Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 03 Bhagvai Terapanth

SR No.: 003595
Original Sutra Author: N/A
Author: Tulsi Acharya, Mahapragna Acharya
Publisher: Jain Vishva Bharati
Publication Year: 2005
Total Pages: 600
Language: Prakrit
Classification: Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_bhagwati
File Size: 15 MB

Page 512

परिशिष्ट-५ : श. ८ : उ. २ : सू. १५०-१६५ ४ ९०
भगवती वृत्ति ८/१५१,१५२. ओहिनाणलन्द्री' त्यादि, अवधिज्ञानलब्धि- ८/१६१.'चरित्तलद्धी' त्यादि चरित्रलब्धिका ज्ञानिन एव, तेषां च
कास्त्रिज्ञानाः केवलमनःपर्यायासद्भावे चतुर्जाना वा पञ्च ज्ञानानि भजनया, यतः केवल्यपि चारित्री। केवलाभावात, अवधिज्ञानस्यालब्धिकास्तु ये ज्ञानिनस्ते चारित्रालब्धिकास्तु ये ज्ञानिनस्तेषां मनःपर्यववर्जानि चत्वारि द्विज्ञाना मतिश्रुतभावात्, त्रिज्ञाना वा मतिश्रुतमनःपर्यायभावात्, ज्ञानानि भजनया भवन्ति, कथम् ?, असंयतत्वे आद्यं ज्ञानद्वयं एक ज्ञाना वा केवलभावात्, ये त्वज्ञानिनस्ते व्यज्ञाना तत्त्रयं वा, सिद्धत्वे च केवलज्ञानं, सिद्धानामपि
मत्यज्ञानश्रुताज्ञानभावात, व्यज्ञाना वाऽज्ञानत्रयस्यापि भावात्। चरित्रलब्धिशून्यत्वाद् यतस्ते नोचारित्रिणो नोअचारित्रिण इति, ८/१५३-१५४. 'मणपज्जवे त्यादि मनःपर्यवज्ञानलब्धिकास्त्रिज्ञाना ये त्वज्ञानिनस्तेषां त्रीण्यज्ञानानि भजनया।
अवधिकेवलाभावात, चतुर्साना वा केवलस्यैवाभावात्, ८/१६२. 'सामाइए' त्यादि, सामायिकचरित्रलब्धिका ज्ञानिन एव, मनःपर्यवज्ञानस्यालब्धिकास्तु ये ज्ञानिनस्ते विज्ञाना तेषां च केवलज्ञानवर्जानि चत्वारि ज्ञानानि भजनया, आद्यद्वयभावात, त्रिज्ञाना वाऽऽद्यवयभावात्, एकज्ञाना वा सामायिकचरित्रालब्धिकास्तु ये ज्ञानिनस्तेषां पञ्च ज्ञानानि केवलस्यैव भावात, ये त्वज्ञानिनस्ते व्यज्ञाना भजनया, छेदोपस्थापनीयादिभावेन सिद्धभावेन वा, ये
आद्याज्ञानद्वयभावात्, त्र्यज्ञाना वाऽज्ञानत्रयस्यापि भावात्। त्वज्ञानिनस्तेषां त्रीण्यज्ञानानि भजनया। एवं ८/१५५,१५६. केवलनाणे' त्यादि, केवलज्ञानलब्धिका छेदोपस्थापनीयादिष्वपि वाच्यम्, एतदेवाह-एव' मित्यादि,
एकज्ञानिनस्ते च केवलज्ञानिन एव, केवलज्ञानस्यालब्धिकास्तु तत्र छेदोपस्थापनीयादिचरित्रत्रयलब्धयो ज्ञानिन एव, तेषां ये ज्ञानिन-स्तेषामाद्यं ज्ञानद्वयं तत्त्रयं मतिश्रुतावधिज्ञानानि चाद्यानि चत्वारि ज्ञानानि भजनया, तदलब्धयो यथाख्यातमतिश्रुत-मनःपर्यायज्ञानानि वा केवलज्ञानवर्जानि चत्वारि वा चारित्रलब्धयश्च ये ज्ञानिनस्तेषां पञ्च ज्ञानानि भजनया, ये ज्ञानानि भवन्ति, ये त्वज्ञानिनस्तेषामाद्यमज्ञानद्वयं तत्त्रयं वा त्वज्ञानिनस्तेषामज्ञानत्रयं भजनयैव, यथाख्यातचारित्रलब्धिभवतीत्येवं भजनाऽवसेयेति॥
कानां तु विशेषोऽस्ति अतस्तद्दर्शनायाह--'नवरं अहक्खाये' ८/१५७,१५८. 'अन्नाणलन्द्रियाण' मित्यादि, अज्ञानलब्धिका त्यादि, सामायिकादिचारित्रचतुष्टयलब्धिमतां छदास्थत्वेन
