SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 756
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ ठाणं (स्थान) ७१५ एगदिस लोगाभिगमे । जे ते एवमाहुः द्वितीयं विभङ्गज्ञानम् । एवमाहंसु, मिच्छं ते एवमाहंसुदोच्चे विभंगणाणे | । अहावरे तच्चे विभंगणाणे – जया णं तहारूवस्स समणस्स वा माहस्वा विभंगणाणे समुपज्जति से णं तेणं विभंगणाणेणं समुपणेणं पासति पाणे अतिवातेमाणे, मुसं वयमाणे, अदिण्णमादिय माणे, मेहुणं पडिसेवमाणे, परिग्गहं परिगिण्हमाणे, राइभोयणं भुजमाणे पावं च णं कम्मं कीरमाणं णो पासति । तस्स णं एवं भवति अणं मम असे णाणदंसणे समुप्पण्णे किरियावरणे जीवे । संतेगइया समणा वा माहणा वा एवमाहंसु - णो किरियावरणे जीवे । जे ते एवमाहंसु, मिच्छं ते एवमाहंसु तच्चे विगणाणे । अहावरे चउत्थे विभंगणाणे – जया णं तथारूवस्स समणस्स वा माहस् वा विभंगणाणे समुप्पजयति । से णं तेणं विभंगणाणेणं सपणे देवामेव पासति बाहिर अंतरए पोग्गले परियाइत्ता पुढेगत्तं णाणत्तं फुसित्ता फुरिता फुट्टित्ता विकुव्वित्ता णं चिट्टित्तए । तस्स णं एवं भवति अस्थि णं मम अतिसेसे णाणदंसणे समुपणे मुदग्गे जीवे संतेगइया समणा वा माहणा वा एवमाहंसु — अमुदग्गे जीवे । जे ते एवमाहंसु, मिच्छं ते एवमाहंसुत्थे विभंगणाणे । Jain Education International अथापरं तृतीयं विभङ्गज्ञानम् - यदा तथारूपस्य श्रमणस्य वा माहनस्य वा विभङ्गज्ञानं समुत्पद्यते । स तेन विभङ्गज्ञानेन समुत्पन्नेन पश्यति प्राणान् अतिपातयतः, मृषा वदतः, अदत्तमाददतः, मैथुनं प्रतिषेवमाणान् परिग्रहं परिगृह्णतः, रात्रिभोजनं भुञ्जानान्, पापं च कर्म क्रियमाणं नो पश्यति । तस्य एवं भवति अस्ति मम अतिशेषं ज्ञानदर्शनं समुत्पन्नम् - क्रियावरणः जीवः । सन्त्येक के श्रमणा वा माहना वा एवमाहुः — नो क्रियावरण: जीवः । ये ते एवमाहुः, मिथ्या ते एवमाहुः - तृतीयं विभङ्गज्ञानम् । अथापरं चतुर्थं विभङ्गज्ञानम् - यदा तथारूपस्य श्रमणस्य वा माहनस्य वा विभङ्गज्ञानं समुत्पद्यते । स तेन विभङ्गज्ञानेन समुत्पन्नेन देवानेव पश्यति बाह्याभ्यन्तरान् पुद्गलान् पर्यादाय पृथगेकत्वं नानात्वं स्पृष्ट्वा स्फोरयित्वा स्फोटयित्वा विकृत्य स्थातुम् । तस्य एवं भवति — अस्ति मम अतिशेषं ज्ञानदर्शनं समुत्पन्नम् — ' मुदग्ग:' जीव | सन्त्येकके श्रमणा वा माहना वा एवमाहुः - 'अमुदग्ग' जीवः । ये ते एवमाहुः, मिथ्या ते एवमाहुः — चतुर्थ विभङ्गज्ञानम् । For Private & Personal Use Only स्थान ७ : सूत्र २ कुछ श्रमण-माहन ऐसा कहते हैं कि लोक एक दिशा में ही है । जो ऐसा कहते हैं, वे मिथ्या कहते हैं यह दूसरा विभंगज्ञान है । तीसरा विभंगज्ञान जब तथारूप श्रमण-माहन को विभंगज्ञान प्राप्त होता है तब वह उस विभंगज्ञान से जीवों को हिंसा करते हुए, झूठ बोलते हुए, अदत्त ग्रहण करते हुए, मैथुन सेवन करते हुए, परिग्रह ग्रहण करते हुए और रात्रीभोजन करते हुए देखता है, किन्तु उन प्रवृत्तियों के द्वारा होते हुए कर्म-बन्ध को नहीं देखता, तब उसके मन में ऐसा विचार उत्पन्न होता है- "मुझे अतिशायी ज्ञान-दर्शन प्राप्त हुआ है। मैं देख रहा हूं कि जीव क्रिया से ही आवृत है, कर्म से नही । कुछ श्रमण-माहन ऐसा कहते हैं कि जीव क्रिया से आवृत नहीं है । जो ऐसा कहते हैं, वे मिथ्या कहते हैं—यह तीसरा विभंगज्ञान है। चौथा विभंगज्ञान--- जब तथारूप श्रमण-माहन को विभंगज्ञान प्राप्त होता है तब वह उस विभंगज्ञान से देवों को बाह्य [ शरीर के अवगाव-क्षेत्र के बाहर ] और अभ्यन्तर [ शरीर के अव गाढ क्षेत्र के भीतर ] पुद्गलों को ग्रहण कर विक्रिया करते हुए देखता है। वे देव पुद्गलों का स्पर्श कर, उन में हलचल पैदा कर, उनका स्फोट कर, पृथक-पृथक काल व देश में कभी एक रूप व कभी विविध रूपों की विक्रिया करते हैं । यह देख उसके मन में ऐसा विचार उत्पन्न होता है। - "मुझे अतिशायी ज्ञान-दर्शन प्राप्त हुआ है। मैं देख रहा हूं कि जीव पुद्गलों से ही बना हुआ है। कुछ श्रमण-माहन ऐसा कहते हैं कि जीव पुद्गलों से बना हुआ नहीं है । जो ऐसा कहते हैं, वे मिथ्या कहते हैं - यह चौथा विभंगज्ञान है। www.jainelibrary.org
SR No.003598
Book TitleAgam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Thanam Terapanth
Original Sutra AuthorN/A
AuthorTulsi Acharya, Nathmalmuni
PublisherJain Vishva Bharati
Publication Year1990
Total Pages1094
LanguagePrakrit
ClassificationBook_Devnagari, Agam, Canon, & agam_sthanang
File Size23 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy