________________
ठाणं (स्थान)
हरपव्वयस्स चउसु विदिसासु लवणसमुदं तिष्ण-तिष्णि जोयणसयाई ओगाहित्ता, एत्थ णं चत्तारि अंतरदीवा पण्णत्ता, तं जहा - एगूरुयदीवे, आभासयदीवे, वसायिदीवे, गंगोलियदीवे । तेसु णं दीवेसु चउव्विहा मणुस्सा परिवसंति, तं जहा --
एगूरुया, आभासिया, साणिया, मंगोलिया ।
३२२. तेसि णं दीवाणं चउसु विदिसासु लवणसमुद्द चारि चत्तारि जोयणसयाई ओगाहेत्ता, एत्थ णं चत्तारि अंतरदीवा पण्णत्ता तं जहाहयकण्णदीवे, गयकण्णदीवे, गोकणदीवे, सक्कुलिकण्णदीवे । तेसु णं दीवेसु चउव्विधा मणुस्सा परिवति तं जहा
हयकण्णा, गयकण्णा,
गोण्णा, सक्कुलिकण्णा । ३२३. तेसि णं दीवाणं चउसु विदिसासु लवणसमुद्दे पंच पंच जोयसणयाई ओगाहिता, एत्थ णं चत्तारि अंतरदीवा पण्णत्ता, तं जहा
समुहदीवे, मेंढमुहदीवे, अओमुहदीवे, गोमुहदी, ते षणं दोवेसु चव्विहा मणुस्सा 'परिवति, तं जहाआसमुहा, मेंढा, ओमुहा, गोहा।
३२४. तेति मं दीवाणं चउसु विदिसासु लवणसमुद्दे छ छ जोयणसयाई
Jain Education International
३७२
विदिशासु लवणसमुद्रं त्रीणि त्रीणि योजनशतानि अवगाह्य, अत्र चत्वारः अंतद्विपाः प्रज्ञप्ताः, तद्यथा— एकोरुकद्वीप:, आभाषिकद्वीप:, वैषाणिकद्वीपः, लाङ्गुलिकद्वीपः ।
तेषु द्वीपेषु चतुविधा: मनुष्याः परिवसन्ति, तद्यथा
एकोरुकाः, आभाषिकाः, वैपाणिका:, लाङ्गुलिकाः ।
तेषां द्वीपानां चतसृषु विदिशासु लवणसमुद्रं चत्वारि चत्वारि योजनशतानि अवगाह्य, अत्र चत्वारः अन्तपाः प्रज्ञप्ताः, तद्यथाहयकर्णद्वीपे गजकर्णद्वीपः, गोकर्णद्वीपः, शष्कुलिकर्णद्वीपः ।
तेषु द्वीपेषु चतुविधा: मनुष्याः परिवसन्ति, तद्यथा - हयकर्णाः, गजकर्णाः, गोकर्णाः, शष्कुलिकर्णाः ।
तेषां द्वीपानां चतसृषु विदिशासु लवणसमुद्रं पञ्च पञ्च योजनशतानि अवगाह्य, अत्र चत्वारः अन्तद्वीपा : प्रज्ञप्ताः, तद्यथाआदर्शमुखद्वीपः, मेढमुखद्वीप:, अयोमुखद्वीपः, गोमुखद्वीपः । तेषु द्वीपेषु चतुर्विधाः मनुष्याः परिवसन्ति तद्यथाआदर्शमुखाः, मेढमुखाः, अयोमुखाः, गोमुखाः ।
तेषां द्वीपानां चतसृषु विदिशासु लवणसमुद्रं षट्पद् योजनशतानि अवगाह्य,
For Private & Personal Use Only
स्थान ४ : सूत्र ३२२-३२४ कोणों की ओर लवण समुद्र में तीन-तीन सौ योजन जाने पर चार अन्तद्वीप हैं१. एकोरुकद्वीप, २. आभाषिकद्वीप, ३. वैषाणिकद्वीप, ४. लांगुलिकद्वीप |
उनमें चार प्रकार के मनुष्य रहते हैंएकोरुक - एक साथल - घुटने की ऊपरी भाग वाले, आभाषिक - बोलने की अल्प क्षमता वाले या गूंगे, वैषणिक - सींग वाले, लांगुलिक - पूंछ वाले । ३२२. उन द्वीपों के चारों दिक्कोणों की ओर
लवण समुद्र में चार-चार सौ योजन जाने पर चार अन्तद्वीप हैं - १. ह्यकर्णद्वीप, २. गजकर्णद्वीप, ३. गोकर्णद्वीप, ४. शष्कुली द्वीप ।
उनमें चार प्रकार के मनुष्य रहते हैं१. हयकर्ण - घोड़े के समान कान वाले, २. गजकर्ण - हाथी के समान कान वाले,
३. गोकर्ण - गाय के समान कान वाले, ४. शष्कुलीकर्ण -- पूड़ी जैसे कान वाले । ३२३. उन द्वीपों के चारों दिक्कोणों की ओर
लवण समुद्र में पांच-पांच सौ योजन जाने पर चार अन्तद्वीप हैं - १. आदर्शमुखद्वीप, २. मेपमुखद्वीप, ३. अयोमुखद्वीप, ४. गोमुखद्वीप ।
उनमें चार प्रकार के मनुष्य रहते हैं
१. आदर्शमुख - आदर्श के समान मुंह वाले २. मेष- मुख -- मेघ के समान मुंह वाले, ३. अयो- मुख ।
४. गोमुख गो के समान मुंह वाले । ३२४, उन द्वीपों के चारों दिक्कांणों में लवण
समुद्र में छह-छह सौ योजन जाने पर चार
www.jainelibrary.org