________________
ढाल : २१५
दूहा १. तेतीसम उद्देश में, आख्या गुरु प्रत्यनीक ।
नाश तास निज गुण तणु, दाख्यो जिन तहतीक ।। २. च उतीसम उद्देश फुन, पुरिस नाश करि पेख ।
तेह थकी अन्य जीव नां, कहियै नाश विशेख ।। ३. तिण काले नै तिण समय, नगर राजगृह नाम । यावत गोतम वीर प्रति, प्रश्न करै छै ताम ।।
*प्रश्न गोयम करै वीर प्रभु नैं ।। (ध्रुपदं) ४. पुरुष प्रभजी ! पुरुष प्रत जे, हणते छते इम भणियै रे लोय । पुरुष प्रतै स्यू तेह हण छै, के पुरुष थकी अन्य हणिय रे लोय?
१. अनन्तरोद्देशके गुरुप्रत्यनीयकतया स्वगुणव्याघात उक्तं
(वृ० प० ४६०) २. चतुस्त्रिशत्तमे तु पुरुषव्याघातेन तदन्यजीवव्याघात उच्यते
(वृ० प० ४६०) ३. तेणं कालेणं तेणं समएणं रायगिहे जाव एवं वयासी
५. जिन कहै पुरुष प्रतै पिण मार, नोपुरुष प्रतै पिण हणियै । किण अर्थे प्रभु ! हणें बिहूं मैं, हिव जिन उत्तर भणियै ।।
[वीर प्रभु इम उत्तर देवै] ६. इम निश्चै हूं एक पुरुष प्रति हणूं, एहवी मन आणी।
एक पुरुष प्रति हणतो थको ते, हणे अनेकज प्राणी ।।
४. पुरिसे णं भंते ! पुरिसं हणमाणे किं पुरिसं हणइ ? नोपुरिसे हणइ? 'नोपुरिसं हणइ' त्ति पुरुषव्यतिरिक्तं जीवान्तरं हन्ति
(वृ०प०४६०) ५. गोयमा ! पुरिसं पि हणइ, नोपुरिसे वि हणइ ।
(श० ६।२४६) से केणठेणं भंते ! एवं वुच्चइ-पुरिसं पि हणइ,
नोपुरिसे वि हणइ ? ६. गोयमा ! तस्स णं एवं भवइ--एवं खलु अहं एग
पुरिसं हणामि से णं एगं पुरिसं हणमाणे 'अणेगे जीवे' हणइ।
(श० ६।२४७)
सोरठा ७. जीव अनेकज ख्यात, जू कृमि गंडोलक प्रमुख ।
तसु तनु आश्रित घात, तिण अर्थे बिहुं नैं हणे ।। ८. अथवा तेहनों रूद्र', पड़तो बहु जीवां प्रतै ।
हणे तिको नर क्षुद्र, इम बह जीवां नैं हणे ।। है. अथवा शरीर तास, संकोचवै प्रसारवै। __ अन्य बहु जीव विणास, तिण कारण बहुं नै हण ।। १०. *पुरुष प्रभुजी अश्व प्रत जे, हणतो थको इग भणियै ।
अश्व प्रतै स्यं तेह हणे छ, के अश्व थकी अन्य हणिय ? ११. जिन कहै अश्व प्रतै पिण मारै, नोअश्व प्रतै पिण हणियै ।
किण अर्थे प्रभु ! हर्णे विहूं नै ? हिव जिन उत्तर भणियै ।। १२. इम निश्चै हूँ एक अश्व प्रति हणू एहवी मन आणी ।
एक अश्व प्रति हणतो थको ते, हणे अनेकज प्राणी ।। १३. तिण अर्थे करिनै इम भाख्यो, अश्व नोअश्व हणंतो।
छण्णइ पाठ किहां क्षण धातु, हिंसा अर्थे वर्ततो।। १४. इम गज सीह नैं बाघ हणें ते, जाव चिल्ललग जाणी।
अटवी जीव विशेष का ए, पूर्व रीत पिछाणी ।।
७,८. 'अणेगे जीवे हणइ' त्ति 'अनेकान् जीवान् यूकाश
तपदिकाकृमिगण्डोलकादीन् तदाश्रितान् तच्छरीरावष्टब्धांस्तद्रुधिरप्लावितादींश्च हन्ति
(वृ० प० ४६०) ६. अथवा स्वकायस्याकूञ्चनप्रसरणादिनेति
(वृ० प० ४६१) १०. पुरिसे णं भंते ! आसं हणमाणे किं आसं हणइ ?
नोआसे हणइ ? ११. गोयमा ! आसं पि हणइ नोआसे वि हणइ ।
से केणठेणं? १२,१३. अट्ठो तहेव ।
'छणइ' त्ति क्वचित्पाठस्तत्रापि स एवार्थः, क्षणधातोहिसार्थत्वात्
(वृ० प० ४६१)
१४. एवं हत्थि, सीहं वग्घं जाव चिल्ललगं ।
(श० ६।२४८)
*लय : देखो रे भोला चेते नां १. रुधिर
३०० भगवती-जोड़
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org