________________
प्राचीनाचार्य विरचित आराधनापताका में समाधिमरण की अवधारणा का समालोचनात्मक अध्ययन
(1) सव्वं पाणारंभं पच्चंक्खामि त्ति अलियवयणं च । सव्वमदित्तादाणं मेहुणय परिग्गहं चेव ।
(प्राचीनाचार्यविरचित आराधनापताका, गाथा 563) ओघनियुक्ति आराधनापताका
ओघनियुक्ति मुनि-आचार सम्बन्धी ग्रन्थों में एक महत्वपूर्ण ग्रन्थ माना जा सकता है। हमारी दृष्टि में यह ग्रन्थ भी प्राचीनाचार्यकृत आराधनापताका से पूर्ववर्ती है। इसमें भी अनेक गाथाएं आराधनापताका के समान मिलती हैं। तुलनात्मक अध्ययन के लिए हम इन गाथाओं को नीचे प्रस्तुत कर रहे हैं
ओघनियुक्ति, प्राचीनाचार्यविरचित आराधनापताका : तुलनात्मक अध्ययन (1) जह बालो जपंतो कज्जमकज्जं व उज्जुयं भणइ। तं तह आलोएज्जा माया-मय विप्पमुक्को उ।।
(ओघनियुक्ति, गाथा 801) जह बालो जंपंतो कज्जमकज्जं च उज्जुयं भणइ। तं तह आलोएज्जा माया-मयविप्पमुक्को य।।
(प्राचीनाचार्यविरचित आराधनापताका, गाथा 172) न वि तं सत्थं व विसं व दुप्पउत्तो व कुणइ वेयालो। जंतं व दुप्पउत्तं सप्पो व पमाइणो कुद्धो।।
(ओघनियुक्ति, गाथा 803) न वि तं सत्थं व विसं व दुप्पउत्तो व कुणइ वेयालो। जंतं व दुप्पउत्तं सप्पो व पमाइओ कुद्धो।।
(प्राचीनाचार्यविरचित आराधनापताका, गाथा 215) जं कुणइ भावसल्लं अणुद्धिय उत्तमट्ठकालम्मि। दुल्लह-बोहीयत्तं अणंतसंसारियत्तं च।।
(ओघनियुक्ति, गाथा 804) जं कुणइ भावसल्लं अणुद्धियं उत्तमढकालम्मि। दुल्लहवोहीयत्तं अणंतसंसारियत्तं च।।
(प्राचीनाचार्यविरचित आराधनापताका, गाथा 216) तो उद्धरंति गारवरहिता मूलं पुणब्मवलयाणं। मिच्छादसणसल्लं मायासल्लं नियाणं च।।
(ओघनियुक्ति, गाथा 805) तो उद्धरंति गारवरहिया मूलं पुणब्भवलयाणं। मिच्छादसण सल्लं मायासल्लं नियाणं च।।
(प्राचीनाचार्यविरचित आराधनापताका, गाथा 217) (5) न हु सुन्झई ससल्लो जह भणियं सासणे धूयरयाणं। उद्धरियसव्वसल्लो सुज्झइ जीवो, धुयकिलेसो।।
(ओघनियुक्ति, गाथा 798)
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org