________________
[४०] १.३.२.]
प्रथमः सर्गः ।
न यो मात्रझमात्राभिज्ञः सोपि क्षणाद्भवेत् ।
ज्ञाता षण्णां दर्शनानामस्मिन्वाङमय सद्मनि ॥ ३९ ॥
३९. यो नरो न हमात्रझल्मात्राभिज्ञः । हल् व्यञ्जनम् । हलेव हल्मात्रम् । झल् धुट् । झलेव झल्मात्रम् । मात्रशब्दोत्र स्वार्थ एव । द्वन्द्वे । तयोरभिज्ञो ज्ञाता न स्यात् । यो व्यञ्जनधुट्संज्ञामपि न वेत्तीत्यर्थः | सोप्यस्मिन्पुरे षण्णां पहुंख्यानां दर्शनानां जैन १ बौद्ध २ सांख्य ३ वैशेषिक ४ नैयायिक ५ जैमिनीय ६ मतसंबन्धिनां तत्तत्तत्त्वदेवताप्रमाणादिप्रकाशकशास्त्राणां क्षणाज्झटिति ज्ञाता भवेत् । यतः किंभूतेस्मिन् । वाङ्मयसद्मनि वाचां विकारावयवो वा वाङ्मयं व्याकरणतर्क सिद्धान्तसाहित्यादिसर्वशास्त्राणि । तच्च पुरुषविशेषं पुस्तकादि चाधारं विना नावतिष्ठत इत्यर्थाद्वाङ्मयस्य वाङ्मयवतां पुरुषविशेषपुस्तकादीनां सद्मनि गृहे सर्वशास्त्रपाठसामग्र्योपेत इत्यर्थः ॥
3
*
३१
દ
सुवा । नियेत । द्विद्वित् । समुज्य । एतद्वित् । शङ्काभाग्ण । एतन्यायान् । उद्गम्य । षण्मुखौ । उद्मनाः । इत्यत्र " तृतीयस्य पञ्चमे " [१] इति वानुनासिकः ॥ तृतीयस्येति किम् । चतुर्मुखै ॥ पञ्चम इति किम् | क्षणाद्भवेत् । केचित्तु व्यञ्जनस्य स्थानेनुनासिके वानुनासिकमिच्छन्ति । तस्य च "हस्वाडनो द्वे” [१. ३. २७] इति द्वित्वं च नेच्छन्ति । तन्मते । हमात्र झल्मात्र ॥ वाङ्ंय । षण्णाम् । इत्यत्र “प्रत्यये च " [२] इति नित्यमनुनासिकः ॥ पदान्त इत्येव । सद्मनि ॥
१ बी तत्तत्त्व २ एफ ज्झटति. ३ सी डी 'वो वाङ्म ४ बी दि वाधा. ६ डी के चानु ७ एफू मात्रं झ ८ एफू
५ बी सी डी एफ र्मुखः । ॰ल्मात्रम् ।.
•
९ डी मयः ष एफ् यं प
•
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
