________________
७१
एक्कसत्तरिमो समवानो : इकहत्तरवां समवाय
संस्कृत छाया
हिन्दी अनुवाद १. चउत्थस्स णं चंदसंवच्छरस्स चतुर्थस्य चन्द्रसंवत्सरस्य हेमन्तानां १. चौथे चन्द्र-सम्वत्सर के हेमन्त ऋतु के
हेमंताणं एक्कसत्तरीए राइदिएहि एकसप्तत्यां रात्रिन्दिवेषु व्यतिक्रान्तेषु इकहत्तर दिन-रात बीतने पर सूर्य वीइक्कतेहि सव्वबाहिराओ सर्वबाह्यात् मण्डलात् सूर्यः आवृत्ति सर्व-बाह्यमण्डल से आवृत्ति करता है।
मंडलाओ सूरिए आउट्टि करेइ। करोति । २. वोरियप्पवायस्स णं एक्कसरि वीर्यप्रवादस्य एकसप्ततिः प्राभृतानि २. वीर्यप्रवाद के प्राभृत इकहत्तर हैं । पाहुडा पण्णत्ता।
प्रज्ञप्तानि । ३. अजिते णं अरहा एक्कसरि अजितः अर्हन् एकसप्तति पूर्वशतसह- ३. अर्हत् अजित इकहत्तर लाख पूर्वो तक'
पुव्वसयसहस्साई अगारमझा- स्राणि अगारमध्युष्य मुण्डो भूत्वा गृहस्थावास में रह कर, मुंड होकर, वसित्ता मंडे भवित्ता णं अगाराओ अगारात् अनगारितां प्रव्रजितः ।
अगार अवस्था से अनगार अवस्था में अणगारिअंपव्वइए।
प्रवजित हुए।
४. सगरे णं राया चाउरंतचक्कवटी सगरो राजा चातुरन्तचक्रवर्ती ४. चातुरन्त चक्रवर्ती राजा सगर इकहत्तर
एक्कसरि पुग्वसयसहस्साई एकसप्तति पूर्वशतसहस्राणि अगार- लाख पूर्वो तक गृहस्थावास में रह कर, अगारमझावसित्ता मुंडे भवित्ता मध्युष्य मुण्डो भूत्वा अगारात मुंड होकर, अगार अवस्था से अनगार णं अगाराओ अणगारिअंपव्वइए। अनगारितां प्रवजितः ।
अवस्था में प्रवजित हुए।
टिप्पण
१. सूत्र १ः
एक युग में पांच संवत्सर होते हैं। उनमें पहला और दूसरा चन्द्र-संवत्सर, तीसरा अभिवधित संवत्सर, चौथा चन्द्रसंवत्सर और पांचवां अभिवधित संवत्सर होता है । चन्द्र-संवत्सर में २६३२ दिन का चन्द्रमास होता है । इसको बारह से गुणित करने पर एक चन्द्र-संवत्सर और तेरह से गुणित करने पर एक अभिवधित संवत्सर होता है । इस प्रकार इन तीनों (चन्द्र, चन्द्र
और अभिवधित) संवत्सरों के कुल दिन
। एक सूर्य-संवत्सर के ३६६ दिन होते हैं। तीनसूर्य-संवत्सरों के
१०६८ दिन होते हैं। तीन सूर्य-संवत्सरों की अपेक्षा तीन चन्द्र-संवत्सरों में ५४६ दिन न्यून होते हैं। तीन सूर्य-संवत्सर श्रावण कृष्णा छठ को पूरे होते हैं और तीन चन्द्र-संवत्सर आषाढ़ पूर्णिमा को। सूर्य श्रावण कृष्णा सप्तमी को दक्षिणायन
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org