________________
२४
श्री आत्मप्रबोध.
१ निसर्गरुचि - निसर्ग एटले स्वनावे करीने जिनेश्वरना कहेला तत्वोने विषे रुचि याय, ते निसर्गरुचि सम्यक्त्व कहेवाय बे; अर्थात् जिनेश्वरे दर्शावेला तत्त्वादिकनुं स्वरूप एमज बे, तेथी अन्यथा बेज नहीं, ग्राम जाणे; एटले जे तीर्थंकर भगवाने कहेला प्रव्य, क्षेत्र, काल तथा जावना भेदे करी तथा नाम, स्थापना द्रव्यभावना ने करी चार प्रकारना जीवादिक पदार्थोंने जातिस्मरण ज्ञाननी जेम बीजाना उपदेश विना अथवा श्रुतज्ञानना बळे करीने अत्यंत श्रा करे ते निसर्गरुचि. सम्यक्त्व कहेवाय बे.
२ उपदेशरुचि - गुरु, माता, पिता वगैरे वकिलोए कहेला वस्तुतत्त्वम जे रुचि उत्पन्न थाय एटले आंतरा रहित कडेला जीवादिक पदार्थोंने विषे तीर्थकर, गणधर आदि पुरुषोना तेमज ब्रद्मस्थ पुरुषोना उपदेशथी जे रुचि - श्रा उत्पन्न थाय ते उपदेश रुचि सम्यक्त्व कहेवाय बे.
३ आज्ञारुचि - सर्वज्ञनी आज्ञा उपर जे नव्य पुरुष रुचि करे पटले जे जव्य राग, द्वेष, मोह, तथा अज्ञानथी देशथकी रहित थइ तीर्थंकर तथा गणधर वगेरेनी आज्ञा व प्रवचनना अर्थ थयेला बे, एम जाए। पोते बुद्धिहीन होय तो पण तेने यथार्थ रीतें माषतुष मुनिनी पेठे अंगीकार करे ते आज्ञारुचि सम्यक्त्ववालो कहेवाच जे आ सम्यक्त्वमां कहेवानुं तात्पर्य ए छे के, यागमने विषे जे अर्थ ज्ञानी महाराजे कहलो बे ते यथाथर्ज बे-मारे प्रमाण छे; कदि तेमांधी को जाग हुं मंदबुद्धि समजी शकतो नथी तो आगळ उपर विशेष
ज्यासी ते मारा समजवामां त्र्यावशे. उद्यम करवाथी शुं प्राप्त थंतु नथी ? तेम करतां कदि समजवामां न आवे तो मारा कोइ कर्मनो दोष छे. या प्रमाणे माने छे. पण जेमां पोताने समज पडे नहीं तेने अप्रमाण गणे नहीं; अने एवी दृष्टियी पोते पोतानी मंद बुथिवाना कारण प्रगट करेछे. सर्व जव्य जीवोए सम्यग्दृष्टियी जिनेश्वर ना वचन उपर श्रद्धापूर्वक एव प्रतीति करवी जोइए, अने अभ्यासमां तत्पर रहे जोइए. एवी ते जिनेश्वरे जे कहेल तेने प्रमाणभूत माने ते आज्ञारुचि सम्यक्त्व कहेवाय बे. आज्ञारुचि सम्यक्त्व नपर माषतुषनुं दृष्टांत.
काइ पुरुष कोइ उत्तम गुरु पासे धर्म सांजळी प्रतिबोध पामी दीक्षा लोधी हती. गुरुए तेने अभ्यास कराववा मांरुयो, परंतु कोइ ज्ञानावरणीय कर्म
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org