________________
११७
अध्ययन ४: सूत्र १७-२३
छज्जीवणिया ( षड्जीवनिका ) १७-जया निविदए भोए
जे दिव्वे जे य माणुसे। तया चयइ संजोगं सभितरबाहिरं ॥
यदा निविन्ते भोगान् यान् दिव्यान् याँश्च मानुषान् । तदा त्यजति संयोगं साभ्यन्तर-बाह्यम् ।। १७ ।।
१७-~-जब मनुष्य दैविक और मानुषिक भोगों से विरक्त हो जाता है तब वह आभ्यन्तर और बाह्य संयोगों को त्याग देता है१५२ ।
१५-जया चयइ संजोगं
सभितरबाहिरं । तया मुंडे भवित्ताणं पव्वइए अणगारियं ॥
यदा त्यजति संयोग साभ्यन्तर-बाह्यम्। तदा मुण्डो भूत्वा प्रव्रजत्यनगारताम् ॥ १८॥
१८-जब मनुष्य आभ्यन्तर और बाह्य संयोगों को त्याग देता है तब वह मुंड होकर अनगार-वृत्ति को स्वीकार करता है१५३ ।
१६-जया मंडे भवित्ताणं
पव्वइए अणगारियं । तया संवरमुक्किट्ठ धम्म फासे अणुत्तरं ॥
यदा मुण्डो भूत्वा प्रव्रजत्यनगारताम् । तदा संवरमुत्कृष्टं धर्म स्पृशत्यनुत्तरम् ॥ १६ ॥
१६-जब मनुष्य मुंड होकर अनगारवृत्ति को स्वीकार करता है तब वह उत्कृष्ट संवरात्मक अनुत्तर धर्म का स्पर्श करता
२०-जया संवरमुक्किट्ठ
धम्म फासे अणुत्तरं । तया धुणइ कम्मरय अबोहिकलुसं कडं ॥
यदा संवरमुत्कृष्ट धर्म स्पृशत्यनुत्तरम् । तदा धुनाति कर्मरजः अबोधि-कलुष-कृतम् ॥ २०॥
२० - जब मनुष्य उत्कृष्ट संवरात्मक अनुत्तर धर्म का स्पर्श करता है तब वह अबोधि-रूप पाप द्वारा संचित कर्म-रज को प्रकम्पित कर देता है१५५ ।
२१–जया धुणइ कम्मरय
अबोहिकलुसं कड । तया सव्वत्तगं नाणं दसणं चाभिगच्छई ॥
यदा धुनाति कर्मरजः अबोधि-कलुष-कृतम् । तदा सर्वत्रगं ज्ञानं दर्शनं चाभिगच्छति ॥ २१ ॥
२१-जब मनुष्य अबोधि-रूप पाप द्वारा संचित कर्म-रज को प्रकम्पित कर देता है तब वह सर्वत्र-गामी ज्ञान और दर्शनकेवलज्ञान और केवलदर्शन को प्राप्त कर लेता है१५६ ।
२२–जया सव्यत्तगं नाणं
दसणं चाभिगच्छई। तया लोगमलोगं च जिणो जाणइ केवली ॥
यदा सर्वत्रगं ज्ञानं दर्शनं चाभिगच्छति । तदा लोकमलोकं च जिनो जानाति केवली ॥ २२॥
२२---जब मनुष्य सर्वत्र-गामी ज्ञान और दर्शन-केवलज्ञान और केवलदर्शन को प्राप्त कर लेता है तब वह जिन और केवली होकर लोक-अलोक को जान लेता
२३-जया लोगमलोग च
जिणो जाणइ केवली। तया जोगे निलंभित्ता सेलेसि पडिवज्जई ॥
यदा लोकमलोकं च जिनो जानाति केवली। तदा योगान् निरुध्य शैलेशी प्रतिपद्यते ॥ २३॥
२३-जब मनुष्य जिन और केवली होकर लोक-अलोक को जान लेता है तब वह योगों का निरोध कर शैलेशी अवस्था को प्राप्त होता है१५८ ।
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org