अज्ञानिनस्तेषां च त्रीण्यज्ञानानि भजनया, द्वे अज्ञाने त्रीणि चत्वार्येव ज्ञानानि भजनया, यथाख्यातचारित्रलब्धिमतां वाऽज्ञानानीत्यर्थः, अज्ञानालब्धिकास्तु ज्ञानिनस्तेषां च पञ्च छास्थेतरभावेन पञ्चापि भजनया भवन्तीति तेषां तथैव ज्ञानानि भजनया पूर्वोपदर्शितया वाच्यानि, 'जहा अन्नाणे' तान्युक्तानीति।। त्यादि, अज्ञानलब्धिकानां त्रीण्यज्ञानानि भजनयोक्तानि ८/१६३. 'चरित्ताचरिते' त्यादौ, 'तस्स अलन्द्रिय' त्ति चरित्रामत्यज्ञानश्रुताज्ञानलब्धिकानामपि तानि तथैव, तथाऽज्ञाना- चरित्रस्यालब्धिकाः श्रावकादन्ये, ते च ये ज्ञानिनस्ते (षां) लब्धिकानां पञ्च ज्ञानानि भजनयोक्तानि, मत्यज्ञानश्रुता- पञ्च ज्ञानानि भजनया, ये त्वज्ञानिनस्तेषां त्रीण्यज्ञानानि ज्ञानालब्धिकानामपि पञ्च ज्ञानानि भजनयैव वाच्यानीति। भजनयैव।। 'विभंगे' त्यादि, विभङ्गज्ञानलब्धिकानां तु त्रीण्यज्ञानानि ८/१६४. दाणलद्धी' त्यादि, दानान्तरायक्षयक्षयोपशमाद्दाने दातव्ये नियमात, तदलब्धिकानां तु ज्ञानिनां पञ्च ज्ञानानि भजनया, लब्धिर्येषां ते दानलब्धयः, ते च ज्ञानिनोऽज्ञानिनश्च, तत्र ये अज्ञानिनां च द्वे अज्ञाने नियमादिति।
ज्ञानिनस्तेषां पञ्च ज्ञानानि भजनया, केवलज्ञानिनामपि ८/१५९.'दसणलद्धी' त्यादि, 'दर्शनलब्धिकाः' श्रद्धानमात्रलब्धिका दानलब्धियुक्तत्वात्, ये त्वज्ञानिनस्तेषां त्रीण्यज्ञानानि
इत्यर्थः ते च सम्यक्श्रद्धानवन्तो ज्ञानिनस्तदितरे त्वज्ञानिनः, भजनयैव। तत्र ज्ञानिनां पञ्च ज्ञानानि भजनया, अज्ञानिनां तु त्रीण्यज्ञानानि ८/१६५. दानस्यालब्धिकास्तु सिद्धास्ते च दानान्तराय-क्षयेऽपि भजनयैवेति।
दातव्याभावात् सम्प्रदानासत्त्वादानप्रयोजनाभावाच्च दानालब्धय ८/१६०. 'तस्य अलद्धिया नत्थि' ति तस्य दर्शनस्य येषामलब्धिस्ते उक्तास्ते च नियमात्केवलज्ञानिन इति। लाभभोगोपभोग
न सन्त्येव, सर्वजीवानां रुचिमात्रस्यास्तित्वादिति। वीर्यलब्धीः सेतरा अतिदिशन्नाह-एव मित्यादि, इह 'सम्मइंसणलद्धियाणं' ति सम्यग्दृष्टीनां, 'तस्स अलद्धियाण' चालब्धयः सिद्धानामेवोक्तन्यायादवसेयाः, ननु दानाद्यन्तरायमित्यादि, तस्यालब्धिकानां' सम्यग्दर्शनस्यालब्धिमतां क्षयात्केवलिनां दानादयः सर्वप्रकारेण कस्मान्न भवन्ति ? इति, मिथ्यादृष्टीनां, मिश्रदृष्टीनां च त्रीण्यज्ञानानि भजनया, यतो उच्यते, प्रयोजनाभावात्, कृतकृत्या हि ते भगवन्त इति।। मिश्रदृष्टीनामप्यज्ञानमेव, तात्त्विकसद्धोधहेतुत्वाभावान्मिश्र- 'बालवीरियलद्धियाण' मित्यादि, बालवीर्यलब्धयः-असंयताः स्येति। 'मिच्छादसणलद्धियाणं' ति मिथ्यादृष्टीनां, 'तस्स तेषां च ज्ञानिनां त्रीणि ज्ञानानि अज्ञानिनां च त्रीण्यज्ञानानि अलद्धियाण' मित्यादि, 'तस्यालब्धिकानां' मिथ्यादर्शन- भजनया भवन्ति, तदलब्धिकास्तु संयताः संयतासंयताश्च ते स्यालब्धिमतां सम्यग्दृष्टीनां मिश्रदृष्टीनां च क्रमेण पञ्च च ज्ञानिन एव, एतेषां च पञ्च ज्ञानानि भजनया। ज्ञानानि त्रीण्यज्ञानानि च भजनयेति।।
'पंडियवीरिये' त्यादौ, तस्स अलन्द्रियाणं' ति असंयतानां