________________
१३,१४. ईहापोहमग्गणगवेसणं ।
१३. * ईहा अर्थ छताज सन्मुख, ज्ञान चेष्टा जसू सही । ___अपोह ते तसू धर्म ध्यानज, पक्ष बीजो तस नहीं । १४. मग्गण धर्म आलोचना, ए जाव शब्द में जाणियै ।
गवेषणा ते अधिक धर्म आलोचना पहिछाणिय ।। १५. करता एम आलोचना जी काइ, अवधिज्ञान उपजंत । - आंगुल नों भाग असंख्यातमों जी कांइ, जघन्य जाण देखंत ।।
१६. उत्कृष्टपणे अलोक में जी कांइ लोक प्रमाण विचार ।
खंड असंख्याता तिको जी कांइ, जाण देखै तिवार । १७. कति लेश्या विषे ते हुवै जी प्रभु ! जिन भाखै षट लेस ।
कृष्ण जाव शुक्ल विषे जी कांइ, हिव ज्ञानद्वार कहेस ।।
१५. करेमाणस्स ओहिनाणे समुप्पज्जइ । से णं तेणं ओहि
नाणेणं समुप्पन्नेणं जहणणं अंगुलस्स असंखेज्जति
भागं । १६. उक्कोसेणं असंखेज्जाइं अलोए लोयप्पमाणमेताई खंडाई जाणइ-पासइ।
(श० ६।५५) १७. से णं भंते ! कतिसु लेस्सासु होज्जा?
गोयमा ! छसु लेस्सासु होज्जा, तं जहा-कण्हलेस्साए जाव सुक्कलेस्साए। (श० ६।५६) वा०-यद्यपि भावलेश्यासु प्रशस्तास्वेव तिसृष्वपि ज्ञानं लभते तथाऽपि द्रव्यलेश्याः प्रतीत्य षट्स्वपि लेश्यासु लभते सम्यक्त्वश्रुतवत्, यदाह-'सम्मत्तसुयं सव्वासु लब्भइ' त्ति तल्लाभे चासौ षट्स्वपि भवतीत्युच्यत इति ।
(वृ० प० ४३८)
वा०. --इहां वृत्तिकार का-यद्यपि भाव लेश्या त्रिण प्रशस्त नै विषे हीज अवधिज्ञान लहै, तो पिण द्रव्य लेश्या आश्रयी छहुं लेश्या विष पिण लाभ, सम्यक्त्व श्रुत नी परै, यदाह-'समत्तसुयं सव्वासु लब्भइ' इति । वलि ते सम्यक्त्व अने श्रुत ते ज्ञान ए पाम्ये छते छहुं लेश्या नै विष हुवै इम कहिय इति वृत्तौ ।
इहां ए भाव सम्यक्त्व अने ज्ञान पाम ते वेलां तीन भली लेश्याहीज हुदै अन सम्यक्त्व ज्ञान पायां पछै छहुँ लेश्या हुवै । तिम अवधिज्ञान ऊपजे ते वेला तीन भली लेश्या हीज हुवै। ते माटै इहां छ लेश्या कही ते द्रव्य लेश्या आश्रयी संभवं इति ।
जे अवधिज्ञान पायां पर्छ अप्रशस्त अध्यवसाये व तेहमें तो अप्रशस्त लेश्या पिण हवं जे पन्नवणा पद १७ में च्यार ज्ञानी में छ लेश्या कही । तिहां वृत्तिकार मंद अध्यवसाय रूप कृष्ण लेश्या मनपर्यायज्ञानी ने कही। ते भणी माठा अध्यवसाय हवं ते वेला अशुभ भाव लेश्या कहिये। अने ए तो केवल सन्मुख छ ते भणी ऊंचो चढे । अवधि पायां पछै तत्काल चढते परिणामे करि केवल पावै, ते भणी असोच्चा नीं पर भला अध्यवसाय कह्या अनै माठा वा । तेणे करी माठी भाव लेश्या पिण न हुवै, ते माट द्रव्य छ लेश्या ने विर्ष अवधि ऊपजै छै'।
. (ज० स०) .१८. केतला ज्ञान विषे हुवै जो प्रभु ! जिन भाखै त्रिण ज्ञान ।
___ अथवा चिउं ज्ञाने हुवै जी काइ, हिव तसु विवरो आन ।। १६. विहं ज्ञाने हुँतो थको जी काइ, आभिनिबोधिक ज्ञान ।
श्रत ज्ञान नैं विषे हुवै जी कांइ, अवधि विषे पहिछान ।।
वा०-अवधिज्ञान ने आद्य बे ज्ञान मति, श्रुत नो अवधिजानी हुवै तिवार अवधि ज्ञानी तीन के विष हुवै ।। २०. चिउं ज्ञाने हंतो छतो जी कांइ, आभिनिबोधिक नाण ।
श्रत अवधि ज्ञाने हुवै जी कांइ, मनपज्जव गुणखाण ॥
वा०.-मति, श्रुत, मनपर्यव ज्ञानी ने अवधि ज्ञान उत्पत्ति थयां छतां ज्ञान च्यार नां भांव थी च्यार ज्ञान के विषे ए अवधिज्ञानी हुवे ।
१८. से णं भंते ! कतिसु नाणेसु होज्जा ?
गोयमा ! तिसु वा, चउसु वा होज्जा। १६. तिसु होमाणे आभिणिबोहियनाण-सुयनाण-ओहिनाणेसु
होज्जा। वा०-अवधिज्ञानस्याद्यज्ञानद्वयाविनाभूतत्वादधिकृता
वधिज्ञानी त्रिषु ज्ञानेषु भवेदिति । (वृ०प०४३८) २०. चउसु होमाणे आभिणिबोहियनाण सुयनाण-ओहिनाण
मणपज्जवनाणेसु होज्जा। (श० ६।५७) वा०–मतिश्रुतमनःपर्यायज्ञानिनोऽवधि - ज्ञानोत्पत्ती ज्ञानचतुष्टयभावाच्चतुर्षु ज्ञानेष्वधिकृतावधिज्ञानी भवेदिति।
(वृ० प० ४३८)
*लयः पूज मोटा भांजे तोटा लियः वीरमती तरु अंब नै जी काइ ३२ भगवती-जोड़
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org