SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 222
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ टिप्पण १. सत्य वचन के अतिशय पैंतीस हैं (पणतीसं सच्चवयणाइसेसा) वृत्तिकार के अनुसार सत्य-वचन के पैंतीस अतिशेष यहां निर्दिष्ट नहीं हैं। उन्हें दूसरे ग्रंथों में सत्य-वचन के पैतीस प्रकार प्राप्त हुए, वे उन्होंने उल्लिखित किए हैंशब्दाश्रयी अतिशय १. संस्कारवत्--व्याकरण-शुद्ध वचन । २. उदात्त-उदात्त स्वर वाला वचन । ३. उपचारोपेत–अग्राम्य वचन । ४. गम्भीर शब्द- गम्भीर वचन । ५. अनुनादि-प्रतिध्वनि उत्पन्न करने वाला वचन । ६. दक्षिण-सरल वचन । ७. उपरीत राग-मालकोश आदि रागों से युक्त वचन । अर्थाश्रयी अतिशय १. महार्थ-महान् अर्थ वाला वचन । २. अव्याहतपौर्वापर्य-पौर्वापर्य-अविरोधी वचन । ३. शिष्ट-अभिमत सिद्धान्त का प्रतिपादक वचन अथवा शिष्ट-वचन । ४. असंदिग्ध-सन्देह रहित वचन । ५. अपहतान्योत्तर-प्रतिपक्ष द्वारा निकाले जाने वाले दोष से मुक्त वचन । ६. हृदयग्राही। ७. देशकालाव्यतीत-प्रसंगोचित वचन । ८. तत्त्वानुरूप-विवक्षित वस्तु स्वरूपानुसारी वचन । 8. अप्रकीर्णप्रसृत--सुसंबद्ध, अधिकृत और संक्षिप्त वचन । १०. अन्योन्यप्रगृहीत-परस्पर सापेक्ष वचन । ११. अभिजात-वक्ता अथवा प्रतिपाद्य अर्थ की भूमिका के अनुरूप वचन । १२. अतिस्निग्धमधुर- स्नेह और माधुर्यपूर्ण वचन । १३. अपरमर्मवेधी-पर-मर्म का प्रकाशन न करने वाला वचन । १४. अर्थधर्माभ्यासानपेत-अर्थ और धर्म के अभ्यास से प्रतिबद्ध वचन । १५. उदार-अभिधेय अर्थ के गौरव से युक्त वचन । १६. परनिन्दा-आत्मोत्कर्ष-विप्रयुक्त । १७. उपगतश्लाघ-श्लाघनीय वचन । १८. अनपनीत-कारक, काल, लिंग, वचन आदि के व्यत्यय रूप दोषों से मुक्त वचन । १. समवायांग वृत्ति, पन ५६, ६० : सत्यवचनातिशया मागमे न दृष्टाः एते तु ग्रन्थान्तरदृष्टाः सम्भाविताः, वचनं हि गुणवद्वक्तव्यं, तद्यथा-संस्कारवत् १. उदात्तं २. उपचारोपेतं ३. गम्भीरशब्दं . अनुनादि ५. दक्षिणं ६. उपनीतराग ७. महाथ ८. अव्याहतपौर्वापर्य ६. शिष्टं १०. असंदिग्वं ११. अपहृताग्योत्तरं १२. हृदयप्राहि १३. देशकालाव्यतोतं १४. तत्त्वानुरूपं १५. अप्रकीर्णप्रसृतं १६ भन्योऽन्यप्रगृहीतं १७. अभिजातं १८. प्रतिस्निग्धमधुरं १६. अपरमर्मविद्धं २०. अर्थधर्माभ्यासानपेतं २१. उदार २२. परनिन्दात्मोत्कर्षविप्रयुक्तं २३. उपगत श्लाघ २४. पनपनीतं २५. उत्पादिताच्छिन्नकौतूहलं २६. प्रद्भुतं २७. अनतिविलम्वित २८. विभ्रमविक्षेपकिलिकिञ्चितादिविमुक्तं २६. अनेकजातिसंश्रयाद्विचित्रं १०. माहितविशेषं ३१. साकारं ३२. सत्त्वपरिग्रहं ३३. अपरिवेदितं ३४. भव्युच्छेदं ३५. चेति वचनं महानुभाववक्तव्यमिति । www.jainelibrary.org For Private & Personal Use Only Jain Education International
SR No.003591
Book TitleAgam 04 Ang 04 Samvayang Sutra Samvao Terapanth
Original Sutra AuthorN/A
AuthorTulsi Acharya, Nathmalmuni
PublisherJain Vishva Bharati
Publication Year1984
Total Pages470
LanguagePrakrit
ClassificationBook_Devnagari, Agam, Canon, & agam_samvayang
File Size23 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy