________________
५१. क्षेत्र साथ पुद्गल तणो, प्रत्यय बंध विशिष्ट ।
स्नेहादिक नां अभाव तें, एकत्र चिर नहि तिष्ठ ॥ ५२. पुदगल इक क्षेत्रज विषे, घणां काल रहै नांय ।
तिण कारण थोड़ी कही, क्षेत्र-स्थान-स्थिति ताय ।। ५३. अवगाहन-स्थान-स्थिति तेहथी, असंखगुणा कहिवाय ।
द्रव्य-स्थान-स्थिति तेहथी, असंखगुणा अधिकाय ।। ५४. भाव-स्थान-स्थिति तेहथी, असंखगूणा अवलोय ।
हिव वृत्ति थी वारता, न्याय कहं ते जोय ।।
५३. ओगाहणट्ठाणाउए असंखेज्जगुणे, दवट्ठाणाउए
असंखेज्जगुणे । ५४. भावट्ठाणाउए असंखेज्जगुणे। (श० ५/१८१)
५५. खेत्तामुत्तत्ताओ तेण समं बंधपच्चयाभावा । तो पोग्गलाण थोवो खेत्तावट्ठाणकालो उ ।।
(वृ०प०.३६)
सोरठा ५५. पुदगल क्षेत्र संघात, विशिष्ट बंध प्रत्यय नहीं।
चिर इक खित्त न रहात, क्षेत्र रह्य इम अल्प अद्धा ।। ५६. अवगाहन अधिकाय, अन्य क्षेत्र पिण ते रह्य ।
चिर काले रहिवाय, पुदगल नी अवगाहना ।। ५७. तिण कारण इम ताय, क्षेत्र विषे रह्या काल थी।
अवगाहन अधिकाय, अन्य क्षेत्र पिण ते रहै ॥ ५८. अवगाहन नों नाश, तो क्षेत्र स्थिति पिण प्रगट नहिं ।
अवगाहन-स्थिति थी तास, इम क्षेत्र-स्थिति अधिक नहिं ।। ५६. खेत्र काल जे न्हाल, अगमन अवगाहन संबद्ध ।
पिण अवगाहन काल, खेत्र अद्धा संबद्ध नहिं । ६०. अवगाहन नी न्हाल, अगमन क्रिया नै विषे ।
नियत क्षेत्र जे काल, वांछित अवगाहन छते ॥ ६१. अवगाहना निहाल, अक्षेत्र मात्र अछै तिका ।
नियत क्षेत्र नं काल, तास अभावे पिण हुवै ।। ६२. गमन क्रिया में जाण, अवगाहन तिहां पिण अछै ।
तिण से अधिक पिछाण, क्षेत्र काल थी असंखगुण ।।
६३. संकोचन करि जेह, अथवा विकोचन करी ।
अवगाहन निवृत्तेह, तो पिण द्रव्य न निवत्त । ६४. पूर्व रह्यो द्रव्य जन्न, ते तो चिर काले रहै ।
पिण पूर्व अवगाहन्न, निवृत्ति-नाश थयो तसु॥
६०. अवगाहनायामगमनक्रियायां च नियता क्षेत्राद्धा
विवक्षितावगाहनासद्भावे । (वृ० प० २३६) ६१. अवगाहनाद्धा तु न क्षेत्रमात्रे नियता, क्षेत्राद्धाया
अभावेऽपि तस्या भावादिति । (वृ०प०२३६) ६२. जम्हा तत्थऽण्णत्थ य सच्चिय ओगाहणा भवे खेत्ते । खेत्तद्धाओऽवगाहणद्धा असंखगुणा ।।
(वृ०प० २३६) ६३,६४. संकोचेन विकोचेन चोपरतायामप्यवगाहनायां
यावन्ति द्रव्याणि पूर्वमासंस्तावतामेव चिरमपि तेषामवस्थानं संभवति, अनेनावगाहनानिवृत्तावपि द्रव्यं न निवर्त्तत इत्युक्तम् ।
(वृ०प० २३६) ६५. अथ द्रव्यनिवृत्तिविशेषेऽवगाहना निवर्तत एवेत्युच्यते-संघातेन पुद्गलानां भेदेन वा ।
(वृ०प०२३६) ६६. तेषामेव यः सङ्क्षिप्तः-स्तोकावगाहनः स्कन्धो न तु प्राक्तनावगाहनः ।
(वृ०प०२३६) ६७. तत्र यो द्रव्योपरमो द्रव्यान्यथात्वं तत्र सति ।
(वृ० प० २३६)
६५. पूदगल नां संघात, तिण करि अथवा भेद करि ।
द्रव्य निवत्यै थात, अवगाहन नी पिण निवृत्ति । ६६. पुदगल संक्षिप्त थाय, तदा स्तोक अवगाहना ।
पिण पूर्वली ताय, नहिं छै ते अवगाहना ॥ ६७. तिहां जे द्रव्य नुं नाश, द्रव्य अन्यथा ह छते ।
पूर्व द्रव्य विणास, नाश पूर्व अवगाहन नु।।
७६ भगवती-जोड़
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org