________________
करिवो कह्यो। तिम सन्नीपणुं अने पंचेंद्रियपणुं पूर्व नी अपेक्षाय केवली में चवदमो जीव रो भेद उपचारे करी कहियै ।
तथा अनुयोगद्वारे (सू. १६,१७) आवश्यक जाणवा वाला नां शरीर नै जाणकशरीर द्रव्य आवश्यक कह्यो। आवश्यक नों जाण हुस्यै तेह भविकशरीर द्रव्य आवश्यक कह्यो । जिम ए घृत नों घड़ो मधु नों घड़ो तो तथा घृत नों घड़ो मधु नों घड़ो हुस्यै तिम सन्नीपणुं भाव पंचेंद्रियपणुं पूर्व हुतो ते माट जीव नों भेद चवदमों केवली में कहिये । तथा वाटे वहितां नैं तथा प्रथम समय नां ऊपनां अपर्याप्ता नै भावे इंद्रिय छ पिण द्रव्य इंद्रिय नथी । तिणसं तिणनै अणिदियो कहिये । तिम केवली रे चवदमो जीव रो भेद सन्नी १, पंचेंद्रिय २, पर्याप्तक ३–ए तीन भेद में सन्नीपणुं प्रथम भेद तो नथी। पिण इंद्रिय द्रव्य रूप तो छ अनै पर्याप्तापणुं पिण छ । तिणसू चवदमो भेद कहियै । जिम हस्ती नों कान प्रमुख एक देश नों नाश थयु तो पिण तेहन हस्तीज कहिये । तिम केवली रै सन्नीपणुं नथी पिण द्रव्येद्रियपणु अनै पर्याप्तकपणुं छ। ते माटै केवली में चवदमों जीव रो भेद परंपराई कहै छ, एहवू न्याय पिण संभव ।' (ज. स.) २३. मोहनीय नां वेदगा, अवेदगा वा जेह ।
वेदै दशमा गुण लगै, ग्यारम बारम न वेदेह ।।
वा०-सूक्ष्मसंपराय ताइ वेदक, आगले गुणठाणे अवेदक । ते माटै कह्य वेदक पिण अवेदक पिण। २४. शेष सातूंइ कर्म नां, वेदग ते कहिवाय ।
पिण अवेदगा नहिं हवै, निमल विचारो न्याय ।।
वा०-शेष सातूं कर्म ना वेदग हुवै पिण अवेदग नथी। जे निश्च इग्यारमें, बारमें गुणठाणे सन्नी पंचेंद्रिय छ ते मोहणी विना सातूंई कर्म नां वेदग छ, तिणसूं शेष सातुंई कर्म नां वेदग कह्या। अनै केवली हीज च्यार कर्मप्रकृति नां वेदक हुवै । तेह भावे इंद्रिय नां व्यापार रहितपण थकी पंचेंद्रिय नथी । २५. छै सातावेदगा तथा, असातावेदगा होय ।
सन्नी पंचेंद्रिय तणां, स्वरूपपणां थी जोय ।।
२३. मोहणिज्जस्स वेदगा वा अवेदगा वा,
वा०-'मोहणिज्जस्स वेयगा वा अवेयगा व' ति मोहनीयस्य वेदका: सूक्ष्मसम्परायान्ता:, अवेदकास्तूपशान्तमोहादयः,
(व. प. ९७३) २४. सेसाणं सत्तण्ह वि वेदगा, नो अवेदगा।
वा०-'सेसाणं सत्तण्हवि वेयगा नो अवेयग' त्ति ये किलोपशान्तमोहादयः सज्ञिपञ्चेन्द्रियास्ते सप्तानामपि वेदगा नो अवेदकाः, केवलिन एव चतसृणां वेदका भवन्ति ते चेन्द्रियव्यापारातीतत्वेन न पञ्चेन्द्रिया इति ।
(वृ. प. ९७३) २५. सायावेदगा वा असायावेदगा वा।
'सायावेयगा वा असायावेयगा ब' त्ति, सञ्जि
पंचेन्द्रियाणामेवंस्वरूपत्वात् (वृ. प. ९७३) २६. मोहणिज्जस्स उदई वा अणुदई वा,
'मोहणिज्जस्स उदई वा अणुदई व' त्ति, तत्र सूक्ष्मसम्परायान्ता मोहनीयस्योदयिनः उपशान्तमोहादयस्त्वनुदयिनः
. (वृ. प. ९७३) २७. सेसाणं सत्तण्ह वि उदई, नो अणुदई ।
२६. मोहनीय नां उदयि है, दशमा गुण. लग थाय ।
अथवा अणउदयी हुवै, ग्यारम बारम उदयी नाय ।।
२७. शेष सातूई कर्म नां, उदयी ते कहिवाय ।
पिण अणउदयी छै नथी, निसुणो एहनों न्याय ।।
वा०–मोहनीय विना शेष सात कर्म नां उदयी पिण अणउदयी नथी। पूर्वे वेदगा कह्या, इहां उदयी कह्या । ते वेदगा में अनै उदयि में स्यूं फेर ? तेहनों उत्तर-वेदकपणों अनुक्रम करिक अथवा उदीरणा करणे करी उदय पाम्यां नों भोगविवू । अनै उदय ते अनुक्रम उदय आयां नों भोगविवू, ए एक बोल हीज हुवे, पिण उदीरणा करणे करी भोगविवं एहनै विषे नथी। २८. नाम गोत्र नां उदीरका, अणउदीरका नाय ।
शेष छह कर्म उदीरका, अणउदीरका वा कहाय ।।
वा०-नाम, गोत्र नां उदीरक, पिण अनुदीरक नहीं। नाम, गोत्र अकषाय पर्यंत । संज्ञी पंचेंद्रिय सगलाहीज पिण उदीरक हुवे, पिण अनुदीरक
वा०-'सेसाणं सत्तण्हवी' त्यादि, प्राग्वत्, नवरं वेदकत्वमनुक्रमेणोदीरणाकरणेन चोदयागतानामनुभवनम् उदयस्त्वनुक्रमागतानामिति ।
(व. प. ९७३)
२८. नामस्स गोयस्स य उदीरगा, नो अणुदीरगा, सेसाणं छह वि उदीरगा वा अणुदीरगा वा।
वा०-'नामगोयस्स उदीरगा नो अणुदीरग' त्ति, नामगोत्रयोरकषायान्ताः सज्ञिपञ्चेन्द्रियाः सर्वेऽप्यु
४२८ भगवती जोड़
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org