________________
५२२
व्याश्रयमहाकाव्ये
[ चामुण्डराजः ]
राज्ञो दुर्लभराजोभूत्पुत्रोन्य इति तर्कभूः । नोदयुङ्गासुरः कोपि स्वं न्ययुतेह किं हरिः ॥ १३ ॥
१३. राज्ञो दुर्लभराजो नामान्यो द्वितीय: पुत्रोभूत् । कीदृक् ।
तर्कभूः । एवंविधस्य लोकवितर्कस्य स्थानम् । एवं लोकैर्वितमाण इत्यर्थः । कथमित्याह । यस्मादिह दुर्लभराजे सत्युद्भूतभयातिरेकेण कोप्यसुरो नोदयुङ्क नोदयच्छन्न कोपि दैत्यो मस्तकमुत्पाटि - तवानित्यर्थः । तत्किमिह दुर्लभे हरिर्विष्णुः स्वमात्मानं न्ययुङ्क व्यापारितवान् । दुर्लभराजरूपी किमयं हरिरभूदित्यर्थः । हरौ ह्युत्पन्नेसुरः कोपि नोयुङ्ग इति ॥
प्रयुञ्जन्यज्ञपात्राणि परिक्रेष्यत आशिषः ।
बुद्ध्या विक्रेप्यते शुक्रं सतोवक्रेप्यते गुणैः ॥ १४ ॥ शैलान्विजेष्यते स्थाम्नारीन्पराजेष्यते बलैः । ज्ञैः संक्ष्णविष्यते प्रज्ञां दैवज्ञैरित्यशंस्यसौ ॥ १५ ॥
१४, १५. असौ दुर्लभो देवज्ञैर्ज्योतिषिकैर्जन्म कुण्डलिकास्थशुभग्रहपातविचारणयेत्येवंविधोशंसि कथितः । यथा यज्ञपात्राणि यागभाजनानि प्रयुञ्जन्यज्ञे व्यापारयन्यज्ञं कारयन्नित्यर्थः । असावाशिषो यैष्ट्रादिप्रयुक्ताशीर्वादान्परिष्यते संग्रहीष्यतीत्यर्थः । तथा बुद्ध्या कृत्वा शुक्रं विक्रेध्यते पराजेष्यत इत्यर्थः । तथा गुणैः कृत्वा सतः साधूनवत्रेष्यत आवर्जयिष्यतीत्यर्थः । तथा स्थाना स्थैर्येण बलेन वा कृत्वा शैलान्विजेष्यते । तथा बलैः सैन्यैः कृत्वारीन्पराजेष्यते ।
१ सी 'ज्ञोभू.
१ ए ह । कस्मादि . २ डी 'रूपः कि० ३ डी 'शैज्योंति ४ डी यज्वादि . ५ सी 'वावीन्य'.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
