SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 441
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ भगवई हंता अत्थि ॥ १२५. कदा णं भंते! दिवसा य राईओ य समा चेव भवंति ? सुदंसणा ! चेत्तासोयपुण्णिमासु, एत्थ णं दिवसा य राईओ य समा चेव भवंति - पण्णरसमुहुत्ते दिवसे पण्णरसमुहुत्ता राई भवइ । चउ-भागमुहुत्तभागूणा चउमुहुत्ता दिव- सस्स वा राई वा पोरिसी भवइ । सेत्तं पमाणकाले ॥ १२६. से किं तं अहाउनिव्वत्ति काले ? अहाउनिव्यत्तिकाले - जण्णं जेणं नेरइएण वा तिरिक्खजोणिएण वा मणुस्सेण वा देवेण वा अहाउयं निव्वत्तियं । सेत्तं अहाउनिव्वत्ति काले ॥ १२७. से किं तं मरणकाले ? मरणकाले - जीवो वा सरीराओ, सरीरं वा जीवाओ। सेत्तं मरण-काले ॥ १२८. से किं तं अल्छाकाले ? अद्धाकाले-से णं समयट्टयाए- आवलियट्टयाए जाव उस्सप्पिणीयाए । एस णं सुदंसणा ! अद्धा दोहाराछेदेणं छिज्जमाणी जाहे विभागं नो हव्वमागच्छइ, सेत्तं समए समयट्टयाए । असंखेज्जाणं समयाणं समुदयसमिइसमागमेणं सा एगा आवलियत्ति पवुच्चइ । संखेज्जाओ आवलियाओ उस्सासो जहा सालिउद्देसए जाव एएसि णं पल्लाणं, कोडाकोडी हवेज्ज दसगुणिया । तं सागरोवमस्स उ, एगस्स भवे परिमाणं ॥ १ ॥ १२९. एएहिं णं भंते! पलिओवमसागरोवमेहिं किं पयोयणं ? सुदंसणा ! एएहिं पलिओवम सागरोवमेहिं Jain Education International हन्त अस्ति । ४१९ अत्र कदा भदन्त ! दिवसाः च रात्र्यः च समाः चैव भवन्ति ? सुदर्शन! चैत्राश्वायुक्पूर्णिमयोः दिवसाः च रात्र्यः च समाः चैव भवन्तिपञ्चदशमुहूर्त्तः दिवसः पञ्चदशमुहूर्त्ता रात्रिः भवति । चतुर्भागमुहूर्त्तभागोना चतुर्मुहूर्त्ता दिवसस्य वा रात्र्यः वा पौरुषी भवति । सः एषः प्रमाणकालः । सः किं तत् यथायुर्निवृत्तिकालः ? यथायुर्निवृत्तिकालः:-यत् येन नैरयिकेन वा तिर्यग्योनिकेन मनुष्येन वा देवेन वा यथायुनिवर्त्तितम् । स एषः यथायुर्निवृत्तिकालः । सः किं तत् मरणकालः ? मरणकालः- जीवः वा शरीरात शरीरं वा जीवात् । सः तत् मरणकालः । सः किं तत् अद्राकालः ? अद्राकालः - सः समयार्थाय आवलिकाश्रय यावत् उत्सर्पिण्यर्थाय । एषः सुदर्शन ! अद्धा द्विधाराछेदेन छिद्यमाना यदा विभागं नो हव्यमागच्छति सः तत् समयः समयार्थाय । असंख्येयानां समयानां समुदयसमितिसमागमनेन सा एका 'आवलिका' इति प्रोच्यते । संख्येयाः आवलिकाः यथा शालि उद्देशके यावत् एतेषां पल्यानां, कोटिकोटि: भवेत् दशगुणिता । तत् सागरोपमस्य तु, एकस्य भवेत् परिमाणम् । एताभ्यां पल्योपम-सागरोपमाभ्यां किं प्रयोजनम् ? सुदर्शन! एताभ्यां पल्योपम - सागरो - For Private & Personal Use Only श. ११ : उ. ११ : सू. १२४-१२९ हां, होते हैं। १२५. भंते! दिवस और रात्रि समान कब होते हैं ? सुदर्शन ! चैत्र और आश्विन की पूर्णिमा में दिवस और रात्रि समान होते हैं-पंद्रह मुहूर्त का दिन और पंद्रह मुहूर्त की रात्रि होती है। दिन अथवा रात्रि के मुहूर्त भाग का चौथा भाग- पौने चार मुहूर्त का प्रहर होता है। वह है प्रमाण काल । १२६. वह यथायुनिवृत्ति काल क्या है ? नैरयिक, तिर्यक् योनिक, मनुष्य अथवा देवों ने जितना और जैसा आयुष्य बांधा है, यथायुनिवृत्ति काल है। यह है यथायुनिवृत्ति काल | १२७. वह मरणकाल क्या है ? जीव का शरीर से अथवा शरीर का जीव से पृथक होने का क्षण मरण काल है। यह है मरणकाल। १२८. वह अध्वा काल क्या है ? वह अध्वा काल है उसका अर्थ है समय. उसका अर्थ है आवलिका यावत् उसका अर्थ है उत्सर्पिणी। द्विभाग छेद से छेदन करते करते जिसका विभाग न किया जा सके, वह समय है, उसका अर्थ है समय । असंख्येय समयों का समुदय, समिति और समागम से एक आवलिका होती है। संख्येय आवलिका का एक उच्छवास होता है। शालि उद्देशक की भांति वक्तव्य है यावतइन दस क्रोड़ाक्रोड पल्यां से एक सागरोपम परिमाण होता है। १२९. भंते! इन पल्योपम और सागरोपम से क्या प्रयोजन है ? सुदर्शन! इन पल्योपम सागरोपम के द्वारा www.jainelibrary.org
SR No.003595
Book TitleAgam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 03 Bhagvai Terapanth
Original Sutra AuthorN/A
AuthorTulsi Acharya, Mahapragna Acharya
PublisherJain Vishva Bharati
Publication Year2005
Total Pages600
LanguagePrakrit
ClassificationBook_Devnagari, Agam, Canon, & agam_bhagwati
File Size15 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy