________________
६
द्वितीये सूत्रकृतांगे द्वितीय श्रुतस्कंधे सप्तमाध्ययनं .
करवानें उपदेश खापेढे. परंतु श्रावक पोतें अशक्तपणानें लीधे एक त्रसकाय राखी शके बे. ते वारें साधु पण जे कां श्रावक राखे ते श्रावकनें कृतार्थ पोतें जाणे, परंतु बीजा पांच काय श्रावक विराधे बे. तेनी अनुमति साधुनें नथी, ए कारणें तेनुं कर्म कांइ लागे नही. ए न्याय उपर " गाहावश्चोरग्गहण विमोकणयाए " ए पदनो अर्थ समाप्त थयो . हवे सूत्र की खागतनो संबंध देखाडे ( तसे हिंपा हिंनिहाय दमं के ० ) स बे इंडियादिक प्राण, तेहनो वध बांगिनें श्रावक जे विरति करे. ( तंपि के० ) ते विरति प ( ते सिंकुलमेवनवइ के० ) ते श्रावकनें पुष्यरूप होय. एम जाणवुं ॥ १० ॥
1
|| दीपिका- कुमत निषेधमाह । जगवंचणं उदादु रिति । भगवान् गौतमः पुनराह । संति एके केचन मनुष्याः येषां साधोर्धर्मकथकस्य पुरइदमुक्तं नवति यथा न खलु वर्ष मुंमान वितुं प्रव्रज्यां ग्रहीतुं शक्नुमः प्रगारादनगारितां प्रव्रजितुं वयमानुपूर्व्येण क्रमेण गोत्रं साधु त्वमनुश्लेषयिष्यामः । कोऽर्थः ? वयं देशविरतिं पालयामः ततः क्रमेण चारित्रं ततएवं ते संख्यां व्यवस्थां श्रावर्यति प्रत्याख्यानं कुर्वतः प्रकाशर्यति ते एवं व्यवस्थां स्थापर्यंत सू पस्थापयंतिच नान्यत्रा नियोगेन । नियोगोराजा नियोगादिः । तेन त्रतं नतोपि न व्रतनं गः तथा गृहपतिचोरविमोक्षणतयेति । यस्यार्थः कथागम्यः । सा चेयं । रत्नपुरे रत्नशे खरराज्ञा स्वांतःपुरादिस्त्रीणां स्वैरक्रीडारूपः कौमुदी महोत्सवोऽनुज्ञातः पुरुषेण केना पि नगरमध्ये न स्थेयमित्याघोषणा कारिता नृपादयः पुरुषाः सर्वेपि उद्याने सायं ज ग्मुः । एकस्य वणिजः षट् पुत्राः क्रयविक्रयादिव्ययाः पुरमध्यएव तस्थुः । स्थगितानि गोपुराणि ततस्ते निष्क्रांते महे राज्ञा रक्षकाणामुक्तं पश्यत नगरे को पि नरोस्ति नवे ति ? तैर्विलोकयद्भिः षट् पुत्रास्ते दृष्टाः राज्ञो निवेदिताः राज्ञा कुपितेन षामपि वधः समा दिष्टः । ततस्तत्पिता शोकाकुलोराजानं विज्ञापयतिस्म । देव ! मा कृथाः कुलक्ष्यमस्माकं । सर्वधनं गृह्यतां मुख्यंतां पुत्राः । एवमुक्तेपि राजा कथमपि न मुंचति पुत्रान् ततः पिता स पुत्रघातप्रवृत्तं राजानं ज्ञात्वा पंचानां मोचनं याचितवान् राजा पंचानपि न मुंचति तत श्वत्वारोयाचिताः तथापि न मन्यते नृपः । ततस्त्रयोया चितास्तेपि न मुक्ताः । ततो दौ मार्गितौ तावपि यच नृपएकं पुत्रं याचितः समग्र पौरजन विज्ञप्तोनृपः पुत्रमेकं ज्येष्ठं मुक्तवान् । यत्रेयं दृष्टांतयोजना | सम्यक्त्ववान् श्राद्धः सर्वप्राणातिपात विरतिं कर्तुमश कोनृपस्थानीयः षट्कायपितृतुल्येन साधुना प्रेरितोपि सर्वविरतिं नांगीकुरुते षमपि जी
कायान्मोचयति साधुः । श्रादस्तु षां मोचने ऽशक्तोज्येष्ठमेकं सकार्य मुंचति पालय तीत्यर्थः । साधुरेकमोचनेनापि कृतार्थमात्मानं मन्यते । यथाच तस्य वणिजोन शेषपंच पुत्रवधानुज्ञा एवं साधोरपि न शेषप्राविधानुमतिः किंतु ? यदेव व्रतं गृहीत्वा यानेव स्थू
Jain Education International
For Private Personal Use Only
www.jainelibrary.org