामपि तीर्थक्तानुवादित्वान्मंगलाकरणं । श्रस्मदाद्यपेयातु सर्वमेव शास्त्रं मंगलं । य थवा निर्युतिकारएवात्र नाव मंगलम निधातुकामप्राह ॥ ( तिष्ठयरे जिनवरे, सुत्तकरे गणह रेमिक | सूयगडस्स नगवडे, पिकुत्ति कित्तइस्लामि) || १ || गाथापूर्वार्दे नेहनाव मंगलम निहितं पश्चार्थेन तु प्रेक्षापूर्व का रिप्रवृत्यर्थप्रयोजनादित्रयमिति । तदुक्तं - " उक्तार्थ ज्ञातसंबंधं, श्रोतुं श्रोता प्रवर्त्तते ॥ शास्त्रादौ तेन वक्तव्यः संबंधः सप्रयोजनः” । तत्र सू कृतस्येत्य निधेयपदं । निर्युक्तिं कीर्त्तयिष्ये इति प्रयोजनपदं । प्रयोजनं तु मोक्षावाप्तिः । सं बंधस्तु प्रयोजनपदानुमेय इति पृथक् नोक्तः ॥ तदुक्तं - " शास्त्रं प्रयोजनं चेति संबंधस्याश्र यावुनौ ॥ तक्त्यंतर्गतस्तस्माद्भिन्नो नोक्तः प्रयोजनादिति समुदायार्थः ॥ श्रधुनाऽवय वार्थ. कथ्यते ॥ तत्र तीर्थ इव्यनावनेदाद्विधा । तथापि इव्यतीर्थं नयादेः समः समुत रणमार्गः ॥ नावतीर्थ तु सम्यग् दरी नज्ञानचारित्राणि ॥ संसारार्णवाडुत्तारकत्वात् तदाधारोवा संघः प्रथमगणधरोवा तत्करणशीलास्तीर्थकरास्तान्नत्वेति क्रिया । तत्रान्येषामपितीर्थक रत्वसंनवेत ६धववेदार्थमाह ( जिनवरानिति ) ॥ राग द्वेषमोह जितो जिनाः । एवंभूताश्च सामान्य केवलिनोऽपिनवंति त ६घवष्ठेदार्थमाह - (वराः) प्रधानाश्चतुस्त्रिंशदतिशयसमन्वित त्वेन तान्नत्वेति ॥ एतेषां च नमस्कारकरण मागमार्थोपदेष्टृत्वेनोपकारित्वात् । विशिष्ट विशेषणोपादानं च शास्त्रस्य गौरवाधानार्थ शास्तुः प्राधान्येनेद शास्त्रस्यापि प्राधान्यं न वतीति भावः । श्रर्थस्य सूचनात्सूत्रं तत्करणशीलाः सूत्रकारास्ते च स्वर्यबु-छादयो पिनवतीत्यतश्राह ( गणधरास्तांश्च नत्वेति ) ॥ सामान्याचार्याणां गणधरत्वेपि तीर्थक
Jain Education International
For Private Personal Use Only
www.jainelibrary.org