________________
राय धनपतसिंघ बाहाउरका जैनागमसंग्रह नाग उसरा. १६३ कालोएगंनदूसमादोउ। नावेकम्मद,सो उविहोउघुवक्कमि ॥२॥ यस्मिन् देत्रे बहून्यो घतः सामान्येन पदानि क्रूरचोराद्युपसर्गस्थानानि नवंति तत्देत्रं बव्होघपदं । पागंतरंवा बव्होघनयं बहून्योघतोनयस्थानानि यत्र तत्तथा । तच लाढादि विषयादिकं देत्र मिति । कानस्त्वेकांतःषमादिः । आदिग्रहणात् योयस्मिन् देत्रे पुरखोत्पादकोग्रीष्मा दिः सगृह्यतइति । कर्मणां ज्ञानावरणादीनामन्युदयोनावोपसर्गइति । सच उपसर्गः सर्वोऽपि सामान्येन औधिकोपक्रमिकनेदात् धा । तत्रौघिकोऽगुनकर्मप्रकृतिजनित नावोपसर्गोनवति । औपक्रमिकस्तु दंडकशशस्त्रादिनाऽसातवेदनीयोदयापादकइति । ॥ ५ ॥ तत्रौघिकोपक्रमिकयोरुपसर्गयोरोपकमिकमधिकृत्याद । ( नवक्कमिनइत्यादि )। नवक्कमि संयम विग्धकरेतवक्कमेपगयं । दवे चनविहो देवमणुयतिरियायसंवेत्तो ॥ ॥ ३ ॥ नपक्रमणमुपक्रमः । कर्मणामनुदयप्राप्तानामुदयप्रापणमित्यर्थः। एतच्च यद्र व्योपयोगात् येन वा इव्येणाऽसातवेदनीयाद्यशुनं कर्मोदीर्यते । यदयाच्चाल्पसत्वस्य संयमविघातोनवति । अतोपक्रमिकनपसर्गः संयमविघातकारीति । इहच यतीनां मोदं प्रति प्रवृत्तानां संयमोमोवांगं वर्तते तस्य योविघ्नहेतुः सएवाऽत्राऽधिक्रियतइति दर्श यति । तत्राधिकापक्रमिकयोरोपकमिके प्रकृतं प्रस्तावस्तेनात्राधिकारतियावत् । सच इव्ये इव्य विषयथित्यमानश्चतुर्विधोनवति । तद्यथा । दैविकोमानुषस्तैरश्चधात्मसंवेदन श्वेति ॥३॥ सांप्रतमेतेषामेव नेदमाह। एकेकोयेत्यादि। एक्के कोयचनविहो, यहविहोवावि सोलसविहोवा घडणजयणायतेसिं, एलोवोदय अहियारो॥४॥ एकैको दिव्यादिश्चतुर्विधश्च तुर्नेदः। तत्र दिव्यस्तावत् हास्यात् प्रदेषात् विमर्शात् पृथग्विमात्रातश्चेति । मानुषायपि हास्यतः प्रदेपादिमर्शात् कुशीनप्रतिसेवनातश्च । तैरश्वायपि चतुर्विधाः । तद्यथा । न यात्प्रदेषादादारादपत्यसंरक्षणाच्च । आत्मासंवेदनाअपि चतुर्विधाः । तद्यथा । घट्ट नातोलेशनातोऽगुव्याद्यवयवसंश्लेषरूपायास्तंननातः प्रपाताच्चेति । यदिवा वातपित्त श्लेष्मसंनिपातजनितश्चतुर्थे ति । सएव दिव्यादिश्चतुर्विधोऽनुकूलप्रतिकूलनेदात् अष्टधा नवति । सएव दिव्यादिः प्रत्येकं यश्चतुर्धा प्रारदर्शितः सचतुर्णा चतुष्कानां मेलापकात् षोडशनेदोनवति । तेषां चोपसर्गाणां यथा घटनासंबंधप्राप्तिः प्राप्तानांचाऽधिसहनं प्र तियातना नवति । तथाऽतक ईमध्ययनेन वदयते इत्ययमत्रार्थाधिकारइतिनावः ॥४॥ उद्देशार्थाधिकारमधिकृत्याऽह ।(पढमंमीत्यादि ) पढमंमियपडिलोमा ढुंतीअणुलोमगाय वितियंमितिइएअत्तविसीदणंयपरवादिरयणंच ॥५॥ प्रथमे नद्देशके प्रतिलोमाः प्रतिकूला नपसर्गाः प्रतिपायंतति तथा वितीये झातिकताः स्वजनापादिताअनुलोमाअनुकू लाइति । तथा तृतीये अध्यात्मविषीदनं परवा दिवचनं चेत्ययमर्थाधिकारइति । हेनस रिसे हिंअहेनएहिं समयपडिएहिंणिनणेहिं । शीलवलितपरमवनाकयाचनमि उद्देशे
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org