SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 411
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ सूयगडो १ ३७४ अध्ययन ८: टिप्पण ३१-३६ श्लोक १५: ३१. आयुक्षेम का (आउक्खेमस्स) __ चूणिकार ने इसका अर्थ-आयुष्य का क्षेम अर्थात् शरीर का आरोग्य किया है । वृत्तिकार ने इसका अर्थ केवल 'आयुष्य' ही किया है। ३२.कोई उपक्रम (विघ्न) (किंचुवक्कम) यहां दो पदों 'किंचि' और 'उवक्कम' में संधि की गई है। उपक्रम का अर्थ है-आयुष्य-क्षय का उपाय । चणिकार ने इसका वैकल्पिक अर्थ-अनशन किया है। उसके तीन प्रकार बतलाए गए हैं-भक्तपरिज्ञा, इंगिनीमरण और प्रायोपगमन । ३३. शिक्षा (संलेखना) का (सिक्खं) यहां शिक्षा का अर्थ है-मरण-विधि, संलेखना-विधि ।' देखें-आयारो ८।१०५-१३०, गाथा १-२४ । श्लोक १६: ३४. अध्यात्म में (अज्झप्पेण) जो आत्मा से संबंधित है उसे अध्यात्म कहते हैं । ध्यान, स्वाध्याय, वैराग्य, एकाग्रता-ये सब अध्यात्म के प्रकार हैं।' श्लोक १७: ३५. बुरे परिणामों (पापगं च परीणाम) निदान, इहलोक में सुख प्राप्ति की कामना-आदि पापमय परिणाम हैं।' श्लोक १८: ३६. अणुमात्र भो मान (अणु माणं ............) साधक संयम में पराक्रम करता है। उसके संयम से आकृष्ट होकर लोग उसकी पूजा करते हैं, फिर भी वह अहंभाव न लाए। इसी प्रकार माया, क्रोध और लोभ का भी साधक विवर्जन करे । कषायों के स्वरूप को जानकर, उनके विपाकों का चिन्तन कर, साधक उनसे निवृत्त हो। १. चूणि, पृ० १६६ : आयुषः क्षेममित्यारोग्यं शरीरस्य। २. वृत्ति, पत्र १७२ : आयुः क्षेमस्य स्वायुष इति । ३. (क) चणि पृ० १६६ : यत्किञ्चिदिति उपक्रमाद्वा अवाएण वा। अधवा तिविहो उवक्कमो भत्तपरिणा-इंगिणावि। (ख) वृत्ति, पत्र १७२ : उपक्रम्यते-संवयते क्षयमुपनीयते आयुर्येन स उपक्रमः । ४. चूणि, पृ० १६६ : संलेहणाविधि शिक्षेत् । ५. चूणि, पृ० १७० : आत्मानमधिकृत्य यत् प्रवर्तते तद् अध्यात्मम्, ध्यानं स्वाध्यायो वैराग्यं एकाग्रता इत्यादिनाऽध्यात्मेन । ६. (क) चूणि, पृ० १७० : पावगं च परीणामं ... ... ... ..णिदाणादि इहलोगासंसप्पयोगं च । (ख) वृत्ति, पत्र १७२ : पापकं परिणाममैहिकामुष्मिकाशंसारूपम् । ७. वृत्ति, पत्र १७२। Jain Education Intemational For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org
SR No.003592
Book TitleAgam 02 Ang 02 Sutrakrutang Sutra Suyagado Terapanth
Original Sutra AuthorN/A
AuthorTulsi Acharya, Mahapragna Acharya, Dulahrajmuni
PublisherJain Vishva Bharati
Publication Year1984
Total Pages700
LanguagePrakrit
ClassificationBook_Devnagari, Agam, Canon, & agam_sutrakritang
File Size14 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy