________________
२३. तप्पक्खियउवासगस्स बा, नप्पक्खियउवासियाए वा
२४. से तं सोचा।
(श० ५/६६)
२३. स्वयंबुद्ध तणा उपासक पास, स्वयंबुद्ध उपासिका पाह्यो ।
करसी भव न अंत इत्यादिक, वचन सुणी जाणे ताह्यो । २४. यां दस पै निसुणी नैं जाण, ए भव-अंत करणवालो ।
अथवा चरमशरीरी ए छै, से तं सोच्चा नीहालो। २५. अथ स्यं ते प्रमाण हिवै ? जिन भाखै चउविध त्यांही।
प्रत्यक्ष अनुमान ओपम आगम, जिम अनुयोगद्वार मांही।
२५. से कि तं पमाणे?
पमाणे चउबिहे पण्णत्ते, तं जहा- पच्चक्खे अणु
माणे ओवम्मे आगमे, जहा अणुओगदारे तहा नेयव्वं २६ पमाणं जाव तेण परं सुत्तस्स वि अत्थस्स वि नो अत्तागमे, नो अणंतरागमे, परंपरागमे ।
(श० ५/९७)
२६. प्रमाण यावत् जंबू उपरंत, आत्मागम कहिये नांही ।
अनंतरागम पिण नहिं कहिये, परंपरागम छै ज्याही।।
सोरठा २७. जाणे जिण करि ताय, प्रमाण कहियै तेहनें ।
तेह चतुर्विध पाय, प्रत्यक्षादिक जाणवा ॥ २८. अक्ष जोव कहिवाय, अथवा अक्षज इंद्रिय ।
प्रति गत प्राप्तज थाय, प्रत्यक्ष कहियै तेहनें ।। २६. लिंगग्रहण धूमादि-संबंधस्मरणादि अनु -
पछै ज्ञान अविवादि, पण करि अनुमान ते ।। ३०. सदृशपणां करेह, ग्रह वस्तु जेण करी ।
उपमा कहियै तेह, तृतीय प्रमाणज नाम ए।। ३१. गुरु-पारम्पर्येण, आवै ते आगम का ।
ए चिहौं प्रमाण वैण, हिव तसं भेद जुआ जुआ ।। ३२. प्रत्यक्ष दोय प्रकार, इंद्रिय ने नोइंद्रिय ।
इंद्रिय पंच प्रकार, श्रोत्रंद्रियादिक पंच ही।
२७. प्रमीयते येनार्थस्तत्प्रमाण प्रमिति वा प्रमाण
(वृ० प० २२२) २८. अक्ष-जीवं अक्षाणि वेन्द्रियाणि प्रति गतं प्रत्यक्षं ।
(बृ०प० २२२) २६. अनु... लिंगग्रहण सम्बन्धस्मरणादेः पश्चान्मीयतेऽनेनेत्यनुमानम्
(वृ० प० २:२) ३०. उपमीयते--सदृशतया गृह्यते वस्त्वनयेत्युपमा संव औपम्यम्
(वृ० प० २२२) ३१. आगच्छति गुरुपारम्पर्येणेत्यागमः एषां स्वरूपं
शास्त्रलाघवार्थमतिदेशत आह३२. पच्चक्खे दुविहे पण्णत्ते, तं जहा-इंदियपच्चक्खे
नोइंदियपच्चक्खे य। से कि तं इंदियपच्चक्खे ? इंदियपच्चक्खे पंचविहे पण्णत्ते, तं जहा-सोइंदियपच्चक्खे...।
(अणुओग० ५१६,५१७) ३३. से किं तं नोइंदियपच्चक्खे ?
नोइंदियपच्चक्खे तिविहे पण्णत्ते, तं जहा-ओहिनाणपच्चक्खे मणपज्जवताणपच्चक्खे केवलनाणपच्चक्खे ।
(अणु० ५१८) ३४. से कितं अणमाणे?
अणुमाणे तिबिहे पण्णत्ते, तं जहा-- पुखवं सेसवं दिट्ठसाहम्मवं।
(अणु०/५१६) ३५,३६. से कि तं पुबवं? पुववं--- गाहा ---माता पुत्तं जहा नळं जुवाणं पुणरागतं ।
काई पच्चभिजाणेज्जा पुबलिगेण केणई ।। तं जहा-खतेण वा।
३३. नोइंद्रिय प्रत्यक्ष, त्रिविध जिनेश्वर आखियो ।
अवधिज्ञान वर दक्ष, मनपज्जव केवल प्रत्यक्ष ।।
३४. त्रिविध कह्यो अनमान, पूर्ववत पहिलं कह्य ।
शेषवत पहिछान, तृतीय दृष्टसाधर्म्यवत ॥ ३५. पूर्ववत धुर भेद, माता अपणा पुत्र जे ।
बाल अवस्था वेद, देशांतरे गयो हतो। ३६. काल केतले तेह, तरुण होय आयो फिरी ।
कोइक चिह्न करेह, पूर्व दृष्ट क्षतादि जे ॥ १. यहां धूआं है, इस लिंग-हेतु का ग्रहण, फिर धूम और अग्नि के नित्य सम्बन्ध (व्याप्ति) का स्मरण, इसके अनु-पश्चात् होने वाला मान-ज्ञान अनुमान कहलाता है।
३६ भगवती-जोड
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org